erfgoedobject

Kasteel ter Meiren

bouwkundig element
ID
46615
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/46615

Juridische gevolgen

Beschrijving

"Kasteel ter Meiren", zogenaamd naar het waterrijk, moerassig gebied, zie de Ferrariskaart (circa 1775). Eclectisch landhuis met elementen ontleend aan de neo-Vlaamserenaissance en het neoclassicisme, gebouwd circa 1935, plan dateert van 1/2/1935; ten westen gelegen bijgebouw van circa 1937; opgetrokken naar ontwerp van architect Jean Winders (Brussel) als jachtslot voor John Lijsen, zoon van J.C. Lijsen (nummers 54-56).

Gelegen in een uitgestrekt domein, oorspronkelijk één eigendom met de nummers 54-56.

Twee toegangsdreven vertrekkend van de J. Lijsenstraat; monumentale zandstenen siervaas afkomstig van "Maxburg", zie Maxburgdreef.

Landhuis (nummer 58). De moerassige ondergrond noodzaakte vooreerst tot een ophoging met zand- en veenlagen en een stortlaag van gewapend beton. Symmetrisch opgebouwd complex met dominant centraal hoekvolume van twee bouwlagen geflankeerd door twee op mekaar geplaatste zijvleugels van één bouwlaag; bedaking van schild- en mansardedaken (leien) met bakstenen schouwen, klimmende dakkapellen en -vensters. Centrale inkompartij met een op de vijver georiënteerde hoofdgevel: middentravee met driehoekig fronton, geflankeerd door twee schuine tussentraveeën, elk eindigend op een massieve ronde toren met octogonale inspringende bovenbouw en omlopend balkon onder helm met peerspits; inkom voorafgegaan door een zandstenen halfronde trappartij naar een dito bordes afgezet met Toscaanse zuilen waarboven een balkon met ijzeren leuning tussen postamenten. Zijvleugels van drie traveeën: westelijk kopgevel met uitsprong; noordgevel uitgewerkt met een galerij van drie korfbogen op Toscaanse zuiltjes met vierkante sokkel en met vloer van rode en witte tegels; zuidelijk kopgevel opgevat als een klokgevel.

Bak- en zandsteenbouw; ter plaatse gekapte witte steen, Gobertange voor de breuksteen in de onderbouw van de torens, Brouvillers voor de speklagen, boog- en kraagstenen, negblokken, stijlen, dorpels, kordons, omlijstingen, en zo meer. Lijstgevels en torens met houten kroonlijst. Kruis-, bol- en kloosterkozijnen; oculi in de torens; overwegend bewaard houtwerk, voorzetramen aan buitenzijde later aangebracht. Vleugeldeuren en spiegelboogdeur in dito omlijsting.

Interieur met grotendeels bewaarde indeling en aankleding. Volledig onderkelderd. Centraal gedeelte met aan de vijverzijde een ruime en hoge ontvangsthal met trapzaal, aan de andere zijde een bescheiden inkomhal met diensttrap; zuidvleugel ontworpen als privé-gedeelte van de bouwheer met achtereenvolgens de leefkamer (toren), vestiaire, linnenkamer en de "chambre des maîtres" (slaapkamer) met badkamer en wc; in de westvleugel de eetkamer (toren), keuken met aansluitend "office", wasplaats en ten slotte een jachtkamer met aparte inkom boven een bewaarkelder voor wild, tevens met aparte inkom, zie de buitentrap. Op de bovenverdieping gasten- (torens) en mansardekamers (vleugels). De watervoorziening gebeurt door middel van twee waterreservoirs en twee diep geboorde putten voor grondwater.

Luchtige en lichte ontvangsthal met vide: keramische tegelvloer in diverse kleuren met geometrisch patroon; neo-Vlaamserenaissance-schouw met gedorste zwarte marmeren zuilen onder houten schouwbalk, betegelde haardwand en een in een korfbogige muurnis geplaatste houtkachel, decoratief afgewerkt met een vruchtenlijst in stucwerk; indrukwekkende eikenhouten overloop met diverse trappartijen, opengewerkte leuningen alternerend met panelen, voorheen bestemd voor de bevestiging van jachttrofeeën; bepleisterde en beschilderde muren, op de bovenverdieping met paneeldecoratie.

Leef- en eetkamer met parketvloeren, omlopende houten lambrisering en marmeren schoorsteenmantels. Op de bovenverdieping oorspronkelijke bevloering grotendeels vervangen door eikenhouten planken; op de overloop beglaasde vleugeldeur met flankerende vensters die toegang geeft tot balkon; gastenkamers met marmeren schoorsteenmantels.

Voormalig dienstgebouw (nummer 60), opgetrokken in een gelijkaardige maar eenvoudigere bak- en zandstenen neo-Vlaamserenaissance-stijl; destijds dienstgebouw met onder meer twee autogarages, berging voor karren en landbouwwerktuigen, overdekt portaal, keuken voor familie van de tuinier, een onderkelderd woongedeelte, paardenstallen,...

L-vormig volume van acht (zuidgevel) op vijf traveeën en één bouwlaag onder (afgeknotte) schilddaken (leien) met dakkapellen, getrapte dakvensters, sierlijke schoorstenen en topstukken. Lijstgevels met diverse uitbouwsels, onder meer punt- en tuitgevels met aandak, schouderstukken, vlechtingen en sierankers. Beluikte kruis- en kloosterkozijnen met ontlastingsbogen; voormalige korfboogpoorten in geprofileerde zandstenen omlijsting met sluitsteen; portiek met korfboog op zandstenen pijler, spiegelboogdeur met hanenkamomlijsting. Heden gerestaureerd en ingericht tot woning met beperkte aanpassingen en uitbreidingen onder meer nieuwe spiegelboogdeur aangebracht in gedichte korfboog.

Tuinaanleg van circa 1981 naar ontwerp van J. Wirtz; later bijgebouwde garages ten noordwesten; vrijstaande oranjerie van 1995 ten noordoosten.

  • Kadaster Antwerpen, Mutatieregisters Meer, schetsen 1935/36, 1937/40.
  • LEUNEN M., De Noordhoek, Retie, 1981, p. 154.
  • VAN EVERBROECK J., Le manoir de "Ter Meiren" à Meer les Hoogstraten, in Bâtir, nummer 71, 1938, p. 450-451.

Bron: DE SADELEER S. & PLOMTEUX G. 2002: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Antwerpen, Arrondissement Turnhout, Kanton Hoogstraten, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 16n4, Brussel - Turnhout.
Auteurs: De Sadeleer, Sibylle
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Kasteel ter Meiren [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/46615 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.