Heden Katholiek Documentatie- en Onderzoekscentrum (KADOC).

Historiek

Tot de Sint-Michielsparochie behorende devotiekapel, opgericht tussen 1641 en 1705 op huidige hoek van de Frederik Lintsstraat, op de plaats van twee oudere kapellen. In 1798 door de Fransen openbaar verkocht aan kapelmeester J. Van Hamme en vanaf 1814 gebruikt als parochiekerk. Toen de minderbroeders de kerk in 1865 aankochten, lieten ze palend aan de kerk, een ommuurd klooster optrekken dat aan de oostelijke zijde voorzien was van een ruime tuin met groentebedden, laagstamfruitbomen en serres.

De kapel werd een eerste maal gerestaureerd in 1878 onder leiding van architect P.P. Stoop, toen ook de glasramen geplaatst werden, ontworpen door P. Vander Auderaa en vervaardigd in het atelier van Stalins en Janssens. In 1889 kreeg de kerk een nieuwe koorpartij. Bij een tweede restauratie in 1907 werd de gevel ontpleisterd. In 1986 kocht de Katholieke Universiteit Leuven de kerk en het voormalige klooster dat na aanpassingswerken herbestemd werd tot Katholiek Documentatie- en Onderzoekscentrum.

Beschrijving

Kapel

Centraalbouw in bak- en kalkzandsteen op achthoekige plattegrond met rechthoekig portaal en koor, bekroond door een eveneens octogonale koepel (natuurleien) met lantaarn.

Barokke, drie traveeën brede schermgevel met classicistische invloeden: vier Dorische pilasters van de kolossale orde dragen een klassiek hoofdgestel versierd met metopen en dropmotieven. Erboven een in- en uitzwenkende volutengevel bekroond door een driehoekig fronton. De arduinen ingangspartij met rondboogdeur, voorzien van een druiplijst, trapeziumvormige sluitsteen en stelblokken, is ingeschreven in een rechthoek die gevormd wordt door geringde pilasters waarboven een klassiek hoofdgestel op voluten. Boven de rondboogdeur met fraai gesculpteerde makelaar, prijkt een steekboogvenster, decoratief uitgewerkt met voluten en balustrade. De twee buitenste traveeën zijn opgehoogd met een blind rondboogvenster met bovenaan respectievelijk een vrouwen- en mannenbuste, onderaan een engelenhoofdje. De topgevel wordt sculpturaal benadrukt door middel van siervazen, putti, een cartouche en bloemenslingers en is bovenaan opengewerkt met een rondboognis met piëta.

In tegenstelling tot de behandeling van de voorgevel vertoont de rest van het gebouw een sobere bak- en kalkzandsteenarchitectuur, verlevendigd met speklagen en steigergaten en opengewerkt met steek- en boogvensters.

Het buitenvolume wordt gevormd door de octogonale koepelruimte waarrond een concentrische, eveneens achthoekige rondgang, samengesteld uit evenveel rechthoekige volumes, elk met eigen afdekking. Deze piramidale opbouw culmineert in de koepelbekroning met lantaarn en bolspits. Het zadeldak van het ingangsportiek wordt bekroond door een opengewerkte klokkenruiter.

Interieur

Fraai eiken tochtportaal met twee Ionische zuilen waarboven een klassiek hoofdgestel. Erop aansluitende lambrisering met slingermotieven.

Sobere wit bepleisterde binnenruimte waarbij de koepelruimte van de rondgang wordt gescheiden door acht Dorische zuilen met geprofileerde rondbogen. In de zwikken tussen de rondbogen een zware cartouche waarboven acht composietpilasters die een hoofdgestel dragen. De ruimte tussen de pilasters is opengewerkt door sober geprofileerde steekboogvensters met oren en neuten, versierd met een dropmotief. Daarboven een koepel in stucwerk opgedeeld in acht secties met decoratief stucwerk versierd. De rondgang is afgedekt met een vlakke zoldering met in het midden van de rechthoekige stucpanelen een medaillon, langs de koorzijde voorzien van een Christusmonogram. Zwart marmeren vloer. De huidige glasramen dateren van na de Tweede Wereldoorlog.

Klooster

De gebouwen, ingeplant rond een rechthoekig kloosterpand, aansluitend op de zuidwand van de kapel, zijn opgetrokken in baksteen, twee bouwlagen hoog en afgedekt met een pannen zadeldak.

Het geheel is met een hoge bakstenen muur omringd waartegen een aanplanting van lindebomen.

Tijdens de 16de eeuw (voor 1576), oprichting van een kleine kapel toegewijd aan Onze-Lieve-Vrouw van Smarten, op het gebied van de Sint-Michielsparochie.

Opbouw van een grote kapel omwille van de cultusuitbreiding (bedevaart): eerstesteenlegging in 1641; het werk werd onderbroken doch hernomen bij het begin van de 18de eeuw. Drie chronogrammen op de barokgevel dateren de bouw 1705; stucwerk gedateerd 1730 (zoldering van het portaal); huidig dak in 1733.

De kapel werd verkocht in 1798 en gebruikt als parochiekerk tot de voltooiing van de Sint-Jozefskerk gedurende het derde kwart van de 19de eeuw. Ze werd nadien eigendom van de minderbroeders, die ze in 1878 door Stoop laten herstellen; twaalf jaar later toevoeging van een nieuw koor. Belang van het gebouw: centraalbouw; contrast van de typisch overladen barokgevel met het sobere interieur van de rotonde; het gebruik van diverse materialen (bak- en zandsteen) verraadt een zeker tekort aan middelen.