erfgoedobject

Afdaken 20-21 aan de Ernest Van Dijckkaai

bouwkundig element
ID
4501
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/4501

Juridische gevolgen

Beschrijving

Het typisch beeld van de Scheldekaaien wordt gevormd door de metalen loodsen voor het stockeren van goederen. De afdaken met de nummers 20-21 werden in 1885 opgetrokken.

Historiek

Circa 1870 stelde men vast dat de Schelde onrustwekkend verzandde: de onregelmatige breedte van de stroom werd hiervoor verantwoordelijk gesteld. Een gelijkmatige breedte van 350 meter voor de stad werd noodzakelijk geacht. Deze kon slechts bekomen worden door de uitsprong aan de Werf (ter hoogte van het Steen) weg te nemen. Door verbredings- en verdiepingswerken zou bij lage tij een diepte van 8 meter worden bereikt zodat 'grote' zeeschepen aan de Antwerpse rede zouden kunnen aanleggen. In 1877 werden de werken aangevat. Op 26 juli 1885 werden de nieuwe Scheldekaaien officieel ingehuldigd.

De werken bestonden uit:
1. het bouwen van een kaaimuur van circa 3.500 meter langsheen de rechteroever van de Schelde, namelijk van Kattendijksluis tot Zuid, met een insteek voor vlotbrug tussen Steen en Suikerrui;
2. het maken van een verbindingsdijk van 650 meter te beginnen aan het zuideinde van de nieuwe kaaimuur;
3. het graven van dokken (Zuiderdokken);
4. de aanvullingswerken achter de nieuwe kaaimuur en van de vier oude vlieten;
5. de nodige baggerwerken om de stroom voldoende breed en diep te houden; het zand van de baggerwerken werd gebruikt voor de grondaanvullingen achter de kaaimuur;
6. het afbreken en opruimen van alle uitspringende muren of aanlegplaatsen.
Hierdoor verdwenen al de huizen aan de Werf en in de daarachter liggende straten en het huizenfront op de kaaien werd achteruit gebracht.
De kaaien zelf kregen een breedte van 100 meter.

De Scheldekaaien werden daarna voorzien van metalen loodsen of afdaken voor het stockeren van goederen. De werken voor de afdaken 20-21 werden in december 1884 aanbesteed aan de Forges de la Biesme. De werken werden voltooid op 15 juni 1885 en definitief opgeleverd op 30 juli 1886. Deze afdaken tellen in totaal negentien overkappingen. Het gaat om open constructies op met klinknagelverbindingen verstevigde liggers, aan de voet omgeven door twee kwartbolvormige gietijzeren stootblokken (waarvan sommige gemerkt met in reliëf gegoten letters in kader: "V. BERTAUX / CONSTRUCTEURS / BRUXELLES-MIDI").

Door de afdaken werd de Schelde aan het gezicht van de wandelaars onttrokken. In april 1879 reeds werd door volksvertegenwoordiger De Decker in de Kamer de idee geopperd om langs de Schelde terrassen op kolommen te bouwen, naar het voorbeeld van Genua.

Beschrijving

Het typische beeld van de Scheldekaaien wordt gevormd door de metalen loodsen voor het stockeren van goederen. Het zijn open constructies op met klinknagelverbindingen verstevigde liggers, aan de voet omgeven door twee kwartbolvormige gietijzeren stootblokken. Ze zijn voorzien van aanleunende zadeldaken met golfplaten, waaronder aan de landzijde een fronton zit met ingesneden gestileerde plantmotieven. Ze worden bekroond door Mercurius-attributen, stuurwiel en anker. Op de aanleuningspunten van de zadeldaken staat het schild van de stad Antwerpen. De overwelving gebeurt door middel van Polonceau-spanten. Voorbij de Scheldestraat is de voorzijde van de hangars onversierd.


Bron: GOOSSENS M. & PLOMTEUX G. met medewerking van LINTERS A., STEYAERT R., ILLEGEMS P. & DE BARSÉE L. 1976: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Antwerpen, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 3na, Brussel - Gent.
Auteurs: Plomteux, Greet; Goossens, Miek
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Aanvullende informatie

Dossiers in het stadsarchief van Antwerpen betreffende deze afdaken:
  • Stadsarchief Antwerpen, Archief Autonoom Havenbedrijf Antwerpen, MA-HB # 272, MA-HB # 1487, MA-HB # 1364, MA-HB # 366 (1906, verbinding afdaken 20 en 21), MA-HB # 1491, MA-HB # 1271, MA-HB # 350, MA-HB # 267.
Auteurs: Hooft, Elise
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Relaties

  • Is gerelateerd aan
    Afdaken 13A-13B

  • Is gerelateerd aan
    Afdaken 15A

  • Is gerelateerd aan
    Afdaken 18B-19A

  • Is gerelateerd aan
    Afdaken 22-23 aan de Jordaenskaai

  • Is gerelateerd aan
    Afdaken 24-25 van de Scheldekaaien

  • Is gerelateerd aan
    Zuiderterras

  • Is deel van
    Ernest Van Dijckkaai


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Afdaken 20-21 aan de Ernest Van Dijckkaai [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/4501 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.