erfgoedobject

Burgerhuis Het Walschlant

bouwkundig element
ID
42373
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/42373

Juridische gevolgen

Beschrijving

Pand dat de hoek vormt met de Pereboomstraat - die voordien enkel bereikbaar was via "de Quadebrugge" – en achteraan begrensd wordt door de Dijle.

Het perceel schijnt reeds bebouwd in 1443 en bewoond door brouwer Johannes Vander Beke.

Volgens een telling was het pand in 1597 niet langer in gebruik als brouwerij en bewoond door een "vettewarier". Latere bronnen spreken voortaan enkel over "een huys genoempt d' Walslandt" zonder enige vermelding van gebruik. Wanneer en door wie het huidige pand werd gebouwd is niet bekend. In 1670 was het eigendom van Pieter Cansmans, brouwer "inde Witte Rose" in de Werf. In 1758 werd het openbaar verkocht door de erfgenaam van meester-brouwer Petrus Duchateau. Het was vermoedelijk de nieuwe eigenaar Petrus Antonius Vander Nest, die de fraaie Lodewijk XV-pui liet aanbrengen. In 1837 was het eigendom van Priester E. J. Vander Nest die het gedeeltelijk verhuurde aan Johannes Moelants "verkens beenhouwer".

In 1925 werd aan de eigenaar J. B. Dormaels een vergunning afgeleverd voor het aanbrengen van een tweede voordeur en voor een verhoging van de onderdorpels van de gelijkvloerse vensters in de achterbouw. De verbouwingsplannen zijn getekend door de Leuvense architect F. Lefever. Vermoedelijk dateert de "restauratie" van de voorgevel eveneens uit deze periode.

Het pand, dat bij ministerieel besluit van 5 mei 1997 beschermd werd als monument, onderging recent de nodige herstellings- en onderhoudswerken. Het is momenteel in gebruik als handels- en studentenwoonpand.

Beeldbepalend diephuis van drie bouwlagen en vier traveeën onder zadeldak (leien), met barokke in- en uitgezwenkte topgevel, vermoedelijk te dateren in de periode 1680-1725 en in 1769 verfraaid met een pui in Lodewijk-XV stijl. Verankerde bak- en zandsteenbouw met nadrukkelijk horizontaliserende registerindeling door de in het verlengde van de dorpels doorgetrokken speklagen en de druiplijsten. Op de bovenverdiepingen bleven oorspronkelijke structuur en uitzicht vrijwel intact: voormalige kruisvensters op de eerste en bolkozijnen op de tweede verdieping, telkens gevat in een negblokkenomlijsting met kwarthol profiel aan de dagkanten, op de hoofdverdieping onder bijkomende booglijsten als frontonversiering. Verder aflijnende hoekketting rechts, onderbroken voor een rondboognis die in de jaren 1950 nog van een beeldje was voorzien.

Markante geveltop geleed en begrensd door uitgesproken waterlijsten, platte banden en voluten en een bekronend driehoekig fronton. Centraal tussen de bolkozijnen met boogbekroning, een verlaagd rondbogig laadvenster met sluitsteen en imposten, en aansluitend een oculus, beide onder booglijsten en geflankeerd door omgekeerde voluten. Begane grond met parement van blauwe hardsteen, begrensd door zandstenen hoekpilasters met Franse voegen: markante Lodewijk XV-pui geritmeerd door smalle penanten in vorm van ingediepte pilasters met rocaillemotieven, waarbinnen deur- en vensteropeningen met accoladebogen en rocaillesluitstenen met jaarstenen 1769. Oorspronkelijke deuromlijsting in tweede travee met kwarthol beloop op neuten, fraai geprofileerde tussendorpel, rocaillesluitsteen en waaiervormig bovenlicht; gelijkaardige rechtse deuromlijsting daterend van 1925, ter vervanging van het vroegere venster (zie oude foto’s). Borstweringen versierd door typische panelen met uitgeholde hoeken en begane grond voorts afgelijnd door een geprononceerde omgetrokken puilijst.

Wit geschilderde zijgevel afgelijnd door steigergaten en gedeeltelijk opengewerkt met voormalige klooster, bol- en kruiskozijnen en een later (1957) gelijkvloers venster. Achtergevel met leien beschieting en verscholen achter een latere – circa 1800? – , drie bouwlagen hoge classicistisch geïnspireerde bakstenen uitbreiding onder afgewolfd zadeldak (leien), met aan Pereboomstraat deur in rechthoekige natuurstenen omlijsting en twee kleine vierkante vensters, de achtergevel uitziend op de Dijle, met hoge natuurstenen sokkel waarboven in drie traveeën rechthoekige (beneden aangepast) en nagenoeg vierkante vensters.

Op de originele houten roostering van moer- en kinderbalken, het dakgebint en de eiken balustertrap na, bleef, door latere opdeling in verschillende wooneenheden, van de oorspronkelijke indeling en aankleding weinig bewaard.

  • Administratie Ruimtelijke Ordening, Huisvesting en Monumenten & Landschappen, Afdeling Ruimtelijke Ordening, Huisvesting en Monumentenzorg Vlaams-Brabant, archief Monumenten en Landschappen, Leuven, Mechelsestraat nummers 145-147, "Het Walschlant": beschermingsdossier; documentatiemap N.V. JAMADRA.
  • Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium, B19579.
  • BAEYENS H., Het burgerhuis van de 17de en 18de eeuw in de provincie Brabant, Antwerpen, 1950, p. 95, foto p. 67.
  • HALFLANTS J., Notes sur les anciennes façades de Louvain: La fenêtre à croisillons, in Mededelingen voor de Oudheidkundige Kring van Leuven en Omgeving, 1963, p. 48.
  • MEULEMANS A., Atlas van Oud-Leuven, Leuven, 1981, p. 219-220.
  • ID., Oude Leuvense straten en huizen, in Mededelingen voor de Oudheidkundige Kring van Leuven en Omgeving, 1969, p. 178.
  • UYTTERHOEVEN R., Leuven weleer. 1, Leuven, 1985, p. 17.

Bron: MONDELAERS L. & VERLOOVE C. met medewerking van VAN ROY D., VAN DAMME M. en MEULEMANS K. 2009: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie Vlaams-Brabant, Leuven binnenstad, Herinventarisatie, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen VLB2, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Verloove, Claartje; Mondelaers, Lydie
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Burgerhuis Het Walschlant [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/42373 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.