erfgoedobject

Sint-Annakapel

bouwkundig element
ID
4274
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/4274

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Sint-Annakapel
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is aangeduid als beschermd monument Sint-Annakapel
    Deze bescherming is geldig sinds

Beschrijving

Kapel van het Sint-Annagodshuis of Weduwengasthuis, dat in 1400 werd gesticht door Elisabeth, weduwe van Jan Hays, en Boudewijn de Riddere, als verblijf voor zes oude vrouwen. De kapel kwam in datzelfde jaar tot stand, toegewijd aan Sint-Anna. In 1540 namen de aalmoezeniers van de Armenkamer het beheer over van het godshuis, dat vanaf het Franse bewind ressorteerde onder het Bestuur der Burgerlijke Godshuizen. Het godshuis kende een welvarend bestaan; pas in 1963 verdween de laatste bewoner en werd het door de Commissie voor Openbare Onderstand verhuurd. De kapel was in de 19de eeuw een tijd lang de werkplaats van de beeldhouwer Frans Joris; daarna diende ze als boekenmagazijn voor de stadsbibliotheek, en nog later als opslagplaats van een melkboer.

Eenvoudige gotische zaalkerk van één travee, onder een gecombineerd zadeldak met kruisende nok (leien). De tuitgevel met linker schouderstuk heeft een parement uit zandsteen, in de geveltop verankerd door smeedijzeren muurankers. Twee houten kelderluiken doorbreken de basis aan weerszij van het portaal, links getoogd, rechts hoger en rondbogig. Boven het portaal een hoog spitsboogvenster met geprofileerd beloop, drieledig hoog-gotisch maaswerk met drie- en vierpassen, afgelijnd door een spitsbogige waterlijst. Een rechthoekig luik doorbreekt de top. Het markant barokportaal uit blauwe hardsteen, met een rijk gesculpteerde, houten deur, dateert uit de 17de-eeuw. Het geblokte rondboogportaal met gelede imposten en een gevleugelde engelenkop als sluitsteen, wordt geflankeerd door twee geringde zuilen en pilasters met geblokte basis en composiet kapiteel, gecantonneerd door voluten. Boven de sluitsteen bevindt zich een paneel in spiegelboogomlijsting tussen gevleugelde engelenkoppen, afgewerkt met een gekorniste, gestrekte waterlijst. Deze dient als basis voor een spiegelboognis in een geprofileerde omlijsting met sluitsteen, geflankeerd door voluten en bekroond door een gekornist, driehoekig pseudo-fronton. In deze nis bevonden zich de beelden van Sint-Anna en Onze-Lieve-Vrouw met een stralenkrans, die in het eerste kwart van de 20ste eeuw verdwenen. De houten rondboogdeur met spijkerbeslag, een omlijste spiegel en een mascaron, wordt in het boogveld bekroond door twee gevleugelde sfinxen met een bloemenguirlande.

De achtergevel is een gekaleide lijstgevel onder een zadeldak (leien) tussen aandaken. Het hoge spitsboogvenster met ijzeren roeden vervangt een ouder, hoger geplaatst spitsboogvenster, waarvan het restant van de archivolt zich aftekent in het metselwerk. Onder de daklijst steigergaten.

Het interieur wordt verstoord door het inbrengen van twee vloerniveaus op T-balken in de naoorlogse periode. Een deel van de oorspronkelijke hardstenen vloer is overgebleven. Houten spitsbooggewelf met moerbalken die rusten op gesculpteerde korbelen, waarvan slechts één overblijft. In de oostelijke muur nog een gotisch venster in zandstenen omlijsting.


Auteurs: Plomteux, Greet; Goossens, Miek; Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Sint-Annakapel [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/4274 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.