Beschrijving
Voormalig kasteel der familie van der Vorst. De heerlijkheid Loonbeek behoorde in de 14de eeuw toe aan de familie van Wilren, en in de 15de eeuw aan de heren van Huldenberg; in het jaar 1500 verkocht Wouter van Huldenberg dit goed aan Kanselier Jan van der Vorst; het toenmalige slot met zijn aanhorigheden zou haast volledig in de vlammen zijn opgegaan tijdens de godsdienstoorlogen. In 1663 werd Loonbeek verheven tot baronie ten gunste van Filips van der Vorst; zijn nakomelingen verbleven er tot het einde van het ancien régime en emigreerden toen naar Duitsland. Na de Omwenteling volgden de verschillende eigenaars mekaar spoedig op, het kasteel bleef lange tijd onbewoond en werd na de Eerste Wereldoorlog ontroofd van zijn mobilair; een gedeelte der gebouwen werd afgebroken en de grachten gedempt; heden gebruikt als pachthof.
Voorheen omgracht en gedeeltelijk ommuurd domein aan de Yssche. Een gedeelte van de omheiningsmuur van de 17de eeuw voorzien van een monumentale, reeds classicistisch getinte inrijpoort met wapensteen der familie van der Vorst (kopie) bleef tot op heden bewaard. Tegen de muur aan de neerhofzijde, wagenhuis, bergplaats enzovoort in de vorm van een fraaie pilasterportiek, bekroond met een hoog entablement; haakse stalvleugel in traditionele stijl. Op het voorhof, U-vormig kasteel van de 17de eeuw, in traditionele bak- en zandsteenstijl, hoofdgebouw gevat tussen zijvleugels, elk voorzien van een uitstekende, vierkante hoektoren met ingesnoerde spits- en peerbekroning. Gebogen zadeldakconstructies op sierlijke houten modillons. Aan de neerhofzijde, bak- en zandstenen risaliet met horizontaal gelede in- en uitzwenkende gevelbekroning uitlopend op een fronton en wapensteen van Karel van der Vorst; jaartal 1724 op de makelaar. In 1830 werden de rechterzijvleugel en de beide torens gesloopt (linkertorenromp ten dele bewaard) en in 1870 werden de grachten gedempt.
Bron : Genicot L.F., Van Aerschot S., de Crombrugghe A., Sansen H. & Vanhove J. 1971: Inventaris van het cultuurbezit in Vlaanderen, Architectuur, Provincie Brabant, Arrondissement Leuven, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 1, Luik.
Auteurs :
de Crombrugghe, Anne, Genicot, Luc, Sansen, Hadewych, Van Aerschot, Suzanne, Vanhove, Jacqueline
Datum : 1971
