Teksten van Brouwerij de Jonge Sint-Jacob

https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/42308

Brouwerij de Jonge Sint-Jacob ()

Voormalige brouwerij "de Jonge Sint-Jacob", als dusdanig reeds vermeld in 1663 en tussen 1909 en 1931 bekend als "De Hopbloem".

Gebouwencomplex dat bestaat uit een ruime, laatbarokke herenwoning op L-vormig grondplan, enkele laat-19de- en 20ste-eeuwse bijgebouwen, en achteraan in de tuin de gebouwen van de voormalige mouterij, opgetrokken tegen en gedeeltelijk op de oude stadsomwalling aan het Handbooghof.

Herenwoning uit 1766(?), opgetrokken in baksteen met verwerking van zandhoudende kalksteen, en opgevat als een dubbelhuis van zes traveeën en drie bouwlagen met mezzanino onder een pannen zadeldak dat voorzien is van een centraal dakvenster, twee dakkapellen en een aandak met schouderstuk. Typerend voor de laatbarokke gevel is de decoratie van horizontale en verticale platte banden boven de afgeschuinde plint, de hardstenen poortomlijsting met geblokte rechtstanden en gecontourneerde voluten, de geërodeerde cartouche in de poorttravee, de ovaalronde oculi van de mezzanino, en de getrapte dakkapel met inzwenkende voluten waarin een rondboogvenster (oorspronkelijk een laadluik) onder een geprofileerde waterlijst. In de loop van de 19de eeuw kregen de vensters van de gelijkvloerse verdieping hardstenen lekdrempels, werden de balustrades in de tweede bouwlaag toegevoegd, en had het dakvenster nog een sierlijk houten hijskast.

De achtergevel van het hoofdvolume is vrijwel volledig ingesloten door later toegevoegde (18de-, 19de- en 20ste -eeuwse) bijgebouwen, waaronder een kapel uit 1962 (architect J. Gilles), opgetrokken toen in het complex een meisjespedagogie gevestigd was.

De herenwoning is bij ministerieel besluit beschermd sinds 27/01/2000.

Interieur. Eiken bordestrap met fraaie rococo-trappalen; Lodewijk XV-salon met gerecupereerde plankenvloer, een schouwmantel, voorzien van een landelijk tafereel van Frans Huygens (1785) en geïncorporeerd in een wandmeubel, en een stucplafond met vermoedelijk 19de-eeuws lijstwerk; hal en traphal met 18de-eeuws stuc- en lijstwerk. In de kamers op de verdiepingen waren tot in 1998 balkplafonds met troggewelfjes aanwezig. Heden volledig ontpleisterde moerbalken en nieuwe vloeren: de plankenvloer werd hergebruikt in het Lodewijk XV-salon en de kinderbalken werden verwijderd. Het dakspant werd door een brand volledig vernield en vervangen in het laatste kwart van de 20ste eeuw.

De voormalige mouterij "De Hopbloem" was volgens 19de-eeuwse plannen een stuk groter dan het huidige gebouw en nam de volledige breedte van de tuin in. In 1915 werd een gedeelte van de gebouwen naar bestaand model door A. Devos verbouwd. De rest van het complex werd in 1944 na oorlogsschade afgebroken. Wat overblijft is een imposant gebouw van vijf bouwlagen en zes traveeën plus een schoorsteenvolume, met aan de tuinzijde een sobere gevelopstand met getoogde muuropeningen en ruime ophaaldeuren, en aan de zijde van het Handbooghof, bovenop de stadsomwalling, een constructie van vier traveeën en drie bouwlagen waarin nog drie traveeën zichtbaar zijn van het 19de-eeuwse industriële complex. Een sobere decoratie van banden in witte baksteen en het opschrift "De Hopbloem" verlevendigen het grote muurvlak aan de zijde van het Handbooghof.

Interieur. De ijzeren structuur van de voormalige mouterij is nog zichtbaar, evenals de slanke metalen kolommen die de I-profielen ondersteunen. Hal met geschilderde (natuurstenen?) voederbakken. Het hijsmechanisme in de liftkoker was tot 1998 aanwezig.

  • Administratie Ruimtelijke Ordening, Huisvesting en Monumenten & Landschappen, Afdeling Ruimtelijke Ordening, Huisvesting en Monumentenzorg Vlaams-Brabant, Leuven: Archief Monumenten en Landschappen, Beschermingsdossier (27.01.2000).
  • Stadsarchief Leuven, Modern Archief, dossier 115432/3998 (bouwvergunning 29.05.1915); dossier 81048 (bouwvergunning 20.07.1921).

Bron: MONDELAERS L. & VERLOOVE C. met medewerking van VAN ROY D., VAN DAMME M. en MEULEMANS K. 2009: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie Vlaams-Brabant, Leuven binnenstad, Herinventarisatie, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen VLB2, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs:  Verloove, Claartje; Mondelaers, Lydie
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Verloove C. & Mondelaers L. 2009: Brouwerij de Jonge Sint-Jacob [online], https://id.erfgoed.net/teksten/128203 (geraadpleegd op ).


Brouwerij de Jonge Sint-Jacob ()

Ruim dubbelhuis in barokke bak- en zandsteenstijl (tweede helft 18de eeuw). Typische versiering van vlakke horizontale en verticale banden van zandsteen. Inrijpoort naar baroktraditie; onleesbaar geworden jaartal. Grondig gerestaureerd; heden pedagogie voor meisjesstudenten.


Bron: GENICOT L.F., VAN AERSCHOT S., DE CROMBRUGGHE A., SANSEN H. & VANHOVE J. 1971: Inventaris van het cultuurbezit in Vlaanderen, Architectuur, Provincie Brabant, Arrondissement Leuven, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 1, Luik.
Auteurs:  Genicot, Luc; Van Aerschot, Suzanne; de Crombrugghe, Anne; Sansen, Hadewych; Vanhove, Jacqueline
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Genicot L. & Van Aerschot S. & de Crombrugghe A. & Sansen H. & Vanhove J. 1971: Brouwerij de Jonge Sint-Jacob [online], https://id.erfgoed.net/teksten/42308 (geraadpleegd op ).