Teksten van Verloren Kostmolen

https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/41808

Verloren Kostmolen ()

De Verloren Kostmolen, is een 19de-eeuwse korenmolen, van het type houten staak- of standaarmolen met gesloten voet.

De molen werd in 1826 in Beverlo (Limburg) opgericht. In 1902 erfde Denis Lemmens-Grootjans de molen. In 1903-1904 werd de molen ontmanteld en heropgebouwd in de Kerkstraat in Schaffen. De windmolen staat bekend onder verschillende namen: de Verloren Kostmolen, de Molen van Schaffen, De Windmolen en de Molen van 't Dorp.

De molen bleef tot 1953 beroepsmatig in werking, tot 1966 in gebruik. Daarna werd hij aanvankelijk goed onderhouden, waarna een periode  van verval intrad. Meubelmaker Julien De Jaegher uit Eeklo kocht de vervallen molen in 1972 met het doel hem af te breken en de eikenhouten balken tot meubels te verwerken. Uit veiligheidsoverwegingen werden de roeden en de trap verwijderd. In de jaren 1970 kocht de stad Diest de molen. In 2002-2004 onderging de molen een grondige restauratie tot maalvaardige molen (demontage-restauratie-montage) door Thomaes Molenbouw nv uit Beveren-Roeselare. Op 24 maart 2004 plaatste deze firma in één dag de gehele molen terug: de kast, de molenas met wielen, de kap en de geklinknagelde roeden (type Verhaeghe, Adriaens Molenbouw, Weert).

De Verloren Kostmolen is een houten standaardmolen met gesloten voet onder een piramide-vormig dak, gelegen op een omhaagde, met gras begroeide, lage belt. De witgeschilderde bakstenen voet heeft rechthoekige muuropeningen. De molenkast heeft een overkragende, mansardevormige kap (eikenhouten schaliën) op modillons met een dakoverstek aan staartzijde. De windzijde van de molenkast heeft een gepotdekselde beplanking met onderaan een baard, de zijwanden en staartzijde hebben een verticale beplanking, op de zijwanden voorzien van loergaten. Aan de staartzijde bevindt zich het balkon met portaaltje en inkom, en het korenluik. Het wiekenkruis heeft een ijzeren askop, en is uitgerust met geklinknagelde roeden (type Verhaeghe, Adriaens molenbouw, Weert). De staartconstructie bevat een staart met een trap met dubbele leuning die eindigt op het balkon. Het kruiwerk gebeurt door middel van een kruihaspel met ketting en kruipalen.

De molen is een tweezolder met bewaarde maalinrichting en herbergt twee koppels maalstenen.

  • Archief Onroerend Erfgoed Industrieel Erfgoed, DB000551, Diest-Schaffen (Houten staakmolen), Historiek.
  • DUWAERTS M.A. 1961: Les moulins du Brabant, Bruxelles.
  • GENICOT L.F., VAN AERSCHOT S., DE CROMBRUGGHE A., SANSEN H. & VANHOVE J. 1971: Inventaris van het cultuurbezit in Vlaanderen, Architectuur, Provincie Brabant, Arrondissement Leuven, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 1, Luik.

Auteurs:  De Sadeleer, Sibylle; May, Laura
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Verloren Kostmolen [online], https://id.erfgoed.net/teksten/359658 (geraadpleegd op ).


Houten windmolen ()

De staakmolen met gesloten voet werd in 1826 in Beverlo (Limburg) opgericht. In 1842 was Pieter Willems, een koopman te Peer, eigenaar van de molen. Hij verpachtte de molen aan Pieter Loos. Door erfenis kwam hij in het bezit van August en Pauline Willems, kooplieden te Peer. In 1850 erfde Hendrik Willems, eveneens koopman te Peer, de windmolen. In 1863 werd hij gekocht door Martin Gilaer, die hem al in 1864 verkocht aan Henri Lemmens-Scraeyen, die ook de watermolen de Stalse Molen te Koersel opkocht.

In 1902 erfde Denis Lemmens-Grootjans de molen. In 1903 kocht hij de andere windmolen in Beverlo en verkocht de geërfde molen aan Mandus Peeters. Deze ontmantelde de molen in 1903-1904 en bouwde hem opnieuw op in de Kerkstraat in Schaffen. De windmolen staat bekend onder verschillende namen: de Verloren Kostmolen, de Molen van Schaffen, De Windmolen en de Molen van 't Dorp. De molen werd tot 1966 gebruikt.

De houten, vierkante windmolen is een standaard- of staakmolen en heeft een gesloten molenvoet.

  • Archief Onroerend Erfgoed Industrieel Erfgoed, DB000551, Diest-Schaffen (Houten staakmolen), Historiek.
  • DUWAERTS M.A. 1961: Les moulins du Brabant, Brussel.
  • GENICOT L.F., VAN AERSCHOT S., DE CROMBRUGGHE A., SANSEN H. & VANHOVE J. 1971: Inventaris van het cultuurbezit in Vlaanderen, Architectuur, Provincie Brabant, Arrondissement Leuven, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 1, Luik.
  • CUYPERS R. & DENEWET L. s.d.: Schaffen (Diest), Vlaams-Brabant [online], Molenecho's (geraadpleegd op 25 september 2013).

Auteurs:  May, Laura
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Verloren Kostmolen [online], https://id.erfgoed.net/teksten/164744 (geraadpleegd op ).


Windmolen ()

Houten, vierkante windmolen, van het onderkruiertype; in slechte staat maar nog voorzien van dak, wieken en trap.


Bron: GENICOT L.F., VAN AERSCHOT S., DE CROMBRUGGHE A., SANSEN H. & VANHOVE J. 1971: Inventaris van het cultuurbezit in Vlaanderen, Architectuur, Provincie Brabant, Arrondissement Leuven, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 1, Luik.
Auteurs:  Genicot, Luc; Van Aerschot, Suzanne; de Crombrugghe, Anne; Sansen, Hadewych; Vanhove, Jacqueline
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Verloren Kostmolen [online], https://id.erfgoed.net/teksten/41808 (geraadpleegd op ).