Historiek en context

Kantoorgebouw in beaux-artsstijl, ingeplant op een perceel tussen Orteliuskaai en Sint-Pietersvliet, naar een ontwerp door de architect Joseph Hertogs uit 1908. Opdrachtgever was de scheepsmakelaar en -bevrachter Kennedy Hunter & Co, een bedrijf opgericht in 1806. Kennedy Hunter & Co vertegenwoordigde vanaf 1865 de Lampart & Holt Line en The Royal Mail Steamship Company, met scheepvaartverbindingen tussen Antwerpen en Zuid-Amerika. Later volgden belangrijke Franse zeevaartbedrijven als de Compagnie des Affréteurs Français, de Compagnie Navale et Commerciale de l’Océanie, de Compagnie Nationale d’Affrètements, de Consignation & de Transit, en de Société Hâvraise de Navigation de l’Océan Indien, actief in de Stille Oceaan. Verder exploiteerde Kennedy Hunter & Co de Scaldis Lyn tussen Brussel, Antwerpen en Rotterdam. Het kantoorgebouw werd in 1991-1993 gerenoveerd tot wooncomplex, met wijziging van de topgeleding, en toevoeging van een extra travee zijde Orteliuskaai..

Actief vanaf omstreeks 1885, geldt Joseph Hertogs als een van de meest succesvolle architecten in Antwerpen. Zijn loopbaan in dienst van de vermogende, overwegend liberale mercantiele burgerij, leverde een vijfhonderdtal bouwprojecten op, vooral burger-, heren- en landhuizen, winkels- en warenhuizen, kantoor- en bankgebouwen. Deze evolueren van eclecticisme en neorenaissance, naar een klassiek geïnspireerde beaux-artsstijl. Vroeg in zijn loopbaan liet hij zich al opmerken met de synagoge Shomre Hadass uit 1891-1893 in de Bouwmeestersstraat. Omstreeks de eeuwwisseling, zijn rijpe eclectische periode, drukte hij met monumentale bouwwerken als het Hansahuis uit 1897/1901 op de hoek van Suikerrui en Ernest Van Dijckkaai en Grands Magasins Leonhard Tietz uit 1900 aan de Meir, zijn stempel op het Antwerpse stadsbeeld. De Scaldis Buildings zijn met hun versoberde beaux-arts-vormentaal representatief voor het latere oeuvre van de architect, uit het decennium vóór de Eerste Wereldoorlog. Behalve de Scaldis Buildings en het neobarokke Hansahuis tekende Hertogs aan de Scheldekaaien nog voor het neogotische/neotraditionele Helvetiahuis uit 1904.

Architectuur

Kantoorgebouw van vijf bouwlagen onder een plat dak, met een hoofdgevel van negen traveeën aan de Orteliuskaai, en een achtergevel van zeven traveeën aan de Sint-Pietersvliet. Beide lijstgevels hebben een verzorgd parement uit geel baksteenmetselwerk, met overvloedig gebruik van blauwe hardsteen voor de geprofileerde plint, speklagen, waterlijsten, balustraden, balkons, vensteromlijstingen, lekdrempels, sluitstenen, frontons, borstweringen en pilasters. Horizontaal geleed door waterlijsten, en regelmatig van ordonnantieschema, beantwoorden de opstanden aan een drieledig schema. Pui en eerste verdieping vormen het eerste register, de twee hogere verdiepingen het tweede register, en de bekronende attiekloggia het derde register. Verticaal worden de opstanden volgens een symmetrisch opzet geritmeerd door risalieten met een balkon en fronton op de tweede verdieping, in de derde en zevende travee zijde Orteliuskaai, in beide uiterste traveeën zijde Sint-Pietersvliet.

De hoofdgevel aan de Orteliuskaai onderscheidt zich door hoge rondbogen met hanenkam in de pui, oorspronkelijk met portalen ter hoogte van beide risalieten. Het siersmeedwerk van de vleugeldeuren met waaier en de venstertralies is bewaard. Registers van rechthoekige vensters vormen de bovenverdiepingen, gevat in een vlakke omlijsting, op individuele of cordonvormende lekdrempels, met een onderdorpel of paneel op de borstwering, al of niet geacccentueerd door een sluitsteen of hanenkam. Op de tweede verdieping accentueren gebogen frontons en balkons met voluutconsoles, postamenten en een smeedijzeren borstwering de risalieten; op de derde verdieping een eenvoudiger balkon met smeedijzeren borstwering in de middenas. Oorspronkelijk gemarkeerd door de gekorniste, houten kroonlijst op klossen, was de attiekverdieping uitgewerkt als een doorlopende loggia met balustrade, pilasters op de hoeken en in de risalieten, en conische pijlers in de tussenliggende traveeën. Deze werd bekroond door een balustrade met postamenten, waarin de huisnaam “SCALDIS BUILDINGS”.

Hoewel eenvoudiger van detaillering, volgt de achtergevel aan de Sint-Pietersvliet een analoog schema, met op de risalieten na bredere bovenvensters. De pui had oorspronkelijk rondboogvensters in de risalieten en rechthoekige vensters in de tussenliggende traveeën, alle met smeedijzeren tralies. De rechter penant, blind op een ovale oculus na, is versierd met een medaillon.

Volgens de bouwplannen wordt het gebouw in de kern, ontsloten door een cirkelvormige traphal met centrale lift, die in verbinding staat met de inkomhal in het linker risaliet. Hierbij sluit een lichtschacht aan. Verder bestond de begane grond oorspronkelijk uit twee grote kantoorruimten en een kleinere, uitgerust met sanitair. De plattegronden van de bovenverdiepingen ontbreken in het bouwdossier.