Teksten van Burgerhuis De Draeck

https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/46586

Burgerhuis De Draeck ()

Het huis "De Draeck" klimt minstens op tot de 16de eeuw (mogelijk met oudere kern), circa 1740 werd de voorgevel in rococostijl herbouwd.

Historiek

Woning De Draeck dateert uit de 16de eeuw, in 1727 stelt de toenmalige eigenaar van deze woning, Cornelus Franciscus Gerardi, de woning te pand waarbij het geheel omschreven wordt als “huysinge met vier diversche plaetsen beneden ende vier bovencamers, dry kelders waer van den grooten is gestelt in tiras (?) eenen put daer in, koeckhuyse met eenen baeckhove, plaetse, galderye, stallinge ende turffhuys, allen in herten steenen schallien ende tiggelen daecken, koere ende buyten koere met den boomgaert, alle besloeten in zyn haegen (…)”.

Met uitzondering van de in 1740 gebouwde voorgevel is het huis volledig in zijn oorspronkelijke toestand bewaard gebleven.

Beschrijving

Huis De Draeck is in oorsprong een hoekhuis aan een later overbouwde doorgang, het is een dubbelhuis van vier op vijf traveeën en twee bouwlagen onder een deels overkragend schilddak (nok loodrecht op de straat, leien), doorbroken door monumentale schoorstenen. De gedecapeerde bakstenen lijstgevel met ankers heeft een gecementeerde, beschilderde plint van arduin. Ter hoogte van de onderdorpels van de bovenvensters bevindt zich een doorlopende zandstenen speklaag . De gevel wordt bekroond door een omlopende houten kroonlijst op modillons, alternerend met een steigergat tussen. De noordelijke zijgevel wordt beëindigd met een overhoekse muizentandlijst.

Rechthoekige, naar boven toe verkleinende vensters in een omlopende omlijsting van arduin, zijn voorzien van ontlastingsbogen en hebben duimen van voormalige luiken op de begane grond en beschilderde stijlen op de bovenverdieping. De vensteropeningen zijn ingevuld met schuiframen met sierlijk uitgesneden wisseldorpels, kleine roedeverdelingen en groen gekleurd glas. De segmentboogdeur in een geprofileerde arduinen omlijsting met neuten en middenkalf (zie vensters) heeft een bovenlicht met fraai smeedijzeren hekwerk, een schelpvormige sleutel en gebogen kroonlijst. De venster- en deuromlijstingen vertonen 18de-eeuwse steenmerken en de originele houten deur met koperen beslag en deurknop en een ijzeren trekbel bleef bewaard.

Gecementeerde en beschilderde zij- en achtergevel met ankers, eerstgenoemde met een getrapt dakvenster waarin een laadluik met houten dorpels, een topvenstertje en een groot segmentboogvormig kloosterkozijn ter hoogte van de trapzaal (vierde travee) werd ingebracht. De laatstgenoemde achtergevel heeft schijnvoegen en rechthoekige vensters (aanpassingen van circa 1920). Er bevindt zich een later overbouwde doorgang ter hoogte van huisnummer 179 en er zijn verschillende uitbouwen aanwezig.

Interieur

De nog aanwezige 16de-eeuwse plattegrond toont onder de voorste plaatsen drie gewelfde kelders met een bepleisterd tongewelf (nok parallel aan de straat), vier kamers op de begane grond, vier op de bovenverdieping en een haaks ingevoegde trapzaal tussen de voor- en achterplaats links. De spiltrap naar de zolder heeft nog een 16de-eeuwse deur. In de voorste plaats zijn samengestelde balklagen blootgelegd op nog aanwezige witstenen consooltjes met peerkraal- of ribmotief (op de begane grond loodrecht op de voorgevel, op de bovenverdieping parallel lopend). De eikenhouten gordingenkap met originele spanten (drie dubbele schaargebinten) heeft telmerken en de oude zoldervloer van rode en enkele blauw-zwarte tegels werd op de begane grond hergebruikt in de linkervoorplaats en in de keuken (in uitbouw). De rechterachterplaats op de begane grond bevat nog een originele gotische schoorsteenmantel met verglaasde aardewerktegels en op de bovenverdieping zijn 16de- of 17de-eeuwse binnendeuren aanwezig.

Het gebouw Vrijheid 181 wordt beschermd als monument omwille van het algemeen belang gevormd door de historische waarde als in oorsprong 16de-eeuws gebouw met voorgevel in 18de-eeuwse stijl. Eén van de oudste nog bewaarde woonhuizen van de Vrijheid.

  • Archief Onroerend Erfgoed Antwerpen, DA000675, Hoogstraten: Vrijheid 181, Beschermingsdossier (F. Brenders, 1985).
  • Archief Onroerend Erfgoed Antwerpen, DA000675, Hoogstraten: Vrijheid 181, advies Koninklijke Commissie voor Monumenten en Landschappen (1986).

Auteurs:  Plomteux, Greet; Brenders, Francis
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Plomteux G. & Brenders F. 2014: Burgerhuis De Draeck [online], https://id.erfgoed.net/teksten/163571 (geraadpleegd op ).


Burgerhuis De Draeck ()

Zogenaamd De Draeck, minstens opklimmend tot de 16de eeuw (mogelijk met oudere kern), met circa 1740 in rococostijl herbouwde voorgevel.

Dubbelhuis van vier op vijf traveeën en twee bouwlagen onder deels overkragend schilddak (nok loodrecht op de straat, leien), doorbroken door monumentale schoorstenen. Gedecapeerde bakstenen lijstgevel met ankers op gecementeerde, beschilderde plint van arduin. Doorlopende zandstenen speklaag ter hoogte van de onderdorpels der bovenvensters. Omlopende houten kroonlijst op modillons, alternerend met steigergaten; noordelijke zijgevel beëindigd met overhoekse muizentandlijst. Rechthoekige, naar boven toe verkleinende vensters in omlopende omlijsting van arduin, voorzien van ontlastingsbogen, duimen van voormalige luiken op de begane grond en beschilderde stijlen op de bovenverdieping; schuiframen met sierlijk uitgesneden wisseldorpels, kleine roedeverdelingen en groen gekleurd glas. Segmentboogdeur in geprofileerde arduinen omlijsting met neuten en middenkalf (zie vensters), bovenlicht met fraai smeedijzeren hekwerk, schelpvormige sleutel en gebogen kroonlijst. Venster- en deuromlijstingen met 18de-eeuwse steenmerken. Originele houten deur met koperen beslag en deurknop; ijzeren trekbel.

Gecementeerde en beschilderde zij- en achtergevel met ankers, eerstgenoemde met getrapt dakvenster waarin laadluik met houten dorpels, een topvenstertje en een groot segmentbogig kloosterkozijn ter hoogte van de trapzaal (vierde travee), laatstgenoemde met schijnvoegen en rechthoekige vensters (aanpassingen van circa 1920). Later overbouwde doorgang ter hoogte van nummer 179. uitbouwen.

Interieur: nog aanwezige 16de-eeuwse plattegrond met onder de voorste plaatsen drie gewelfde kelders met bepleisterd tongewelf (nok parallel aan de straat), vier kamers op de begane grond, vier op de bovenverdieping, haaks ingevoegde trapzaal tussen voor- en achterplaats links; spiltrap naar de zolder met 16de-eeuwse deur. Samengestelde balklagen, blootgelegd in de voorste plaats, op nog aanwezige witstenen consooltjes met peerkraal- of ribmotief (op begane grond voorgevel, op bovenverdieping parallel lopend). Eikenhouten gordingenkap met originele spanten (drie dubbele schaargebinten) met telmerken; de oude zoldervloer van rode en enkele blauw-zwarte tegels werd op de begane grond hergebruikt in de linkervoorplaats en in de keuken (in uitbouw). Rechterachterplaats op de begane grond met originele gotische schoorsteenmantel met verglaasde aardewerktegels. Bovenverdieping met 16de- of 17de-eeuwse binnendeuren.

  • Afdeling Ruimtelijke Ordening, Huisvesting en Monumentenzorg Antwerpen, Cel Monumenten en Landschappen, archief, dossier 0460.

Bron: DE SADELEER S. & PLOMTEUX G. 2002: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Antwerpen, Arrondissement Turnhout, Kanton Hoogstraten, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 16n4, Brussel - Turnhout.
Auteurs:  Plomteux, Greet
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Plomteux G. 2002: Burgerhuis De Draeck [online], https://id.erfgoed.net/teksten/46586 (geraadpleegd op ).