De classicistische portiek aan de Leopold Vanderkelenstraat is het laatste overblijfsel van het vroegere gebouw van de artesfaculteit, de Vicus Artium. De artesfaculteit werd samen met de universiteit opgericht in 1425. De artes of zeven vrije kunsten vormden het basisprogramma van de universitaire opleiding, af te leggen vooraleer men de studies geneeskunde, de beide rechten, filosofie of theologie kon aanvatten. In de Vicus Artium werden de gemeenschappelijke vakken van de artesopleiding gedoceerd. De overige vakken werden elk gelijktijdig gedoceerd in de vier pedagogieën van het Kasteel, het Varken, de Lelie en de Valk.

Het faculteitsgebouw werd vernieuwd in de tweede helft van de 18de eeuw, na de hervorming van het onderwijsprogramma van de artesfaculteit door koninklijk commissaris P.F. de Nény in 1755-1772. Onder meer werd toen het onderwijs in de experimentele fysica toegevoegd aan het curriculum, wat de bouw van een laboratorium en auditorium vereiste. De zuilenportiek aan de L. Vanderkelenstraat dateert uit deze periode; ze werd gebouwd in 1766 door Laurent-Benoît Dewez. In de portiek werd de winnaar of 'primus' van de wedstrijd tussen de vier pedagogieën afgeroepen. Na de afschaffing van de universiteit in 1797 boden de gebouwen van de Vicus Artium vanaf 1830 onderdak aan de rechtbank van eerste aanleg. Na de verwoesting van de Eerste Wereldoorlog werd de portiek als laatste overblijfsel van de oude artesfaculteit het toegangsportaal van de stedelijke bibliotheek, gebouwd in 1937 door de architecten Jacques en Paul Stevens. Het bibliotheekgebouw werd op zijn beurt afgebroken voor de bouw (2004-2009) van het stedelijke museum M, waarvan de portiek wederom de hoofdtoegang is.

De in blauwe hardsteen opgetrokken portiek telt zes Toscaanse zuilen op een podium, bekroond door een hoofdgestel met een onversierd fries en een driehoekig fronton. Het kalkzandstenen timpaan van het fronton draagt een cartouche met een opschrift verwijzend naar de vroegere stedelijke bibliotheek. De muur achter de zuilenrij wordt links afgeboord door een Toscaanse pilaster, de centrale doorgang heeft een hardstenen lijst met oren en sluitsteen. Op de achterzijde van de sokkel van de zuil links van de middengang herinnert een inscriptie (R. P. COMES DE OBENZL) aan de eerste steenlegging van de nieuwbouw van de Vicus Artium door minister Obenzl, op 19 augustus 1766. In de gedichte doorgang rechts (hardstenen lijst met oren en sluitsteen) herinnert een gedenkplaat aan de vroegere artesfaculteit en rechtbank. Rechts van de portiek staat de sculptuur 'De menselijke krachtinspanning' (1937) van Oscar De Clerck, naar hier verplaatst na de ontruiming van de binnentuin tussen academie en bibliotheek voor de bouw van het nieuwe museumgebouw.