Teksten van Pastorie Heilig Kruisparochie

https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/41570

Pastorie Heilig Kruisparochie met tuin ()

Op een paar honderd meter ten oosten van de kerk bevindt zich de pastorie. Zij behoort tot een reeks van vier nagenoeg identieke pastorieën die in een tussentijd van amper zes jaar in opdracht van de norbertijnenabdij van Park (Heverlee) werden gebouwd. Korbeek-Lo is de oudste en dateert van 1752. Typerend voor deze gebouwen zijn de verticale kalkstenen banden die boven- en benedenvensters met elkaar verbinden. Al deze pastorieën waren oorspronkelijk volledig ommuurd en toegankelijk via een poortgebouw. Enkel te Lubbeek en Wakkerzeel bleef dit poortgebouw bewaard.

De pastorie van Korbeek-Lo is opgevat als een bak- en kalkstenen dubbelhuis met twee bouwlagen onder een leien schilddak met holrond bepleisterde kroonlijst. De identieke voor- en achtergevel worden verlevendigd met witte natuursteen: een lage plint, hoekkettingen in een regelmatig verband, steigergaten en vlakke, rechthoekige deur- en vensteromlijstingen. Typerend zijn de lichtjes vooruitspringende, decoratief aangewende, verticale banden met oren die de stijlen van de boven elkaar liggende vensters met elkaar verbinden. De originele ramen met kleinhouten bleven niet bewaard.

De voor- en achterdeur zijn gevat in een fraai geprofileerde steekboogomlijsting met sluitsteen, imposten en overkragende, licht golvende druiplijst. Boven de dubbele, opgeklampte deur is er een bovenlicht met houten waaier. De voordeur wordt bekroond met het wapenschild van de opdrachtgever abt Alexander Slootmans (1730-1756). Op een bandrol prijkt zijn wapenspreuk "CONFORTAVIT SE(RAS) PORTARUM" (hij versterkte de sloten van zijn deuren), een zinspeling op zijn familienaam. De jaardatum 1752 is bijna onleesbaar geworden. De vier dakvlakken worden onderbroken door dakkapellen met houten frontonbekroning en luiken. Tegen de linkerzijgevel staat een recentere uitbreiding met garage en keuken.

Interieur

In het interieur vinden we dezelfde ruimtelijke schikking terug als in de andere norbertijnenpastorieën. Een brede middengang verbindt voor- en achterdeur. Rechts van de gang bevinden zich twee ruime ontvangstkamers, links een vierkante traphal en drie kleine vertrekken (keuken, eetplaats, bibliotheek), telkens met één venster. De originele ramen met kleinhouten bleven niet bewaard.

De eiken balustertrap is van een 17de-eeuws type zoals in Lubbeek. De traphal heeft, in tegenstelling tot de gang, de originele wit-zwarte tegelvloer bewaard. De overige kamers hebben een houten plankenvloer. Alle zolderingen en de meeste schouwmantels zijn afgewerkt met een Louis XV-stucbepleistering. Moerbalken verdelen de plafonds in egale vlakken afgeboord met lijstwerk, op de hoeken versierd met rocaillemotieven. Aan het uiteinde van de verdiepingsgang was een huiskapel ingericht die via een binnenvenster communiceerde met de aanpalende slaapkamer, wat mishoren bij ziekte moest mogelijk maken. De fraaie koepelvormige plafondversiering in stucwerk is nog steeds aanwezig. Ook de brede paneeldeuren en de eikenhouten dakconstructie bleven bewaard. Uit summiere gegevens in het Koninklijke Commissie Monumenten en Landschappen-archief kan worden afgeleid dat er rond 1870 herstellingswerken werden uitgevoerd.

De pastorie is ingeplant te midden van een ruime tuin met een centraal grasveld omzoomd met fraaie bomen. Bij de straatverbreding begin jaren 1960 werd de gracht grotendeels gedempt, het poortgebouw en de hoge ommuring gesloopt. Langs de straatzijde werd een nieuwe manshoge en meer naar achter ingeplante muur opgetrokken die ter hoogte van de pastorie werd opengewerkt met een hekken.

  • HALFLANTS J. 1963: Norbertijnse pastorieën in het Hageland, Meer Schoonheid, 10, p. 8-14.
  • HALFLANTS J. 1968: Enkele merkwaardigheden ten oosten van Leuven, Mededelingen van de Geschied- en Oudheidkundige Kring van Leuven en Omgeving, p. 142-144.
  • CAIMO K., CIJFFERS-ROVERS B., HOPSTAKEN J., VAN LANI S. & BASTIAENSEN J. 2010: Monumenten van zielzorg. Norbertijnen en hun pastorieën in Brabant van 1600 tot 1850, Leuven.

Bron: Onroerend Erfgoed, Digitaal beschermingsdossier DB002082, Pastorie Heilig Kruisparochie (PAESMANS G., 1999).
Auteurs:  Paesmans, Greta
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Pastorie Heilig Kruisparochie [online], https://id.erfgoed.net/teksten/147817 (geraadpleegd op ).


Pastorie ()

Gebouwd in opdracht van de Parkabdij. Dubbelhuis met twee verdiepingen bekroond met een hol rond bepleisterde daklijst en afgedekt met schilddak (drie dakkapellen), dagtekenend van 17(52?). Baksteenbouw verrijkt met zandsteen: regelmatige hoekkettingen en gevelversiering van doorlopende, licht uitstekende banden die de traveeën ritmeren en de rechthoekige vensters omlijsten; Frans-classicistische steekboogdeur met geprofileerde omlijsting, bovenlicht met oorspronkelijke waaier; erboven schild van abt Alexander Slootmans: CONFORTAVIT SE PORTARVN(T?). Omheiningsmuur van de voortuin onlangs gesloopt.


Bron: GENICOT L.F., VAN AERSCHOT S., DE CROMBRUGGHE A., SANSEN H. & VANHOVE J. 1971: Inventaris van het cultuurbezit in Vlaanderen, Architectuur, Provincie Brabant, Arrondissement Leuven, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 1, Luik.
Auteurs:  Genicot, Luc; Van Aerschot, Suzanne; de Crombrugghe, Anne; Sansen, Hadewych; Vanhove, Jacqueline
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Pastorie Heilig Kruisparochie [online], https://id.erfgoed.net/teksten/41570 (geraadpleegd op ).