HISTORIEK

Voormalige residentie van de heer van Herenthout, gelegen in de vallei van de Wimp. Ook wel "Hof ten Hove" genoemd. Algemeen wordt aangenomen dat het kasteel werd opgetrokken eind 13de eeuw, hoewel sommige literatuurbronnen de grondvesten laten opklimmen tot de 10de eeuw. Tot de 15de eeuw eigendom van de familie van Herlaer; door huwelijk naderhand eigendom van de familie van Brimeu, in 1497 gevolgd door Adriaan Sandelyn die het grondig vervallen slot liet heropbouwen; vanaf 1684 eigendom van de familie van Reynegom; kasteel nogmaals herbouwd in 1704.

BESCHRIJVING

Dubbel omgracht waterslot in traditionele bak- en zandsteenstijl met sterke neotraditionele aanpassingen (derde kwart 19de eeuw), gelegen ten noordwesten van de ommuurde binnenplaats; massief poortgebouw ten zuidoosten; omringend park met slotkapel en dienstgebouwen ten zuidoosten van de binnenste slotgracht.

De buitenste, nagenoeg rechthoekige omgrachting omvat een boogbrug van bak- en natuursteen met ijzeren leuning en een kleine houten ophaalbrug tussen geringde pilasters van bak- en natuursteen.

De binnenste omgrachting omvat eveneens een boogbrug van bak- en natuursteen die via een tweede houten ophaalbrug verbonden is met het poortgebouw; deze brug draagt de gekroonde wapenschilden van de familie van Reynegom, bouwheren van het huidige slot, evenals de jaartallen 1669 (?) en 1871, verwijzend naar vroegere herstellingen en/of verbouwingen.

Poortgebouw bestaande uit twee met elkaar verbonden slottorens en een ophaalbrug. Rood beschilderde baksteenbouw van twee bouwlagen onder overkragend schilddak op daklijstbalkjes, dat deels de ronde vorm van de torens volgt. Centrale rondboogdoorgang onder bekronend wapenschild van de familie van Reynegom met de kernspreuk "Rien sans envie" en kruiskozijn hogerop. De typisch traditionele elementen als steigergaten, omlijstingen en hoekblokken werden deels uitgevoerd in imitatiezandsteen. Rechthoekige vensters aan binnenplaatszijde. Houten wenteltrap in de zuidtoren.

Het eigenlijke kasteel bestaat uit een onderkelderde L-vormige constructie van twee bouwlagen onder zadeldaken, gelegen ten noordwesten van de geplaveide binnenplaats. Lijst- en trapgevels, opgetrokken uit bak- en natuursteen, deels imitatie, voor de (neo)traditionele elementen als speklagen, steigergaten en hoekblokken. In de oksel van de haakse vleugels bevindt zich de driezijdig uitgebouwde en gekanteelde ingangstravee van drie bouwlagen; centrale korfboogdeur onder tudorboogbekroning en hogerop deurvenster tussen schilddragende leeuwen. De meermaals aangepaste binnenplaatsgevels met vele sierankers zijn hoofdzakelijk neogotisch geïnspireerd, wat blijkt uit de bekroningen van de gevarieerde muuropeningen, de arkeltorentjes en de korfboogportiek met tudorboogbekroningen; vrij sobere westelijke achtergevel van zeven traveeën met duidelijke bouwnaad tussen tweede en derde travee.

Interieur

Hal: zwartmarmeren schouw met haardplaat, gedateerd 1713, afkomstig uit Luxemburg, casettenplafond en witmarmeren trap. Zitkamer: zwartmarmeren schouw en houten neorenaissance-mantel, dito lambrisering. Hoeksalon met gepolychromeerd stucplafond en de gekroonde wapenschilden van de familie van Reynegom. Eetzaal met Vlaamse schouw en gepolychromeerd plafond, gedateerd 1873, op diverse plaatsen wapenschilden; de schilderingen werden uitgevoerd door Eulalie de Carlier (+ 1879) die gehuwd was met Ferdinand M. van Reynegom.

Onze-Lieve-Vrouw-hofkapel, georiënteerde slotkapel met oudst gekende vermelding opklimmend tot 1494 en gelegen net buiten de binnenste omgrachting. Ruime constructie bestemd voor het personeel van het kasteel en de inwoners van Herlaar. Baksteenbouw met beschildering van imitatiebaksteen; rechthoekige plattegrond van twee traveeën met driezijdig koor onder zadeldak (kunstleien) met klokkentorentje. Westelijke puntgevel met aandak, schouderstukken en bekronende kruisbloemen; korfboogdeur in geprofileerde natuurstenen omlijsting, hogerop spitsboogvenster met neogotisch maaswerk. Noordelijke zijgevel met gedicht korfboogdeurtje; traveeën voorts geritmeerd door versneden steunberen. Spitsbogige koorvensters met neogotisch maaswerk. Bepleisterd en beschilderd interieur met tongewelf voorzien van cassetten en gordelboogjes neerkomend op gepolychromeerde colonnetten; de polychromie werd eveneens uitgevoerd door Eulalie de Carlier.

Mobilair

Eiken Onze-Lieve-Vrouwebeeldje, 1684. Neogotisch altaar en lambrisering. Mooie verzameling obiitborden van de familie Van Reynegom de Buset et d'Herenthout, waarvan het oudste 1707 is gedateerd; een bord gedateerd 1655 behoort aan de familie Sandelyn.