erfgoedobject

Parochiekerk Sint-Blasius

bouwkundig element
ID
45309
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/45309

Juridische gevolgen

Beschrijving

Parochiekerk Sint-Blasius met omringend ovaal kerkhof afgesloten door bakstenen muur en toegankelijk via ijzeren hek aan bakstenen pijlers met piramidale afwerking op de zuidwestelijke hoek ter vervanging van het vroegere hek ten zuiden in de kerkhofmuur.

Historiek

Aanvankelijk toegewijd aan Heilige Bavo, sinds 1619 toegewijd aan Sint-Blasius. Voor de eerste maal vermeld in 1108. In 1132 door de bisschop van Kamerijk geschonken aan de abdij van Ename. De Gentse Sint-Pietersabdij bezat een derde van de tienden.

Oorspronkelijk éénbeukig kruiskerkje in Romaanse en vroeggotische stijl. Toevoeging van een zijbeuk ten zuiden. In 1704-05 werd een sacristie gebouwd. Heropbouw van toren met traptorentje en koor in 1796 onder leiding van architect D. De Staercke (Nederbrakel), rest van de kerk heropgebouwd in 1846-49. Herstellingen hoofdzakelijk aan dak en de westelijke gevel in 1879-82 onder leiding van architect E. Van Hoecke-Peeters. Bouw van een nieuwe sacristie ten zuiden van koor door architect V. Stordeur (Zottegem) in 1933, in 1968 heringericht tot winterkapel, zie gedenkstenen. Restauratie van de westelijkegevel in 1955 onder leiding van architect De Weerdt (Zottegem).

Beschrijving

Opgetrokken uit baksteen met arduinen plinten en in de oostelijke partij gebruik van zandsteen voor plinten en hoekstenen, vermoedelijk van het voormalige koor. Driebeukige pseudo-basilicale kerk met schip van vier traveeën met ten westen een vooruitspringende middenpartij met portaal en trap naar orgeltribune, een rechthoekig koor ten osten van één travee met ten zuiden sacristie, en ten oosten vierkante koortoren met ten noorden vierkant traptorentje tot tweede geleding van toren. Westgevel met vooruitspringende middentravee met puntgevel afgelijnd door hoekblokken, voorzien van rondboogvormig portaal voorzien van klink in vuistvorm. Gecementeerd in 1934 en terug ontpleisterd in 1955. Geveltop bekroond door stenen kruis. Zijtravee met rondboogvormige nissen, nu met grijs geschilderde beelden, respectievelijk Heilig Hart van Jezus en Heilig Hart van Maria. Rondbogige vensters met ijzeren roedeverdeling op arduinen dorpels in zijbeuken en koor. Aan de oostelijke gevel van noordelijke zijbeuk, overluifeling van verdwenen calvarie. Vierkante koortoren met rondboogvormige galmgaten met uurwerkplaten onder tentdak met smeedijzeren kruis, bol en haan.

Interieur

Gepleisterd en in 1999 opnieuw geschilderd. Zwarte marmeren vloer. Beuken gescheiden door rondboogvormige scheibogen op zuilen met achtkantige sokkel en Toscaans kapiteel. Middenbeuk met tongewelven gescheiden door gordelbogen rustend op consoles met putti. Zijbeuken met kruisgewelven gescheiden door gordelbogen rustend op pilasters.

Mobilair. Schilderijen: "Sint-Blasius geneest een kind" van A. Van den Heuvel, gedateerd 1666; "Calvarie", gedateerd 1770 en gesigneerd F. Gent, nu boven hoofdaltaar.

Beelhouwwerk: polychroom houten beeld van "Heilige Catharina" uit eind 16de eeuw; olmen calvariebeelden uit begin 17de eeuw, voorheen aan buitengevel van koor; geschilderde en vergulde houten reliekhouder met borstbeeld van Heilige Blasius uit de 17de eeuw; buste van Heilige Blasius in gepolychromeerd hout uit de 17de eeuw; Heilige Blasius in gepolychromeerd hout uit de 18de eeuw afkomstig uit de Sint-Blasiuskapel in Kouteren; beelden van Heilige Blasius van 1861 op zuidelijk zijaltaar, verscheidene polychrome plaasteren heiligenbeelden op consoles.

Hoofdaltaar met tombe van geschilderd en verguld hout uit de tweede helft van de 18de eeuw, witgeschilderde houten beelden van Sint-Antonius van Padua en Sint-Franciscus Xaverius in zijdelingse nissen van tabernakel. Neoclassicistische zijaltaren van 1849, ten noorden gewijd aan Onze-Lieve-Vrouw en ten zuiden aan Sint-Blasius.

Twee eiken koorbanken uit het eerste kwart van de 19de eeuw en kerkmeestersbanken uit de tweede helft van de 18de eeuw. In koor eiken lambriseringen uit het eerste kwart van de 19de eeuw. IJzeren communiebank uit midden 19de eeuw, nu in berging. Preekstoel uit midden 19de eeuw met draaitrap en ronde kuip met voorstelling van de vier evangelisten en een bisschop. Twee eiken biechtstoelen uit de 18de eeuw met de typische medaillons met Heilige Petrus en de Heilige Maria Magdalena.

Beschermd orgel van L. Loret-Vermeersch (Sint-Niklaas), aangekocht en geplaatst in 1835, hersteld door J.-P. Draps (Brussel) in 1972-73, originele orgelkast. Zwart marmeren doopvont met koperen deksel uit de 19de eeuw, nu omheind met ijzeren hek ten westen in de noordelijke zijbeuk. Neogotische kruiswegtaferelen geschilderd op doek van 1903, herkomstig van de kerk van Munkzwalm.

Glasramen van H. Coppejans (Gent), acht glasramen in schip met de Werken van Barmhartigheid en glasraam met Heilige Cecilia op doksaal, van 1937, twee glasramen met voorstelling van Heilige Blasius en Heilige Catharina in koor van 1938.

Verschillende grafstenen en gedenkstenen uit de 19de en 20ste eeuw in de buitenmuren van kerk.

  • Rijksarchief Gent, Provinciaal Archief, 1830-1850, nr. 2534/10; St.-Pietersabdij II, nummer 996.
  • Sint-Blasius-Boekel, Pastorie, Liber Memorialis.
  • DE NOYETTE G. & HOEBEKE M. 1994: Dorpsbeelden uit het verleden, Zwalm, Nazareth, 53.
  • DHANENS E. 1971: Kanton Sint-Maria-Horebeke, Tekst, Inventaris van het Kunstpatrimonium van Oost-Vlaanderen, VII, Gent, 261-273.
  • DHANENS E. 1971: Kanton Sint-Maria-Horebeke, Illustratie, Inventaris van het Kunstpatrimonium van Oost-Vlaanderen, VIII, Gent, afbeelding 450-471.
  • VANDENBUSSCHE-VAN DEN KERCKHOVE Ch. 1980: Fotorepertorium van het meubilair van de Belgische bedehuizen, provincie Oost-Vlaanderen, Kanton Brakel, Brussel, 51-53.

Bron: BOGAERT C., DUCHÊNE H., LANCLUS K. & VERBEECK M. 2000: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie Oost-Vlaanderen, Gemeenten: Brakel, Horebeke, Kruishoutem, Lierde, Zingem en Zwalm, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 15n4, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Lanclus, Kathleen
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Parochiekerk Sint-Blasius [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/45309 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.