Teksten van Burgerhuis in Louis-Philippestijl

https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/4460

Burgerhuis in Louis-Philippestijl ()

Burgerhuis in Louis-Philippestijl gebouwd in opdracht van J. Hartog, naar een ontwerp door de architect Joseph Antoine Hompus uit 1858. Deze kon worden geïdentificeerd dankzij de publicatie in het prestigieuze Parallèle des maisons de Bruxelles et des principales villes de la Belgique construites depuis 1830 jusqu'à nos jours, een overzichtswerk door de Luikse architect Auguste Castermans. Eertijds werd het perceel ingenomen door de herberg "Tennen Pot", waarvan de stallen doorliepen tot tegen de Pelgrimstraat.

Het hotel Hartog behoort tot het rijpe oeuvre van Joseph Antoine Hompus, van wie in Antwerpen een groot aantal bouwprojecten zijn teruggevonden uit de jaren 1858 tot 1878. Gezien zijn leeftijd valt het niet uit te sluiten dat hij al sinds midden jaren 1830 actief was. De productie van Hompus bestaat hoofdzakelijk uit burgerhuizen, die in stijl evolueren van de Louis-Philippe- en de second-empirestijl tijdens de jaren 1860, naar een conventioneel neoclassicisme tijdens de jaren 1870. Tot zijn meest prestigieuze realisaties behoren het hotel Van Noten in de Leguit, en het Museum Nottebohm in de Mutsaardstraat, beide uit 1866. Zoon Ferdinand Hompus volgde zijn vader vanaf 1875 op met een eigen praktijk.

Rijwoning met enkelhuisopstand van drie traveeën en drie bouwlagen, waarvan het oorspronkelijke schilddak (nok loodrecht op de straat) is vervangen door een pseudo-mansarde. De markante, bepleisterde en beschilderde lijstgevel, 1858 gedateerd in een gevelsteen, rust op een pui en plint uit blauwe hardsteen. Van witte natuursteen is gebruik gemaakt voor de gesculpteerde ajour-reliëfs van de borstweringen en de consoles. De opstand onderscheidt zich door een weelderig geveldecor met een druk patroon van rank- en rolwerk in Louis-Philippestijl. Licht asymmetrisch van opzet, legt de compositie de klemtoon op het portaalrisaliet in de linker travee. Nadrukkelijk geleed in horizontale registers, beantwoordt de opstand verder aan een regelmatig ordonnantieschema. De rechthoekige deur- en vensteropeningen met afgeronde bovenhoeken, geaccentueerd door geprofileerde omlijstingen en decoratieve sleutels, en gevat in geprofileerde spaarvelden met tand- of booglijst, wordt per register geritmeerd door fijne colonnetten met basement. Deze sluiten aan bij de bewerkte voluutconsoles van balkons, borstweringen en kroonlijst. Een gevelbreed balkon met een geajoureerde borstwering tussen polygonale postamenten, waarvan de consoles zijn verrijkt met mascarons, markeert de bel-etage. De tweede verdieping onderscheidt zich door een balkon met een doorgetrokken, geajoureerde borstwering op consoles, gekoppeld in het risaliet. Een klassiek hoofdgestel met casementen in de fries en een bewerkte, houten kroonlijst met tandlijst op consoles, gekoppeld in het risaliet, vormt de gevelbeëindiging. Deze werd oorspronkelijk bekroond door een gekanteelde attiek, verwijderd omstreeks 1900. Het houten schrijnwerk van de rijk bewerkte vleugeldeur met getorste makelaar en smeedijzeren waaier en van de bovenvensters is bewaard. De middenpenant en de borstweringen van de benedenvensters werden in 1908 in opdracht van de heer Van der Schoot uitgebroken voor een winkelraam, onder leiding van de architect Jean De Coster.

  • Stadsarchief Antwerpen, bouwdossiers 1858#31 en 1908#1753.
  • CASTERMANS, A. s.d.: Parallèle des maisons de Bruxelles et des principales villes de la Belgique construites depuis 1830 jusqu'à nos jours, Deel 2, 90-91.

Auteurs:  Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Burgerhuis in Louis-Philippestijl [online], https://id.erfgoed.net/teksten/298530 (geraadpleegd op ).


Burgerhuis in Louis-Philippestijl ()

Enkelhuis met drie traveeën en drie bouwlagen onder zadeldak (nok parallel aan de straat). Merkwaardige bepleisterde lijstgevel met gebruik van blauwe hardsteen, uitgevoerd met een rijk Louis-Philippe-decor en 1858 gedateerd op gevelsteen.

Gevel per verdieping verticaal geritmeerd door fijne driekwartzuiltjes op veelhoekig basement en uitlopend op sterk bewerkte consoles die de gekorniste lijsten schragen en de bouwlagen markeren. Dit horizontaliserend effect wordt aangevuld door de eveneens gekorniste en doorlopende borstweringen en onderdorpels. Rechthoekige vensters en deur met afgeronde bovenhoeken in een halfronde riemomlijsting voorzien van sluitsteen met rijk decor. Laatstgenoemde wordt herhaald in de borstweringen. Gevelbekroning door middel van kroonlijst met tandlijst, eveneens gesteund door bewerkte consoles.

Oorspronkelijk raamhoutwerk met halfrondzuiltje op de makelaar; deur bewerkt met terugkerend second-empiredecor; recht middenkalf en smeedijzeren waaier. Breed winkelraam betreft verbouwing van twee vensters.

  • Stadsarchief Antwerpen, bouwdossier 1858#31.

Bron: GOOSSENS M. & PLOMTEUX G. met medewerking van LINTERS A., STEYAERT R., ILLEGEMS P. & DE BARSÉE L. 1976: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Antwerpen, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 3na, Brussel - Gent.
Auteurs:  Plomteux, Greet; Goossens, Miek
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Burgerhuis in Louis-Philippestijl [online], https://id.erfgoed.net/teksten/4460 (geraadpleegd op ).