erfgoedobject

Afspanning De Leeuw

bouwkundig element
ID
40919
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/40919

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Afspanning De Leeuw
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Afspanning De Leeuw
    Deze vaststelling was geldig van tot

Beschrijving

Voormalige afspanning 'In den Leeuw', door jaarankers en gevelsteen gedateerd 1649, doch in latere perioden meermaals aangepast; in de volksmond zogenaamd 'het pachthof van den hoed'. Op de Ferrariskaart van 1771-1777 wordt de afspanning aangeduid als een gesloten complex, gelegen op de hoek van de Oude Baan (huidige Dewandelaerstraat) en de Waalse Baan (huidige Walenweg). Ze werd gebouwd door Jan Van Espen, wiens nageslacht eigenaar bleef tot in de 20ste eeuw. Kort voor de Eerste Wereldoorlog was hier een melkerij gevestigd (zie gemeente-inleiding).

Vandaag is het nog steeds een gesloten hoeve waarvan de zuidelijke vleugel aan de straat bestaat uit het woonhuis met links ervan een klein poortgebouw dat toegang geeft tot de binnenplaats omgeven door de overige bedrijfsgebouwen, sommige in kern mogelijk opklimmend tot de zeventiende eeuw, doch vandaag aangepast: zo worden op het kadaster diverse aanpassingen en vergrotingen geregistreerd in 1872, 1905, 1913, 1914. Het gaat om verankerde bakstenen gebouwen onder zadeldaken van Vlaamse pannen; sporadisch komen gevelvlakken van zandsteen voor, onder meer in de buitengevels aan de Walenweg. De muuropeningen zijn overwegend rechthoekig.

Volgens oude foto’s van de inventariscampagne in de jaren 1970 was het woonhuis eertijds aan de straatzijde gecementeerd, oorspronkelijk was het vermoedelijk opgetrokken in traditionele bak- en zandsteenstijl; vandaag heeft het een vernieuwd bakstenen gevelparament met bewaarde krulspie-ankers en sporadisch gebruik van grotendeels vervangen of gerecupereerde zandsteen voor de vlakke plint en enkele omlijstingen. Het gaat om een breedhuis, oorspronkelijk van vijf traveeën, vandaag met onregelmatige travee-indeling en twee bouwlagen onder een kunstleien zadeldak tussen zijtrapgevels (8 treden + topstuk). Lijstgevel met overwegend aangepaste rechthoekige muuropeningen. Vooral het linkse gedeelte is zwaar aangepast, rechts bleven op de verdieping nog een kloosterkozijn en twee kruiskozijnen bewaard. Ongeveer centraal is er vandaag een korfboogdeurtje ingebracht in een nieuwe omlijsting onder waterlijst met gestrekte uiteinden; op oude prentkaarten en foto’s anno 1972 bevond de toen rechthoekige deur - wellicht ook het resultaat van een oudere aanpassing - zich meer naar links, in de as van het hogere rechthoekige venster. Op de tweede bouwlaag is er ter hoogte van de derde travee een gevelsteen met de afbeelding van een leeuw en de vermelding ‘A 1649/ Goet logist/ In den Leeuw/ tot Voskapel ver/ maert, halfwegh/ Loven en Brussel/ staet’. Vanaf de tweede bouwlaag zijn eveneens de hoekkettingen bewaard. De linker zijgevel bleef tot vandaag gecementeerd; de rechtse is van baksteen en vertoont voortgaande op het metselwerk blijkbaar vernieuwde treden en een klein venstertje met deels zandstenen omlijsting.

In de voorheen witgekalkte achtergevel waren anno 1972 naast een rondboogdeurtje nog kloosterkozijnen zichtbaar evenals sporen van zandsteengebruik onder meer voor de onderbouw, omlijstingen en hoekblokken. De huidige toestand kon niet vastgesteld worden.

Links van het woonhuis sluit een klein poortgebouw aan, als toegang naar het erf; het is eveneens opgetrokken uit bak- en zandsteen en is afgedekt door een zadeldak van Vlaamse pannen met de nok parallel aan de straat. De gedrukte rondboogpoort is gevat in een deels vernieuwde natuurstenen omlijsting en de doorgang is gekasseid. Rechts van het woonhuis is er een lagere aanbouw met zandstenen plint en hoekketting onder lessenaarsdak.

  • Kadasterarchief Vlaams-Brabant, mutatieschetsen Zaventem, afdeling 3 (Nossegem), sectie C, 1872/9, 1905/21, 1913/18, 1914/11.
  • VANNOPPEN H. 1993: De oude weg van Brussel naar Leuven. Het deel van Sterrebeek tot Leuven. in Midden-Brabant 8.2, 54-57.

Auteurs: Kennes, Hilde
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Afspanning De Leeuw [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/40919 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.