erfgoedobject

Kasteeldomein Genthof

bouwkundig / landschappelijk element
ID
44589
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/44589

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Kasteeldomein Genthof
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • omvat de aanduiding als vastgesteld bouwkundig erfgoed Kaashof
    Deze vaststelling was geldig van tot

  • omvat de aanduiding als vastgesteld bouwkundig erfgoed Koetshuis van het kasteel Genthof
    Deze vaststelling was geldig van tot

Beschrijving

Voorheen omgracht kasteel gelegen in een uitgestrekt heraangelegd park van 42 ha met vijvers en deels ommuurde moestuin, toegankelijk via een 500 meter lange eikendreef vanaf de Mandekensstraat.

Historiek

Oude site met walgracht, minstens teruggaand tot de 17de eeuw, volgens het meetingsboek van 1690 in kaart gebracht als een omgracht landhuis met twee parallelle vleugels met puntgevels in de noordoosthoek van een dubbele omgrachting met dreef naar de Mandekensstraat afgesloten door hekken en al Genthof genoemd, in het bezit van de heer Huens uit Mechelen. Het werd omschreven als "speelhofken ende Casteelken" met 167 roeden grond en "eenen boomgaert" van 178 roeden. Een "dreve die van de Heirbaen naer het casteelken" leidde besloeg 445 roeden grond.

Een zandstenen gevelsteen met jaartal 1639, vermoedelijk van het oude gebouw, werd in de moestuinmuur ingemetseld. Dezelfde configuratie met dreef vanaf de Mandekensstraat en toegang vanaf een kronkelende straat vanaf de Beukenstraat, nu Genthof genoemd, vinden we terug op de Ferrariskaart van 1771-78. De laatste erfgename uit de familie Huens, Maria Amelia Huens, echtgenote van jonkheer Pieter Jozef de Waepenaert d'Erpe, stierf in 1812 en werd in de kerk van Buggenhout begraven. Het oudste kadaster (circa 1830) geeft nog de erfgenamen Waepenaert als eigenaars aan en toont een tweeledige rechthoekige omgrachting met een L-vormig landhuis meer noordwaarts ten overstaan van het oude kasteel ingeplant. Volgens literatuur en de kaart van A. Wauters van de "Spoorlijn Mechelen-Dendermonde rond 1840", uit de "Atlas pittoresque des chemins de fer de la Belgique" was het kasteel met classicistisch voorkomen, toen in het bezit van de heer Theodor Simon Gando, rentenier uit Parijs. Na zijn overlijden in 1843 wordt het domein eigendom van Prosper Auguste Felix de Behault de Blaregnies (bij Mons) gehuwd met M. Limnander de Nieuwenhove uit Gent. Volgens het kadasterarchief en onuitgegeven archieven liet deze het bestaande kasteel slopen en op dezelfde plaats een volledig nieuw groter kasteel als zomerverblijf oprichten naar de plannen van 1859 van de Gentse architect Louis Minard. Hierbij werd de oostzijde van de omgrachting gedempt. Zijn zoon Arthur, erfgenaam van het domein sinds 1895 (zie vernieuwde arduinen gedenksteen in de tuinmuur), zal in 1896 de oude bijgebouwen ten oosten van kasteel laten slopen en nieuwe paardenstallen met koetshuis en knechtenwoning oprichten. Ook de deels ommuurde moestuin en serres werden toen aangelegd. Tot de Tweede Wereldoorlog werd het kasteel in de zomermaanden bewoond door de familie de Behault.

Na verschillende functies en jaren van leegstand werd het kasteel in 1992 eigendom van de familie Paul Van Malderen (zie nieuwe arduinen gedenksteen in tuinmuur) die onder leiding van architect Cammaert (Gent) de gebouwen liet restaureren en vooral het kasteel grondig renoveren en het park heraanleggen door de firma Spruyt.

Beschrijving

Het huidige kasteel (nummer 119) dateert in kern van circa 1860 en werd in 1992 aan de oostzijde uitgebreid met een garagevleugel, met het kasteel verbonden door een gebogen galerij en halfrond uitgebouwde veranda aan de achterzijde. Oorspronkelijk kasteel op asymmetrische plattegrond met U-vormig aanleg en in het oosten aansluitende vleugel. Gepleisterde en geschilderde vleugels met twee bouwlagen onder leien schilddaken met geschilderde bakstenen toren met speels leien dak met belvedère en slanke naaldspits op de oosthoek. Voorgevel uitziend op het noorden met centraal gedeelte van vijf traveeën geflankeerd door haakse vleugels van elk twee traveeën, voorheen verbonden door een glazen luifel op gietijzeren zuilen. Enkel de zuilen bleven na de renovatie behouden. Centrale beglaasde rondboogdeur in een rechthoekige geprofileerde arduinen deuromlijsting in Lodewijk XVI-stijl op neuten, met oren en sluitsteen met bladguirlandes. Bekronend balkon op voluutconsoles en ijzeren leuning voor het deurvenster met driehoekig fronton. Rechthoekige vensters op arduinen dorpels met luiken; overal nieuw schrijnwerk. Omlopende houten kroon- en tandlijst op klosjes.

Achtergevel van oorspronkelijk elf traveeën met gemarkeerd risaliet van drie traveeën in de derde tot vijfde travee met bekronend driehoekig fronton gedragen door kolossale arduinen Ionische pilasters op hoge sokkel. Begane grond met drie rondboogvormige deurvensters onder arduinen booglijst op imposten. Voorts rechthoekige beluikte vensters met nieuw grijsgeschilderd schrijnwerk naar 19de–eeuws model.

Interieur volledig vernieuwd in 1992 met nieuwe vloeren, nieuwe traphal met ijzeren trap en omlopende galerij, enkel bewaarde neorenaissanceschouw met houten schouwbalk met jaartal 1887 en betegelde haardwand met leeuwenfiguurtjes in het vroegere fumoir; haardplaat met jaartal 1754 en wapenschild van de familie De Behault afkomstig van vroeger kasteel.

Bij kasteel Genthof horende voormalige paardenstallen, koetshuis, later garage, en conciërgewoning, opgericht in 1896 (nummer 117). Ruim, fraai gerestaureerd neorenaissance gebouw op U-vormige plattegrond met één bouwlaag onder snijdende leien schilddaken met talrijke dakkapelletjes onder speelse leien schilddakjes met ijzeren nokbekroningen; ijzeren windwijzer en bliksemafleider op het hoge dak. Twee grotere dakkapellen met laaddeuren die de kroonlijst doorbreken en afgewerkt zijn met fraaie houten vleugelstukken bekronen de zijvleugels. Een glazen luifel op ijzeren schoorstukken overdekt het centrale gedeelte.

Opgetrokken uit oranjerode baksteen met verwerking van hardsteen voor plint, vensterdorpels en hoekstenen, hoekkettingen en een omlopende geprofileerde lijst onder de houten kroonlijst op consooltjes. Horizontaliserende speklaag verrijkt met sierankers. Middelste gedeelte met twee grote koetspoorten onder I-latei met rozetjes en bewaard houtwerk links en gekoppelde vensters men deur met bolkozijnen als bovenlichten rechts. Zijvleugels voorzien van gekoppelde hoog geplaatste vensters onder I-latei met rozetjes en kleine roedeverdelingen.

Rechter vleugel met bewaarde paardenstallen, overwelfd met bakstenen troggewelven tussen ijzeren liggers, bakstenen vloeren met afwatering en ijzeren tussenschotten voor vier stallen, gemerkt "A. De Keyser, Bruxelles". Bewaarde ijzeren ruiven en twee arduinen drink- en voederbakken.

Aansluitend bij de achtergevel loopt een hoge bakstenen muur in oostelijke richting ter beschutting in het noorden van de moestuin, heraangelegd op zijn oorspronkelijke plaats met parterres afgeboord met buxushaagjes. In het midden, vrijstaande serre, oorspronkelijk voor druiven, nu groenten, in glas en hout, op bakstenen voet, met hergebruikte, fraai uitgesneden ijzeren schoorstukken.

Verderop, voorbij de moestuin, bevindt zich nog een open berging met (hergebruikte?) houten gebinten, onder pannen tentdak.

In het oosten, bij de straat Genthof, geeft een fraai ijzeren hek tussen gemetste vierkante pijlers met bolornament en gebogen muren eveneens toegang tot het kasteeldomein.

  • BOEYKENS G., Bijdrage tot de geschiedenis van Buggenhout, Buggenhout, 1970, p. 33-34.
  • SERVAES P., Uit ons dorpsleven tijdens de periode 1830-1870, Heemkring "Ter Palen", Jaarboek 1980, p. 75.
  • SERVAES P., Erfgoed, Heemkring Ter Palen, Buggenhout, 1998, nummer 54.
  • SERVAES P., Genthof, in Heemkring Buggenhout vzw Ter Palen, III, 3, 1978, p. 74-77.
  • VAN CLEVEN J., persoonlijke notities.
  • VAN DE VELDE G., Van oude mensen, de dingen die voorbijgaan, herinneringen aan de familie de Behault (,1, 2, 3, 4), in Heemkring Buggenhout vzw Ter Palen, XIII, 1, 2, 3, 4, 1989, p. 38-48, 62-67, 120-125, 178-185.

Bron: BOGAERT C., DUCHÊNE H., LANCLUS K. & VERBEECK M. 2006: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie Oost-Vlaanderen, Gemeenten: Berlare, Buggenhout, Lebbeke, Waasmunster, Hamme en Zele, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 20n, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Bogaert, Chris
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Aanvullende informatie

Hovenierswoning met boomgaard

Ten oosten van het kasteel bevindt zich een omgrachte site met hovenierswoning het Kaashof. Net ten zuiden van de walgracht werd de boomgaard van het kasteeldomein aangelegd.

Auteurs: Claeys, Dries
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Relaties

  • Omvat
    Kaashof

  • Is deel van
    Mandekensstraat


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Kasteeldomein Genthof [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/44589 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.