erfgoedobject

Klooster- en schoolcomplex

bouwkundig / landschappelijk element
ID
46603
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/46603

Juridische gevolgen

Beschrijving

Het klooster- en schoolcomplex, in gebruik als gemeentelijke gemengde basisschool en chirolokalen, omvat het achterin gelegen gebouwencomplex uit het vierde kwart van de 19de eeuw - eerste kwart van de 20ste eeuw in neo-Vlaamserenaissancestijl met later(e) uitbreidingen of bijgebouwde constructies en een omringend park met graspartijen en een monumentale toegangsdreef van rode beuken.

Historiek

Ten gevolge van de onderwijswet circa 1879 werd de katholieke gemengde school gesticht: de twee identieke klasvleugels aan weerszijden van het kloostergebouw werden opgericht. Na een erkenning als gemeenteschool in 1884 verhuisde het onderwijs naar andere plaatsen in het dorp.

Circa 1900 stichtten de zusters van de Heilige Grafpriorij te Turnhout hier een filiaal en leidden het meisjesonderricht: voormelde klasvleugels werden uitgebreid met een portaal en ten zuiden hiervan werd een klooster opgericht in dezelfde stijl. Circa 1908 volgde de bouw van een derde klaslokaal in dezelfde bouwtrant aan de oostzijde van de speelplaats, deze vleugel werd circa 1935 uitgebreid met een aanbouw en circa 1927 ten westen met een feestzaal, tevens toegankelijk langs de Mussenakker (nr. 1).

In de jaren 1940-1950 volgde de uitbreiding met nieuwe vleugels aan de noordzijde van de speelplaats, palend aan de eerste schoolgebouwen, en ten westen.

Beschrijving

Klasvleugels

De klasvleugels dateren uit 1879 en 1908 en bestaan uit gebouwen van drie op twee traveeën en één bouwlaag onder zadeldak (nok parallel aan de straat, Vlaamse en mechanische pannen). De vleugels van 1879 werden circa 1900 uitgebreid met een portaal, voorzien van een trapgeveltje met nis. Het gebouw van 1908 wordt ontsierd door gevelbrede veranda (1935) aan de speelplaatszijde en door aanpalende recentere klasvleugels.

De gebouwen zijn opgetrokken in verankerde bakstenen lijst- en (zij)trapgevels met verwerking van natuur- en kunststeen voor muurbanden, afzaat, en zo meer. De achtergevels tonen zichtbare verluchtingskanalen. De oorspronkelijke driedelige kruiskozijnen met ontlastingsbogen zijn sporadisch bewaard; andere muuropeningen werden aangepast of gedicht, zie de gevels aan de speelplaats. De trapgevels bevatten rond- en hoefijzerboogvormige laadvensters of blinde oculi.

Interieur

Per gebouw zijn telkens twee klassen aanwezig, voorzien van moer- en kinderbalken met uitgewerkte balksloffen op consoles met gesculpteerde figuur en verluchtingsroosters in de vorm van uitgesneden gepolychromeerde medaillons.

Klooster

Het klooster is een dubbelhuis van drie op vier traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak (nok loodrecht op de straat, kunstleien) uit 1900. Ten zuidoosten is het gebouw voorzien van een trapgevel uitgewerkt als voorgevel en aan de speelplaatszijde met een middenrisaliet van twee traveeën, eindigend op trapgeveltje met nis waarin een beeld van Sint-Jozef en kruis van de Heilige Graforde is geplaatst.

De bakstenen gebouwen met verwerking van natuur- en kunststeen bevatten rechthoekige vensters met arduinen lekdrempel en zandstenen latei onder blinde boogvelden met zandstenen sluitsteen. In de borstwering is paneeldecoratie geplaatst en op de begane grond bevonden zich oorspronkelijk luiken en boogvelden met voornamelijk gekleurde metselmozaïek.

De binnenindeling is bewaard waaronder een kelder met troggewelven.

De aanpalende kapel van twee bouwlagen onder een zadeldak (nok parallel aan de straat, leien) heeft een opengewerkte houten dakruiter onder een leien spits. Het bakstenen gebouw heeft een gecementeerde achterpuntgevel waarin zich een oculus met driepas bevindt. In westelijke zijgevel bevinden zich getoogde muuropeningen op de begane grond en gekoppelde spitsboogvensters met oculus op de bovenverdieping. Het vals plafond verbergt vermoedelijk een spitsbooggewelf.

De aanbouw onder plat dak en aanpalend langgestrekt bijgebouw, de voormalige refter, onder mank zadeldak (nok parallel aan de straat, Vlaamse pannen) is van recentere datum.

Parochiale zaal

De 'parochiale zaal' is een langgestrekt gebouw uit 1927 van drie op zeven traveeën en één bouwlaag onder een zadeldak (nok parallel aan de straat, mechanische pannen). De verankerde baksteenbouw met verwerking van natuursteen voor afzaat, dorpels, stijlen, dek- en kraagstenen,... heeft ook gecementeerde muurbanden. De trapgevel aan de straat toont een dubbelhuisopstand, de zijgevels met steunberen en zichtbaar verluchtingskanaal. In de trapgevel en twee zuidelijke traveeën zijn kruiskozijnen aanwezig met bewaard houtwerk, de twee zuidelijke traveeën hebben getraliede keldervensters.

De recentere vleugels omvatten één van vijf traveeën en twee bouwlagen onder een plat dak, die later aangepast en uitgebreid is, en één van twaalf traveeën en één bouwlaag onder een schilddak (mechanische pannen).

Op de speelplaats staan vier linden. De toegangsdreef naar het zuidoosten wordt geflankeerd door opgaande rode beuken en ten zuiden van het complex bevindt zich een bijhorend park en grasvelden. Langs het Pijperpad sluit een geschoren haag het parkje af.

  • Kadasterarchief Antwerpen, Mutatieregisters Meer, schetsen 1881/3, 1901/8, 1909/8, 1928/20.
  • GRATIANUS P. 1912: Meir (in de Kempen), Brussel, 304-307.
  • Monumentenwandeling Meer 1992: brochure, sine loco.

Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Aanvullende informatie

De voormalige kloostersite wordt omgeven door een beukenhaag en is toegankelijk via een dreef van opgaande rode beuk vanaf de Donckstraat. Deze dreef vormt de verbinding naar de kerk en het dorp. Bij de half gesloten voormalige speelplaats staat een rij van vier monumentale lindes van ca. 23m hoog. De bomen van werden ooit gekandelaard maar hebben intussen een normaal uitgegroeide kroon. Aansluitend bij de dreef ligt een gemengd bosperceel met vooral zomereik, Amerikaanse eik en tamme kastanje. Een open zone deed in het verleden dienst als moestuin en boomgaard.

Auteurs: Verdurmen, Inge
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Klooster- en schoolcomplex [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/46603 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.