Het klooster- en schoolcomplex, in gebruik als gemeentelijke gemengde basisschool en chirolokalen, omvat het achterin gelegen gebouwencomplex uit het vierde kwart van de 19de eeuw - eerste kwart van de 20ste eeuw in neo-Vlaamserenaissancestijl met later(e) uitbreidingen of bijgebouwde constructies en een omringend park met graspartijen en een monumentale toegangsdreef van rode beuken.
Ten gevolge van de onderwijswet circa 1879 werd de katholieke gemengde school gesticht: de twee identieke klasvleugels aan weerszijden van het kloostergebouw werden opgericht. Na een erkenning als gemeenteschool in 1884 verhuisde het onderwijs naar andere plaatsen in het dorp.
Circa 1900 stichtten de zusters van de Heilige Grafpriorij te Turnhout hier een filiaal en leidden het meisjesonderricht: voormelde klasvleugels werden uitgebreid met een portaal en ten zuiden hiervan werd een klooster opgericht in dezelfde stijl. Circa 1908 volgde de bouw van een derde klaslokaal in dezelfde bouwtrant aan de oostzijde van de speelplaats, deze vleugel werd circa 1935 uitgebreid met een aanbouw en circa 1927 ten westen met een feestzaal, tevens toegankelijk langs de Mussenakker (nr. 1).
In de jaren 1940-1950 volgde de uitbreiding met nieuwe vleugels aan de noordzijde van de speelplaats, palend aan de eerste schoolgebouwen, en ten westen.
De klasvleugels dateren uit 1879 en 1908 en bestaan uit gebouwen van drie op twee traveeën en één bouwlaag onder zadeldak (nok parallel aan de straat, Vlaamse en mechanische pannen). De vleugels van 1879 werden circa 1900 uitgebreid met een portaal, voorzien van een trapgeveltje met nis. Het gebouw van 1908 wordt ontsierd door gevelbrede veranda (1935) aan de speelplaatszijde en door aanpalende recentere klasvleugels.
De gebouwen zijn opgetrokken in verankerde bakstenen lijst- en (zij)trapgevels met verwerking van natuur- en kunststeen voor muurbanden, afzaat, en zo meer. De achtergevels tonen zichtbare verluchtingskanalen. De oorspronkelijke driedelige kruiskozijnen met ontlastingsbogen zijn sporadisch bewaard; andere muuropeningen werden aangepast of gedicht, zie de gevels aan de speelplaats. De trapgevels bevatten rond- en hoefijzerboogvormige laadvensters of blinde oculi.
Per gebouw zijn telkens twee klassen aanwezig, voorzien van moer- en kinderbalken met uitgewerkte balksloffen op consoles met gesculpteerde figuur en verluchtingsroosters in de vorm van uitgesneden gepolychromeerde medaillons.
Het klooster is een dubbelhuis van drie op vier traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak (nok loodrecht op de straat, kunstleien) uit 1900. Ten zuidoosten is het gebouw voorzien van een trapgevel uitgewerkt als voorgevel en aan de speelplaatszijde met een middenrisaliet van twee traveeën, eindigend op trapgeveltje met nis waarin een beeld van Sint-Jozef en kruis van de Heilige Graforde is geplaatst.
De bakstenen gebouwen met verwerking van natuur- en kunststeen bevatten rechthoekige vensters met arduinen lekdrempel en zandstenen latei onder blinde boogvelden met zandstenen sluitsteen. In de borstwering is paneeldecoratie geplaatst en op de begane grond bevonden zich oorspronkelijk luiken en boogvelden met voornamelijk gekleurde metselmozaïek.
De binnenindeling is bewaard waaronder een kelder met troggewelven.
De aanpalende kapel van twee bouwlagen onder een zadeldak (nok parallel aan de straat, leien) heeft een opengewerkte houten dakruiter onder een leien spits. Het bakstenen gebouw heeft een gecementeerde achterpuntgevel waarin zich een oculus met driepas bevindt. In westelijke zijgevel bevinden zich getoogde muuropeningen op de begane grond en gekoppelde spitsboogvensters met oculus op de bovenverdieping. Het vals plafond verbergt vermoedelijk een spitsbooggewelf.
De aanbouw onder plat dak en aanpalend langgestrekt bijgebouw, de voormalige refter, onder mank zadeldak (nok parallel aan de straat, Vlaamse pannen) is van recentere datum.
De 'parochiale zaal' is een langgestrekt gebouw uit 1927 van drie op zeven traveeën en één bouwlaag onder een zadeldak (nok parallel aan de straat, mechanische pannen). De verankerde baksteenbouw met verwerking van natuursteen voor afzaat, dorpels, stijlen, dek- en kraagstenen,... heeft ook gecementeerde muurbanden. De trapgevel aan de straat toont een dubbelhuisopstand, de zijgevels met steunberen en zichtbaar verluchtingskanaal. In de trapgevel en twee zuidelijke traveeën zijn kruiskozijnen aanwezig met bewaard houtwerk, de twee zuidelijke traveeën hebben getraliede keldervensters.
De recentere vleugels omvatten één van vijf traveeën en twee bouwlagen onder een plat dak, die later aangepast en uitgebreid is, en één van twaalf traveeën en één bouwlaag onder een schilddak (mechanische pannen).
Op de speelplaats staan vier linden. De toegangsdreef naar het zuidoosten wordt geflankeerd door opgaande rode beuken en ten zuiden van het complex bevindt zich een bijhorend park en grasvelden. Langs het Pijperpad sluit een geschoren haag het parkje af.
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)
Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Klooster- en schoolcomplex [online], https://id.erfgoed.net/teksten/162131 (geraadpleegd op ).
Voormalig klooster- en schoolcomplex, heden gemeentelijke gemengde basisschool en chirolokalen.
Achterin gelegen gebouwencomplex uit het vierde kwart van de 19de eeuw - eerste kwart van de 20ste eeuw in neo-Vlaamserenaissance-stijl met later(e) uitbreidingen of bijgebouwde constructies; omringend park met graspartijen en een monumentale toegangsdreef van rode beuken.
Ten gevolge van de onderwijswet circa 1879 stichting van een katholieke gemengde school: de twee identieke klasvleugels aan weerszijden van het kloostergebouw werden opgericht. Na een erkenning als gemeenteschool in 1884 verhuisde het onderwijs naar andere plaatsen, zie Donckstraat nummers 2B-4, Meerdorp nummers 2-4.
Circa 1900 stichtten de zusters van de Heilige Grafpriorij te Turnhout hier een filiaal en leidden het meisjesonderricht: voormelde klasvleugels werden uitgebreid met een portaal en ten zuiden hiervan werd een klooster opgericht in dezelfde stijl; circa 1908 bouw van een derde klaslokaal in dezelfde bouwtrant aan de oostzijde van de speelplaats, deze vleugel werd circa 1935 uitgebreid met een aanbouw; circa 1927 ten westen bouw van een feestzaal, tevens toegankelijk langs de Mussenakker (nummer 1). In de jaren 1940-1950 uitbreiding met nieuwe vleugels aan de noordzijde van de speelplaats, palend aan de eerste schoolgebouwen, en ten westen.
Klasvleugels (1879, 1908)
Gebouwen van drie op twee traveeën en één bouwlaag onder zadeldak (nok parallel aan de straat, Vlaamse en mechanische pannen); vleugels van 1879 circa 1900 uitgebreid met portaal, voorzien van een trapgeveltje met nis; gebouw van 1908 ontsierd door gevelbrede veranda (1935) aan speelplaatszijde en door aanpalende recentere klasvleugels. Verankerde bakstenen lijst- en (zij)trapgevels met verwerking van natuur- en kunststeen voor muurbanden, afzaat,...; achtergevels met zichtbare verluchtingskanalen. Oorspronkelijke driedelige kruiskozijnen met ontlastingsbogen sporadisch bewaard; andere muuropeningen aangepast of gedicht, zie de gevels aan de speelplaats; trapgevels met rond- en hoefijzerbogige laadvensters of blinde oculi.
Per gebouw telkens twee klassen: moer- en kinderbalken met uitgewerkte balksloffen op consoles met gesculpteerde figuur; verluchtingsroosters in de vorm van mooi uitgesneden gepolychromeerde medaillons.
Klooster (1900)
Dubbelhuis van drie op vier traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak (nok loorecht op de straat, kunstleien); ten zuidoosten trapgevel uitgewerkt als voorgevel; aan speelplaatszijde middenrisaliet van twee traveeën, eindigend op trapgeveltje met nis waarin beeld van Sint-Jozef en kruis van de Heilige Graforde. Baksteenbouw met verwerking van natuur- en kunststeen. Rechthoekige vensters met arduinen lekdrempel en zandstenen latei onder blinde boogvelden met zandstenen sluitsteen; paneeldecoratie op borstwering; op de begane grond oorspronkelijk luiken en boogvelden met voornamelijk gekleurde metselmozaïek. Bewaarde binnenindeling; kelder met troggewelven.
Aanpalende kapel van twee bouwlagen onder zadeldak (nok parallel aan de straat, leien) met opengewerkte houten dakruiter onder leien spits; baksteenbouw met gecementeerde achterpuntgevel waarin oculus met driepas; in westelijke zijgevel getoogde muuropeningen op de begane grond; gekoppelde spitsboogvensters met oculus op de bovenverdieping. Het vals plafond verbergt vermoedelijk een spitsbooggwelf.
Recentere aanbouw onder plat dak en aanpalend langgestrekt bijgebouw, de voormalige refter, onder mank zadeldak (nok parallel aan de straat, Vlaamse pannen).
Zogenaamd "parochiale zaal" (1927)
Langgestrekt gebouw van drie op zeven traveeën en één bouwlaag onder zadeldak (nok parallel aan de straat, mechanische pannen). Verankerde baksteenbouw met verwerking van natuursteen voor afzaat, dorpels, stijlen, dek- en kraagstenen,...; gecementeerde muurbanden. Trapgevel aan de straat met dubbelhuisopstand; zijgevels met steunberen en zichtbaar verluchtingskanaal. In trapgevel en twee zuidelijke traveeën kruiskozijnen met bewaard houtwerk; twee zuidelijke traveeën met getraliede keldervensters.
Recentere vleugels namelijk één van vijf traveeën en twee bouwlagen onder plat dak, later aangepast en uitgebreid, en één van twaalf traveeën en één bouwlaag onder schilddak (mechanische pannen). Speelplaats met vier linden.
Bron: DE SADELEER S. & PLOMTEUX G. 2002: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Antwerpen, Arrondissement Turnhout, Kanton Hoogstraten, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 16n4, Brussel - Turnhout.
Auteurs: De Sadeleer, Sibylle
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)
Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Klooster- en schoolcomplex [online], https://id.erfgoed.net/teksten/46603 (geraadpleegd op ).