Gesloten hoeve met witgekalkte gebouwen gegroepeerd rond een binnenplaats. Gewijzigde gebouwen opklimmend tot het einde van de 17de eeuw, in de 19de eeuw uitgebreid tot een gesloten hoeve. De Sint-Donatuskapel aan de straatzijde werd waarschijnlijk in de 19de eeuw ingebracht in een bestaand volume.

Ondanks de vele aanpassingen in de 19de en 20ste eeuw aan de verschillende gebouwen geeft de witgekalkte hoeve een homogene indruk. De hoeve is tevens één van de weinige grote herenhoeven in Sterrebeek die bewaard bleven.

Historiek

De hoeve ligt ten zuiden van het kasteeldomein ter Meeren op het kruispunt van de Grote Geeststraat met de Medekensstraat en maakt deel uit van een oude bewoningskern die via de Medekensstraat in verbinding stond met de dorpskern van Sterrebeek. De Medekensstraat was tevens ook de oude weg van Sterrebeek naar Tervuren. De heden sterk aangepaste woningen (Medekensstraat nummers 41-43) tegenover de hoeve maakten ook deel uit van deze kleine bewoningskern.

Het pachthof, ook gekend als Hof ter Heide, zou al uitgebaat zijn als leengoed in 1370. De toenmalige eigenaar was Jan van der Heyden, waaraan de hoeve zijn naam ontleende. Vannoppen vermeld dat het hof in 1440 verbonden was aan de heerlijkheid Ruwendal (zie gemeente-inleiding).

Volgens de literatuur werd er op het einde van de 16de eeuw een nieuw hof gebouwd dat op het einde van de 17de werd aangepast. Het oude hof was volgens het artikel van F. Maes gelegen aan de overzijde van de straat tegenover het huidige pachthof. De oudste kernen van de hoeve dateren waarschijnlijk uit eind 17de eeuw, zie de datering in de kapelgevel "1686" en een cartouche aan de stal "1699".

In de 18de eeuw was het al een U-vormige hoeve (zie Ferrariskaart 1771-1778). Volgens Cosyn zou een bijgebouw met jaartal 1686 in de 19de eeuw worden omgebouwd tot Sint-Donatuskapel door de tioenmalige eigenaar Herinckx. Volgens het artikel van Maes dateert de kapel van 1686, maar gezien de vele zichtbare bouwsporen gaat het zeker om een verbouwing van een bestaand gebouw. Deze kapel staat ook voor het eerst aangeduid op de topografische kaart van 1891. Sint-Donatus wordt aanroepen bij onweer en bliksem tijdens de oogstperiode. De familie Herinckx, die de hoeve in haar bezit had tot de jaren 1880, gaf ook haar naam aan de hoeve. In het laatste kwart van de 19de eeuw vond een uitbreiding plaats tot een gesloten hoeve (geregistreerd op het kadaster in 1888) met als eigenaar Félix-Jan Soetewey – De Wandeleer.

In de tweede helft van de 20ste eeuw werd de hoeve uitgebreid met loodsen ten noordwesten en gebeurden er verschillende aanpassingen aan de gebouwen (zie ook de vele bouwsporen).

Beschrijving

De gesloten hoeve bestaat uit verankerde witgekalkte gebouwen onder pannen zadeldaken gegroepeerd rond een binnenplaats. In verschillende gebouwen zijn nog stukken muur van zandstenen bewaard. In de noordoostvleugel bevindt zich de overluifelde inrijpoort met houten latei en zandstenen stijlen.

Rechts ten noorden van de inrijpoort bevindt zich de Sint-Donatuskapel, mogelijk een voormalige "hoge kamer" (nok loodrecht op de straat). Onder de puntgevel is de kapel door smeedijzeren cijfers gedateerd "1686". Volgens de literatuur werd de kapel hier in de 19de eeuw ingebracht: breuksteenbouw met top- en schouderstukken en bakstenen vlechtingen. Rechthoekige muuropening in de puntgevel en een rondboogvormige toegang met een geprofileerde en gecementeerde omlijsting. Voorts verschillende bouwsporen in de gevels, onder andere dubbele ontlastingsbogen in de voor- en achtergevel. Het interieur van de kapel heeft een blauw geschilderd koepelgewelf, een rode tegelvloer, een eenvoudig altaar en een gepolychromeerd beeld. Tegen de zuidoostelijke gevel lager recenter bijgebouw onder lessenaarsdak.

Rechts ten zuidoosten van de inrijpoort staat het boerenhuis van twee bouwlagen onder een zadeldak (nok evenwijdig met de straat). Volgens de eerste inventarisatie opklimmend tot circa 1700, te oordelen aan het volume. Nagenoeg blinde straatgevel met verschillende bouwsporen en smeedijzeren lantaarnarm. Zijpuntgevels met vlechtingen, aandaken en schouderstukken voorzien van telkens twee muuropeningen met een geprofileerde zandstenen omlijsting. Gecementeerde erfgevel met recentere éénlaagse vergrotingen. Aansluitend bij het boerenhuis ten zuiden éénlaags volume met opkamer (uit het laatste kwart van de 19de eeuw), rechthoekige muuropening met houten (?) lateien en diefijzers.

De zuidvleugel bestaat uit stallen van anderhalve bouwlaag en met aandaken. Ze zijn "1699" gedateerd door een cartouche boven een muuropening. De gevels zijn deels opgebouwd uit breuksteen en later verhoogd met baksteen. Verschillende bouwsporen en gewijzigde muuropeningen. Tussen het woonhuis en de stallen volume onder lessenaarsdak. De gesloten straatgevel toont verschillende bouwsporen en de onderbouw bestaat uit zandsteen.

Het 19de-eeuwse wagenhuis bevindt zich ten noordwesten en heeft anderhalve bouwlaag. De erfgevel wordt geritmeerd door steekboogvormige muuropeningen (deels gedicht). Recente aanbouwen ten westen. Aansluitend tussen het wagenhuis en de schuur bevindt zich nog een open bergruimte. Tot slot is er nog een langsschuur ten zuidwesten onder een afgewolfd zadeldak. De schuur is deels opgebouwd uit breuksteen en werd later met baksteen verhoogd.

Ten noordwesten aansluitend bij de kapel: bakstenen ommuring geritmeerd door spiegels. In de tweede helft van de 20ste eeuw werden hier loodsen onder zaagtanddaken tegenaan gebouwd .

Zogenaamd "Herinckxpachthof" naar de bewoner tijdens de 19de eeuw die aan de straat een Sint-Donatuskapel liet bouwen. Gesloten hoeve met geplaveide binnenplaats en witgekalkte volumes, grosso modo opklimmend tot einde 17de eeuw doch grondig gewijzigd. In de oostvleugel, overluifelde inrijpoort met houten latei en zandstenen stijlen. Rechts ervan, mogelijk een "hoge kamer" (nokrichting loodrecht op de straat) onder zadeldak (mechanische pannen), met jaartal 1686 aangegeven door gesmeed ijzeren cijfers boven de Sint-Donatuskapel uit de 19de eeuw.

Breuksteenbouw in klein onregelmatig verband afgewerkt met top- en schouderstukken en bakstenen vlechtingen. Haast blinde gevels met twee dubbele ontlastingsbogen van twee met breuksteen gedichte muuropeningen in de westgevel; recente bijgebouwen tegen de zuidergevel.

Rechts van de inrijpoort, boerenhuis (nokrichting evenwijdig met de straat) met twee bouwlagen en zadeldak (mechanische pannen), opklimmend tot circa 1700 te oordelen naar het algemene volume; gecementeerde erfgevel met recente aanleunende vergrotingen; oorspronkelijk blinde straatgevel; zijpuntgevels afgewerkt met vlechtingen en schouderstukken en voorzien van zandstenen topvensters.

Op de zuidzijde, stalvleugel onder zadeldak (pannen), in een cartouche gedateerd 1699; breuksteenbouw verhoogd met baksteen; open afstelruimte onder schilddak (pannen), tegen de noordzijgevel.

Ten noorden, karrenhuis onder zadeldak (pannen), uit de 19de eeuw; erfgevel geritmeerd door steekbogen van baksteen. Langsschuur van breuksteen verhoogd met baksteen, onder wolfsdak met wolfseinden.