Teksten van Neoclassicistisch winkelhuis

https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/4252

Neoclassicistisch winkelhuis ()

Neoclassicistisch winkelhuis op de hoek van Korte Doornikstraat en Zwartzustersstraat, voor eigen rekening gebouwd door de architect Ferdinand Berckmans, naar een ontwerp uit 1848. Het perceel werd voordien ingenomen door een traditioneel hoekhuis genaamd "Ghulden Appel" uit de 16de eeuw, met een overkragende houten gevel tussen brandmuren.

Het pand behoort tot de weinige gekende privé-projecten van Ferdinand Berckmans, die in 1834 in dienst trad van de provincie Antwerpen, en het ambt van provinciaal architect voor het arrondissement Antwerpen vervulde tot zijn overlijden in 1854. Hij geldt als een pionier van de neogotiek in Antwerpen, door de vroege toepassing van deze stijl voor kerken, waaronder de gesloopte Onze-Lieve-Vrouw-ter-Sneeuwkerk (1838-1844) in Borgerhout. Voor burgerlijke gebouwen als gemeentehuizen, pastorieën en gemeentescholen, paste hij zowel het neoclassicisme als de neogotiek toe, volgens een gelijkaardige compositorische opbouw.

Afgeschuind hoekhuis van zes traveeën, vier bouwlagen en een entresol, oorspronkelijk onder een zadeldak. De lijstgevel is opgedeeld in een bepleisterde onderbouw (pui en entresol), en een bovenbouw uit rood baksteenmetselwerk in kruisverband met vensteromlijstingen en onderdorpels in stucwerk, en smeedijzeren sierankers op de penanten. Naar alle waarschijnlijkheid was de gevel oorspronkelijk volledig bepleisterd en beschilderd. In de bouwplannen wordt de opstand ter hoogte van de eerste verdieping geleed door een gevelbreed balkon met consoles en ijzeren borstwering; de entablementen van het winkelportaal in de hoektravee en de flankerende houten winkelramen hebben ijzeren Franse balkons als bekroning. Registers van licht getoogde vensters met afgeronde bovenhoeken, op de bovenverdiepingen in verkleinende ordonnantie met individuele lekdrempels. Deze zijn gevat in geriemde omlijstingen, waarvan de bewerkte sleutels aansluiten op de onderdorpels, samengesteld uit een dubbele voluut. Oorspronkelijk vormde een hoog, klassiek hoofdgestel de gevelbeëindiging, samengesteld uit een architraaf versierd met ruiten en schijven, een fries met overhoekse rechte muizentand, een houten tandlijst en kroonlijst op klossen; een dakkapel met rondboogopening en puntgeveltje bekroonde de hoektravee. Dit werd recent vervangen door een geprofileerde kroonlijst met een driehoekig fronton boven de hoektravee en een tentdak. De indeling van de pui is gewijzigd, de houten winkelramen zijn verwijderd.

  • Stadsarchief Antwerpen, bouwdossier 1848#177.

Auteurs:  Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Braeken J. 2018: Neoclassicistisch winkelhuis [online], https://id.erfgoed.net/teksten/298138 (geraadpleegd op ).


Winkelhuis in neoclassicistische stijl ()

Groot en hoog hoekhuis van vijf verdiepingen en respectievelijk drie traveeën, afgeschuinde hoektravee en twee traveeën, zadeldak (pannen). Bouwaanvraag voor winkelpand van april 1848 volgens ontwerp van architect Ferdinand Berckmans (voor eigen rekening).

Baksteenbouw met bepleisterde begane grond en entresol. Licht getoogde vensters in geprofileerde omlijsting met afgeronde hoeken en bakstenen ontlastingsboog. Merkwaardige stucwerkversiering onder de lekdrempels van de vierde en de vijfde bouwlaag. Op de begane grond puien en twee rechthoekige deuren met bovenlicht. Breed bewerkt en bepleisterd hoofdgestel: boven de zijgevels smalle architraaf versierd met ruiten en schijven, fries met overhoekse rechte muizentand, tandlijst en kroonlijst op klossen: boven de afgeschuinde hoektravee, rondboogvormig dakvenster met puntgeveltje dat boven de kroonlijst uitsteekt.

  • Stadsarchief Antwerpen, bouwdossier 1848#177.

Bron: GOOSSENS M. & PLOMTEUX G. met medewerking van LINTERS A., STEYAERT R., ILLEGEMS P. & DE BARSÉE L. 1976: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Antwerpen, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 3na, Brussel - Gent.
Auteurs:  Plomteux, Greet; Goossens, Miek
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Plomteux G. & Goossens M. 1976: Neoclassicistisch winkelhuis [online], https://id.erfgoed.net/teksten/4252 (geraadpleegd op ).