erfgoedobject

Neoclassicistische rijhuizen

bouwkundig element
ID
4526
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/4526

Juridische gevolgen

Beschrijving

Rijhuizen met neoclassicistische lijstgevel, de nummers 16, 18 en 20 met een oude kern die mogelijk opklimt tot de late 15de of de vroege 16de eeuw. Nummer 22 is in 1888 volledig heropgebouwd.

Nummer 16. Traditioneel diephuis genaamd "den Boeck", van twee traveeën en voorheen drie bouwlagen onder een afgesnuit zadeldak (nok loodrecht op de straat, pannen), dat in deze vorm minstens uit de eerste helft van de 17de eeuw dateert. Bouwhistorisch onderzoek bracht sporen aan het licht van de oorspronkelijke kern te dateren omstreeks 1500, die mogelijk wijzen op een vroegere houten gevel met een overkragende verdieping. In 1875 liet de heer Waterkeyn de mogelijk al eerder aangepaste topgevel door de aannemer Charles Coveliers wijzigen tot een lijstgevel met een bijkomende vierde bouwlaag. Bepleisterde en beschilderde lijstgevel, mogelijk opgetrokken in bak- en zandsteenbouw, met een verbouwde pui. Rechthoekige bovenvensters, haast vierkant in de topgeleding, met hardstenen lekdrempels. Houten kroonlijst op klossen. Achtergevel: bepleisterde puntgevel met een drielicht in de tweeledige top.

Nummer 18. Traditioneel diephuis genaamd "den (Gulden) Griffoen", van twee traveeën en vier bouwlagen onder een schilddak (nok loodrecht op de straat, pannen), dat minstens opklimt tot de eerste helft van de 17de eeuw. In opdracht van de koopman in ‘indiennes’ François Jules Waterkeyn-Daems, verbouwde de aannemer Jacobus Franciscus Lega in 1838 de pui met rondboogdeur en insteek tot een winkelpui met zijportaal. In 1849 paste hij de trapgevel aan tot lijstgevel. Daarbij werd de geveltop van zeven treden met topstuk, geopend door een drielicht met rondbogig middenluik, vervangen door de vierde bouwlaag. Lega was in Antwerpen actief van vóór 1840 tot begin jaren 1880. Bepleisterde en beschilderde lijstgevel, mogelijk opgetrokken in bak- en zandsteenbouw. Verbouwde pui. Rechthoekige bovenvensters, haast vierkant in de topgeleding, met hardstenen lekdrempels, oorspronkelijk onderdorpels en gietijzeren parapetten. Van het klassieke hoofdgestel rest de houten kroonlijst op klossen.

Nummer 20. Traditioneel diephuis genaamd "Nyeuwstadt", van twee traveeën en oorspronkelijk drie bouwlagen onder een afgesnuit zadeldak (nok loodrecht op de straat, pannen), dat in deze vorm minstens uit de eerste helft van de 17de eeuw dateert. Bouwhistorisch onderzoek bracht sporen aan het licht van de oorspronkelijke kern te dateren omstreeks 1500, die mogelijk wijzen op een vroegere houten gevel met een overkragende verdieping. In 1847 liet de boekbinder Charles Oberts door de architect Henri Wiertz de begane grond aanpassen tot een winkelpui, en de geveltop vervangen door een bijkomende vierde bouwlaag. Van Wiertz, in het begin van zijn loopbaan bekend onder de naam Weerts zijn in Antwerpen bouwprojecten teruggevonden uit begin jaren 1840 tot begin jaren 1890. Bepleisterde en beschilderde lijstgevel, mogelijk opgetrokken in bak- en zandsteenbouw; ijzeren muurankers. Verbouwde pui. Rechthoekige bovenvensters, haast vierkant in de topgeleding, met hardstenen lekdrempels. Vernieuwde kroonlijst. Achtergevel: bepleisterde puntgevel.

Nummer 22. Winkelhuis in neoclassicistische stijl gebouwd in opdracht van de winkelier Guillaume Peeters, naar een ontwerp door de architect Frans Claes uit 1882, uitgevoerd door de aannemer Jean-Baptiste Peeters. Claes was in Antwerpen vermoedelijk actief van begin jaren 1880 tot omstreeks 1905. Hij liet een bescheiden, veeleer conventioneel oeuvre na, overwegend in neoclassicistische stijl. Rijwoning van twee traveeën en vier bouwlagen onder een zadeldak (nok parallel aan de straat). De bepleisterde en beschilderde lijstgevel rust op een klassieke houten winkelpui met zijportaal, bewerkte pilasters, een entablement op voluutconsoles en een hardstenen plint. Registers van rechthoekige bovenvensters in geriemde omlijstingen op cordonvormende lekdrempels, oorspronkelijk belijnd door waterlijsten. Een klassiek hoofdgestel met een houten kroonlijst vormt de gevelbeëindiging.

  • Stadsarchief Antwerpen, bouwdossiers 1875#596 (nummer 16), 1838#139 en 1849#72 (nummer 18), 1847#265 en 1847#383 (nummer 20) en 1888#248 (nummer 22).
  • MACLOT P. 1987: Sporen van pre-16de-euwse constructies in de panden "Nyeuwstadt" en "Boeck", nrs. 20 en 16 in de Schrijnwerkersstraat, Bulletin van de Antwerpse Vereniging voor Bodem- en Grotonderzoek 1987.4, 15-26.

Auteurs: Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Neoclassicistische rijhuizen [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/4526 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Antwerpen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.