Teksten van Pachthof Stroykens

https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/42801

Pachthof Stroykens ()

Op de lintbebouwing aansluitende, monumentale gesloten hoeve, waarvan de huidige vormgeving dateert uit de tweede helft van de 19de eeuw met latere aanpassingen.

Historiek

De oorsprong van de site klimt minstens op tot de 18de eeuw, aangezien de Ferrariskaart van 1770-1778 al bebouwing toont op deze plaats, waaronder een haaks op de straat ingeplant L-vormig volume, dat ook nog zichtbaar was op de Poppkaart van halverwege de 19de eeuw.

Tijdens de 19de en het eerste kwart van de 20ste eeuw werd de hoeve bewoond door diverse schepenen en burgemeesters. Zo verbleef er Guillielmus Vandenbempt (1792-1872) die burgemeester was van Duisburg in de periode 1854-1872. Zijn zoon Ludovicus, schepen van 1873 tot 1879 en burgemeester van 1879 tot 1907, liet de oude volumes slopen en vervangen door een hoeve met boerenburgerhuis ten oosten van de binnenkoer (straatzijde), een aansluitende L-vormige vleugel ten noorden en ten westen van de binnenkoer (stal en wagenhuis), en twee vrijstaande volumes ten zuiden. De kadastrale registratie van deze gebouwen gebeurde in 1869; in 1878 gebeurde de intekening van de schuur ter vervanging van de twee zuidelijke volumes, waardoor het geheel een gesloten karakter verkreeg en toegankelijk was door een poort aan de straat, volgens de inventarisgegevens uit het begin van de jaren 1970, door middel van muurankers 1874 gedateerd.

Door huwelijk kwam het geheel in het bezit van Franciscus Stroykens, afkomstig van een Midden-Brabants landbouwersgeslacht; hij was burgemeester van 1911 tot 1919; de hoeve kreeg toen de benaming pachthof Stroykens. Vanaf 1921 werd het complex bewoond door de vier ongehuwde kinderen Stroykens die overschakelden van landbouw op serre- en tuinbouw. In 1980 stierf de laatste Stroykens waarna de gemeente het complex aankocht in 1981 en omvormde tot gemeentelijk ontmoetingscentrum. Na grondige renovatiewerken onder meer aan het poortgebouw en de omliggende vleugels werden de ruimten ingericht als openbare bibliotheek, vergaderruimten, lokalen voor chiro, jeugdclub en jeugdatelier. De binnenkoer werd opnieuw gekasseid in 1985; in het midden werd een boom aangeplant; in 1995-1996 werd de zuidelijke schuur gesloopt om er een cafetaria annex sporthal te bouwen.

Beschrijving

Tot vandaag gaat het om een gesloten geheel rondom een gekasseide binnenplaats: het boerenburgerhuis ligt ten oosten aan de straatzijde; de aangepaste en gerenoveerde stal en wagenhuis uit het derde kwart van de 19de eeuw liggen respectievelijk ten noorden en ten westen; de zuidzijde wordt ingenomen door de cafetaria annex sporthal uit de jaren 1990, waarbij het volume refereert aan de vroegere schuur; het geheel is toegankelijk via het sterk gerenoveerde en aangepaste poortgebouw links van het woonhuis.

Het boerenburgerhuis van omstreeks 1869, vertoont een neoclassicistisch getint uitzicht; links voor het pand werd in 2004 een klein beeld van de hand van Frank Lipka opgesteld. Het gaat om de voorstelling van pompoenen als bindmiddel van verbroedering en werd geschonken door de Zustergemeente Kloster Lehnin en het LLW.

Het poortgebouw was, voortgaande op de inventarisatiegegevens uit het begin van de jaren 1970, voorheen door middel van muurankers 1874 gedateerd. Vandaag vertoont het gebouw een sterk gerenoveerd uitzicht waarbij de pannen bedaking werd vernieuwd en het metselwerk werd hervoegd; de jaarankers zijn verdwenen. Steekboogomlijsting waarin beschilderde rechthoekige houten poort.

Het boerenburgerhuis is een breedhuis van vijf traveeën en twee en een halve bouwlagen onder een pannen zadeldak gevat tussen zijpuntgevels met vlechtingen. De met schijnvoegen gecementeerde lijstgevel vertoont een dubbelhuisopstand en wordt geopend door rechthoekige vensters met blauwe hardstenen lekdrempels, op de gelijkvloerse verdieping met luikduimen en op de tweede verdieping gevat in een geriemde omlijsting op doorgetrokken lekdrempels. Het schrijnwerk bleef bewaard. De steekbogige muuropeningen op de derde (halve) bouwlaag zijn blind. De eveneens rechthoekige deur zit gevat in een vlakke omlijsting van blauwe hardsteen met bekronende, geprofileerde waterlijst. De bepleisterde en beschilderde achtergevel vertoont eveneens een dubbelhuisopstand. De muuropeningen zijn rechthoekig en gevat in een beschilderde, vlakke omlijsting; het schrijnwerk werd vernieuwd.

De stal en wagenhuis zijn op vandaag eenvoudige bakstenen vleugels van één bouwlaag onder pannen daken en werden aangepast aan hun nieuwe functie.

  • Kadasterarchief Vlaams-Brabant, Mutatieschetsen Tervuren, afdeling IV (Duisburg), 1869/8, 1878/27.
  • Atlas Cadastral parcellaire de la Belgique, Philippe-Christian Popp, uitgegeven in 1842-1879, schaal 1:5000.
  • Kabinetskaart van de Oostenrijkse Nederlanden voor Zijn Koninklijke Hoogheid de Hertog Karel Alexander van Lotharingen, Jozef Jean François de Ferraris, Koninklijke Bibliotheek van België, uitgegeven in 1770-1778, schaal 1:11.520 herleid naar 1:25.000.
  • VANDENBREEDEN J. (onder leiding van) 2013: Architecturale en stedenbouwkundige analyse en waardebepaling van het bouwkundig erfgoed van de gemeente Tervuren. Synthetische fase. Deel 2b – Inventarislijst Lindenberg-Zwaluwenlaan, 137.
  • WYNANTS M. 1986: Het pachthof Stroykens in Duisburg, De Horen 13.6, 183-185.
  • WYNANTS M. 1996: Duisburg, oude vrijheid op nieuwe wegen. Bijdragen tot de geschiedenis van Duisburg n.a.v. 20 jaar Dorpsfeesten (1976-1996), Tervuren, 59-61.

Auteurs:  De Vries, Birgit; Kennes, Hilde
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: De Vries B. & Kennes H. 2015: Pachthof Stroykens [online], https://id.erfgoed.net/teksten/177550 (geraadpleegd op ).


Pachthof ()

Eind 18de- of begin 19de-eeuws dubbelhuis met twee en halve verdieping; rechthoekige vensters verfraaid met een geprofileerde omlijsting op de tweede verdieping; rechthoekige deur met vlakke arduinen stijlen en een geprofileerde latei. Poortgebouw gedateerd 1874 (ankers).


Bron: GENICOT L.F., VAN AERSCHOT S., DE CROMBRUGGHE A., SANSEN H. & VANHOVE J. 1971: Inventaris van het cultuurbezit in Vlaanderen, Architectuur, Provincie Brabant, Arrondissement Leuven, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 1, Luik.
Auteurs:  Genicot, Luc; Van Aerschot, Suzanne; de Crombrugghe, Anne; Sansen, Hadewych; Vanhove, Jacqueline
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Genicot L. & Van Aerschot S. & de Crombrugghe A. & Sansen H. & Vanhove J. 1971: Pachthof Stroykens [online], https://id.erfgoed.net/teksten/42801 (geraadpleegd op ).