Het Schepershuis is een statige woning uit de tweede helft van de 18de eeuw. De naam van de woning verwijst naar de schaapherder van het nabijgelegen kasteel van Leefdaal, die hier midden 19de eeuw woonde.

Historiek

Het Schepershuis was decennialang een herberg en een winkel. Waalse bedevaarders, op bedevaart naar de Heilige Hubertus in de parochiekerk van Leefdaal, zouden hiervan elk jaar gebruik gemaakt hebben. In de tweede helft van de 20ste eeuw kwam de woning in bezit van graaf Jacques de Liedekerke die ze grondig restaureerde.

Volgens Brumagne werd het Schepershuis gebouwd rond 1774. Aangezien er op de Ferrariskaart (1770-1778) bebouwing in deze omgeving wordt aangeduid, is dit mogelijk. De woning is niet afgebeeld op de Villaretkaart (1745-1748), maar deze kaart is voor Bertem en omgeving niet volledig.

Op het primitief kadaster (1830) is het Schepershuis een half vrijstaande woning. Voor 1837 was de weduwe van herbergier Peter Wittebols uit Leefdaal de eigenaar. In 1837 werd ten noordwesten van de woning een stal bijgebouwd en werd zowel het perceel van de tuin, als dat van de woning, in twee verdeeld. Het westelijke deel was van landbouwer Francis Josephus Wittebols uit Leefdaal, de oostelijke tuin was van Maria Wittebols en het oostelijke deel van de woning van “winkelierster” Elisabeth Wittebols, beiden uit Leefdaal. In 1845 verkochten herbergier Joannes Franciscus Goovaerts en Elisabeth Wittebols het huis en de tuin aan schaapherder Thomas Veekmans. Goovaerts hield het oostelijke deel van de tuin. Mogelijk was Thomas Veekmans niet de eigenaar maar de erfpachter. Daarnaast was hij waarschijnlijk de schaapherder van het kasteel van Leefdaal.

Al voor 1910 is Arthur Anatole graaf de Liedekerke de eigenaar van de woning en de tuinen, die in erfpacht zijn van landbouwer August Veeckmans-Vandenhoven. Op de kadasterschets van 1910 ziet men dat er heel wat uitbreidingen plaatsvonden aan de noord- en de oostzijde van de woning. Het oostelijke deel van de tuin wordt beschreven als boomgaard.

In 1972 is Jacques L. graaf de Liederkerke eigenaar van het Schepershuis. Op de kadasterschets van 1972 lijken alle aanbouwen van 1910 verdwenen behalve deze ten noordwesten van de woning. Het kadaster spreekt dan ook van een “herbouwing”.

Op historische foto’s kan men zien dat het Schepershuis in de jaren 1970 of begin jaren 1980 een aantal veranderingen onderging. Op een foto uit 1967 ziet men dat de woning witgekalkt was en een gecementeerde plint had. Deze werd verwijderd, zodat de baksteen en de witte natuursteen zichtbaar werden. Op de verdieping werd rechts een venster bijgemaakt met dezelfde vorm en grootte als de bestaande vensters. Deze vensters hadden een houten latei en hardstenen lekdrempel. Deze werden vervangen door een witstenen omlijsting. Ook op het gelijkvloers werd de eenvoudige latei vervangen door een breder witstenen exemplaar. Bovendien werden er houten luiken toegevoegd aan de benedenvensters. De aanbouw die dienst deed als stal, werd omgebouwd tot een garage met poort met witstenen omlijsting.

Beschrijving

Het Schepershuis ligt ten noorden van de Sint-Lambertuskerk van Leefdaal in de zogenaamde Kerkring. De tuin grenst ten noorden aan de Voer. Het Schepershuis is een half vrijstaand dubbelhuis van vijf traveeën en twee en een halve bouwlaag onder een pannen zadeldak met de nok parallel aan de straat. Aan de zuidwestelijke gevel heeft het Schepershuis een latere, volledig aangepaste aanbouw van één travee en één bouwlaag met poort. Dit is een verbouwing van de stal die er voorheen stond.

De woning is opgebouwd uit rode, verankerde baksteen op een hoge kalkzandstenen sokkel. De rechthoekige vensters werden bij de laatste restauratie aangepast en voorzien van een witstenen latei op de benedenverdieping en een dito omlijsting op de bovenverdieping. Onder de kroonlijst bevinden zich vier zeer kleine rechthoekige zoldervensters en in het midden bevindt zich een groter vierkant venster. Het meest opvallend is de steekboogdeur in een barok getinte kalkzandstenen omlijsting met sluitsteen en bekroond door een waterlijst met gestrekte uiteinden. Alle schrijnwerk werd vernieuwd.