Georiënteerde dorpskerk ingeplant op de noordflank van de heuvelrug met ommuurd hoger gelegen kerkhof toegankelijk via twee ijzeren hekken aan vierkante gemetste pijlers, respectievelijk aan de zuid- en westzijde en via een rechthoekige doorgang met trap in ommuring; bekronende rondboognis met getralied venster en beeldje van Sint-Machutus aan de Huisepontweg.

Historiek

Volgens literatuur als parochie reeds gekend voor 1200. Van de oude kerk, gesloopt in 1783, is behalve de vermelding van kerkrekeningen teruggaand tot 1560, weinig gekend.

Huidige kerk nieuw gebouwd tussen 1784 en 1789 (zie jaartallen in sacristiedeur en in het pseudo-fronton aan de westgevel) met financiële steun van baron Baut de Rasmon, gelijktijdig met het Kasteel van Wannegem. Kerkrekeningen van 1783 vermelden J. de Waele als sloper van de oude kerk en metser van de nieuwe funderingen, S. vande Weghe als steenhouwer, J. Robrecht als blaffoneur en de gebroeders Ch. en A. Moretti als marbreerder van de altaren en werken aan de preekstoel in 1784-85. L.B. van Peteghem, orgelmaker wordt betaald voor het maken van een nieuw orgel in 1787.

Herstelling van de toren in 1879 die tot dan gewit was. Herstelling na oorlogsschade van de Eerste Wereldoorlog, onder meer nieuwe glasramen in koor van 1921-22 geschonken door ridder de Ghellinck en de parochianen, en van de Tweede Wereldoorlog Ionder meer aan dak. Nieuwe herstellingen aan dak in 1951 door architect A. De Schrijver en restauratie van alle glasramen beëindigd in 1965.

Beschrijving

De plattegrond ontvouwt een driebeukig schip van vijf traveeën en koor van één travee met rechte sluiting met aansluitend een vierkante toren. Overwegend opgetrokken uit baksteen op een lage breukstenen plint; westgevel van verschillende soorten en deels vernieuwde zandsteen. Afdekkend leien zadeldak en karakteristiek klokdak op de toren.

Ongewone, vermoedelijk onafgewerkte en herhaaldelijk aangepaste westelijke puntgevel gemarkeerd door een uitspringend portaal over twee verdiepingen begrensd door schuingeplaatste kwartholle hoekpilasters en bekroond door een pseudo-driehoekig fronton op gekoppelde trigliefconsoles. Jaarankers 1789 boven hoog getoogd venster. Arduinen Lodewijk XVI-deuromlijsting met rechthoekige deur in geprofileerde rondboogomlijsting op neuten met imposten en sluitsteen onder rechte kroonlijst. Zijtravee met blinde getoogde vensters; topoculus. Verankerde noord- en zuidgevel geritmeerd door getoogde omlijste vensters met glas in lood. Aflijnende getrapte daklijst en zandstenen hoekketingen bij zuidelijke zijbeuk. Smaller koor met rondboogvensters en oculus onder de daklijst. Calvariekruis onder houten afdak boven een breukstenen sokkel met ingewerkt geschilderd vagevuur tegen de oostelijke muur van de zuidelijke zijbeuk.

Vierkante oosttoren met vier geledingen begrensd door verankerde pilasters en aan drie zijden doorbroken door rechthoekige omlijste vensters; gekoppelde rondboogvormige galmgaten in de klokkenkamer. Sierlijk achthoekig klokdak met bekronend kruis en windhaan. Zuidelijke muur met getoogde sacristiedeur in zandstenen omlijsting met jaartal 1785 in ijzeren smeedwerk van bovenlicht; voorafgaande arduinen trap van vier treden en ijzeren leuningen.

Interieur

Gepleisterd en heden egaal wit overgeschilderd classicistisch interieur. Ruim en helder schip met lagere en smallere zijbeuken, van elkaar gescheiden door rondboogarcaden op Toscaanse zuilen op achthoekige sokkels. Overwelving met hangkoepels gescheiden door brede gordelbogen rustend op classicitische consoles. Zuilen verrijkt met heiligenbeelden in stralenkrans.

Mobilair

Schilderijen: "Onze-Lieve-Vrouw met Kind met rozenkrans", altaarstuk op het hoofdaltaar door P. Van Hanselaere, 1844; "Boodschap van de engel Gabriël aan Maria", op noordelijk zijaltaar, Vlaamse School, 18de eeuw; "Heilige Machutus geneest zieken", op zuidelijk zijaltaar, Vlaamse School, 18de eeuw; "Doopsel van Jezus in de Jordaan", Vlaamse School, 19de eeuw.

Beeldhouwkunst: beeld en buste van de Heilige Machutus, gepolychromeerd hout, 18de eeuw; 18De-eeuws geschilderd stenen beelden van Heilige Petrus en Heilige Paulus; Jezus aan het kruis, geschilderd hout, 19de eeuw, neogotische gepolychromeerde beelden op sokkel, onder meer Heilige Machutus , 1878, Heilige Macharius, gift van J. de Ghellinck, 1889, Heilige Margaretha, gift van A. de Ghellinck, 1889.

Meubilair: Hoofdaltaar, portiekaltaar, gemarmerd hout uitgevoerd door gebroeders Moretti, circa 1785 met tafel met het Oog Gods in stralenkrans; noordelijk zijaltaar van Onze-Lieve-Vrouw en Zuidelijk zijaltaar van Sint-Machutus, portiekaltaren, gemarmerd hout door de gebroeders Moretti, circa 1785.

Twee 18de-eeuwse biechtstoelen, eik; 18de-eeuws doksaal en orgel van L. B. van Peteghem van 1787, hersteld in 1910-11 door L. Daem; doopvont, zwart marmer met koperen deksel met Kruisdragende wereldbol; elf glasramen door H. Coppejans van 1921, 1922 en 1925 onder meer geschonken door ridder de Ghellinck en parochianen.