Teksten van Poortgebouw Sint-Pauluskerk

https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/4578

Poortgebouw Sint-Pauluskerk ()

Het poortgebouw in neoclassicistische stijl van de Sint-Pauluskerk, maakt deel uit van het vastgoedproject dat door de kerkfabriek van de Sint-Pauluskerk tot stand werd gebracht aan de zuidzijde van de nieuw aangelegde Sint-Paulusstraat. Deze eenheidsbebouwing van burgerhuizen vormt een volkomen symmetrisch ensemble aan beide zijden van het poortgebouw, dat als monumentale middenas de compositie accentueert. De architect Bartholomeus De Proost tekende in 1854 het ontwerp van het geheel, dat ook de tuinmuur van de pastorie omvatte. Het poortgebouw werd opgetrokken in 1859-1862, met beeldhouwwerk van Jean-Baptiste Van Rooy.

De portiek uit blauwe hardsteen wordt gemarkeerd door gecanneleerde Dorische zuilen geplaatst voor brede pilasters, beide op hoog basement, en verlevendigd met medaillons en paneelwerk in ruitvorm. Deze flankeren de hoge rondboogpoort in rijk een bewerkte omlijsting met rankwerk op de pilasters, imposten, een voluut- en acanthussleutel, paneelwerk en rozetten in de zwikken. Boven de abaci rust een klassiek, gekornist hoofdgestel, samengesteld uit een gelede architraaf, een trigliefenfries met als metopen de symbolen van de vier evangelisten: Leeuw (Marcus), Engel (Mattheus), Arend (Johannes) en Os (Lucas) en een breed overstekende kroonlijst op klossen. Deze wordt bekroond door een blinde attiek waarvan de postamenten worden gekantonneerd door rakwerkvoluten en profielkoppen. Het centrale casement draagt het chronogram: “ChrIsto DoMIno sanCtoqUe apostoLo fabrICI” (1859). In het ontwerp wordt het geheel bekroond door een calvarieberg, met de gekruisigde Christus tussen de Moeder Gods en de Heilige Johannes, een monumentale beeldengroep die niet aan uitvoering toekwam. De markante, houten vleugeldeur met middenkalf en waaier, is rijk bewerkt met paneelwerk en gesculpteerde ornamenten. Het medaillon van de waaier draagt een buste van Sint-Paulus die op de voluutsleutel van het middenkalf rust, spiraalranken vullen de flankerende zwikken.

De eenvoudige, bepleisterde en beschilderde achtergevel met hoekblokken, heeft een houten kroonlijst op klossen als afwerking. De hoge rondboogpoort met een geprofileerde archivolt, sluitsteen en imposten, op geboste rechtstanden, wordt geflankeerd door twee lage rondbogen. Van de doorgang zijn de binnenwanden geritmeerd door vlakke, Ionische pilasters, die onder de kroonlijst de gordelbogen van het tongewelf schragen.


Auteurs:  Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Poortgebouw Sint-Pauluskerk [online], https://id.erfgoed.net/teksten/298721 (geraadpleegd op ).


Poortgebouw Sint-Pauluskerk ()

Monumentaal poortgebouw leidend naar de Sint-Pauluskerk, gebouwd in 1859-62 door Bartholomeus De Proost en Jos Van Roey. Opgetrokken in neoclassicistische stijl met blauwe hardsteen en gedateerd door middel van chronogram in attiek: ChrIsto DoMIno sanCto Ue apostoLo fabrICI (1859).

Portiek met gecanneleerde zuilen geplaatst voor brede pilasters, beide op hoog basement, verlevendigd met paneelwerk. Boven de abaci een klassiek, gekornist hoofdgestel met een tweeledige architraaf, een fries met trigliefen en metopen, laatstgenoemde met de symbolische voorstelling van de vier evangelisten: leeuw (Marcus), engel (Matteus), arend (Johannes) en os (Lucas) en een kroonlijst die ten slotte bekroond wordt door een blinde attica.

Rondboogpoort in druk gesculpteerde omlijsting met sluitsteen. Imposten onderling verbonden door rechte tussendorpel. In het boogveld een buste in hoog-reliëf omgeven door rankwerk (Sint-Paulus). Druk gesculpteerde houten deur.

Doorgang: zijmuren geritmeerd door platte pilasters met Ionische kapitelen die, onder de kroonlijst, de moerbogen opvangen die het tongewelf schragen. Eenvoudige bepleisterde en witgeschilderde achtergevel met hoekblokken, bekroond met een houten kroonlijst op klossen. Rondboog met geprofileerde archivolt, sluitsteen en imposten; gedragen door gebosseerde rechtstanden. Doorgang hier geflankeerd door twee rondbogen.


Bron: GOOSSENS M. & PLOMTEUX G. met medewerking van LINTERS A., STEYAERT R., ILLEGEMS P. & DE BARSÉE L. 1976: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Antwerpen, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 3na, Brussel - Gent.
Auteurs:  Plomteux, Greet; Goossens, Miek
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Poortgebouw Sint-Pauluskerk [online], https://id.erfgoed.net/teksten/4578 (geraadpleegd op ).