Teksten van Burgerhuis Sint-Andries

https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/42212

Huis Sint-Andries ()

Het huis dat zich op het hoekperceel met de Busleidengang bevindt, was achtereenvolgens gekend als "de Sale" en "Sint-Andries". Oorspronkelijk deed het gebouw immers dienst als "sale" of zaal, dat was een rijke en prestigieuze ontvangstruimte waarover zeer bemiddelde middeleeuwers beschikten. Waarschijnlijk werd het pand ook in die hoedanigheid aangekocht door de Lombard Bartholomeus de Medea, die tussen 1441 en 1451 in Leuven als bankier en handelaar werkzaam was. Hij integreerde het huis in een groter geheel waar ook de huidige nummers 5 en 6 en het gebouwencomplex dat aan de basis lag van het Busleydencollege, deel van uitmaakten. In 1497 werd "de Sale" als afzonderlijk pand verkocht aan Hendrik vander Stockt. Over latere eigenaars zijn tot nu toe weinig gegevens bekend, vermoedelijk ging het voornamelijk om vissers en schippers, waarvan de heilige Andreas of "Sint-Andries" de beschermheilige is.

In oorsprong was "de Sale" mogelijk een diepgericht pand onder een zadeldak, waarvan de gevels getypeerd werden door hoge, smalle vensters en het interieur de allure van een ridderzaal had. Van het houten tongewelf waar deze zaal mee was overdekt, zijn spanten bewaard. Vanaf het einde van de 15de eeuw telde het huis vermoedelijk twee bouwlagen, een entresol en een topgevel, en was het binnenin tot woon- en handelsruimte omgevormd. In het midden van de 18de eeuw ten slotte, werd het aangepast aan de toenmalige stijlontwikkelingen.

Het huidige hoekhuis met dubbelhuisopstand telt twee bouwlagen en een entresol, bevat ter hoogte van de benedenverdiepingen vijf, en op de bovenverdieping drie traveeën, en is afgedekt door een natuurleien schilddak met laadvenster onder driehoekig fronton. In kern mogelijk opklimmend tot de 14de eeuw, werd de woning achtereenvolgens in de 15de en het derde kwart van de 18de eeuw grondig verbouwd (zie jaarankers 1759). Bovendien hadden ook in de loop van de 20ste eeuw een aantal aanpassingen plaats. Typerend is de lijstgevel van baksteen, met zandstenen hoekkettingen op de bovenverdieping en de bepleisterde, kwarthol geprofileerde kroonlijst met steigergaten. De gelijkvloerse verdieping en de entresol zijn opgenomen in een opvallende pui van hardsteen, die uit het derde kwart van de 18de eeuw dateert en die een verzorgde opstand vertoont. Een plint met ingediepte casementen en zes smalle posten worden er bekroond door een geprofileerde dubbele puilijst. De vensters en de deur zijn van de tussenverdieping gescheiden door een dorpel, die bovenaan recht en onderaan steekboogvormig is afgelijnd en kleine rocaillesluitstenen bevat. De omlijsting van de steekboogdeur bestaat uit kwarthol geprofileerde rechtstanden en een tussendorpel die met een rocaillesleutel en dolfijnen is gedecoreerd. De rechthoekige bovenvensters zijn gevat in geriemde, omlijstingen van hardsteen.

De witbeschilderde zijgevel aan de Busleidengang bevat deels bewaarde kruisvensters in de twee uiterste traveeën, in een zandstenen omlijsting met bewaarde hoek- en negblokken.

Interessant zijn ten slotte de nog bewaarde interieurelementen. Zo is er ter hoogte van de begane grond de constructie van moer- en kinderbalken en zijn op de ruime, hoge zolder vier genummerde kapspanten en een houten windas behouden. Momenteel wordt het pand onder leiding van architect D. Depoorter verbouwd tot commerciële ruimte en appartement.<\p>

  • Afdeling Ruimtelijke Ordening, Huisvesting en Monumentenzorg Vlaams-Brabant, Archief Monumenten en Landschappen, Vismarkt 4.
  • Stadsarchief Leuven, Modern Archief, dossier 84581 (bouwvergunning 24.8.1925).
  • MAESSCHALCK A., e.a., Het Scip en de Andries: twee middeleeuwse panden aan de Leuvense Vismarkt, onuitgegeven historische en bouwkundige studie, Leuven, 1999.

Bron: MONDELAERS L. & VERLOOVE C. met medewerking van VAN ROY D., VAN DAMME M. en MEULEMANS K. 2009: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie Vlaams-Brabant, Leuven binnenstad, Herinventarisatie, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen VLB2, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs:  Verloove, Claartje; Mondelaers, Lydie
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Burgerhuis Sint-Andries [online], https://id.erfgoed.net/teksten/128545 (geraadpleegd op ).


Burgerhuis Sint-Andries ()

Vermoedelijk ouder dwarshuis. Voorgevel volledig aangepast in het derde kwart van de 18de eeuw en door middel van muurankers gedateerd 1759. Benedenverdieping en entresol bekleed met arduin en verenigd onder een zware kroonlijst in steekboogvorm boven de deur, rustend op smalle met Louis XV-motieven verfraaide pilasters. Steekboogvensters met rocaillesluitsteen op de begane grond en rechthoekige vensters op de tussenverdieping.


Bron: GENICOT L.F., VAN AERSCHOT S., DE CROMBRUGGHE A., SANSEN H. & VANHOVE J. 1971: Inventaris van het cultuurbezit in Vlaanderen, Architectuur, Provincie Brabant, Arrondissement Leuven, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 1, Luik.
Auteurs:  Genicot, Luc; Van Aerschot, Suzanne; de Crombrugghe, Anne; Sansen, Hadewych; Vanhove, Jacqueline
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Burgerhuis Sint-Andries [online], https://id.erfgoed.net/teksten/42212 (geraadpleegd op ).