erfgoedobject

Stationsgebouw Heizijde

bouwkundig element
ID
47692
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/47692

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Stationsgebouw Heizijde
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is aangeduid als beschermd monument Stationsgebouw Heizijde
    Deze bescherming is geldig sinds

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Station Heizijde
    Deze vaststelling was geldig van tot

Beschrijving

Het station "Heizijde" is gelegen op de lijn Dendermonde-Asse-Brussel in het uiterste oosten van de gemeente op de grens met Opwijk.

De halte "Heizijde" werd volgens de "ordres de services" opgericht op 1 oktober 1904. Het stationnetje zelf werd gebouwd in 1907 en is hiermee het derde station dat op grondgebied van de gemeente gebouwd werd. Een eerste station bevond zich op de lijn Dendermonde-Mechelen, aangelegd in 1837. Deze lijn doet enkel het uiterste noorden van de gemeente aan, met het station "Baasrode", bedoeld voor de aangrenzende industriegemeente Baasrode. Sinds 1880 kreeg het de naam "Baasrode-Zuid" na de aanleg van de spoorlijn Dendermonde–Puurs met station "Baasrode-Noord". Het stationsgebouw verdween maar de stopplaats bleef tot op heden behouden.

Bij Koninklijk Besluit van 30/11/1870 werd de spoorlijn 60 Dendermonde-Brussel gepland met in 1879 de opening van het tracé Dendermonde–Asse dat de gemeente Lebbeke van noordwest naar zuidoost doorkruist ongeveer gelijklopend met de steenweg Dendermonde-Brussel. Het station van Lebbeke werd gebouwd in 1891-92 naar ontwerp van architect De Paepe bij de halte op het kruispunt met de baan Aalst-Baasrode. Het verdween in 1974 om plaats te maken voor een modern stationsgebouw.

Volgens gegevens van het kadaster verdwijnt het spoorwachtershuisje in 1904, wordt het pleintje aan Eeksken verbreed in 1905 en verschijnt in 1908 een stationsgebouw op dezelfde lijn naar Brussel, namelijk in de wijk Heizijde waar sinds 1850 een belangrijke voddenfabriek van de familie De Naeyer gevestigd was. Deze fabriek ligt ontegensprekelijk aan de basis van het ontstaan van een stationsgebouw met allure op deze plaats. Heizijde is nog steeds een stopplaats voor de pendelaars naar Brussel.

Stationsgebouw van het type haltegebouw opgericht volgens het concept van het haltegebouw te Carlsbourg van 1893 (haltetype 1893) waarnaar tot 1914 door de staat een 150-tal stationsgebouwen werden opgetrokken. Het typegebouw bestaat uit drie delen: in het midden een gedeelte met twee bouwlagen onder zadeldak, een lage vleugel onder zadeldak en een L-vormige lage vleugel. Stationsgebouw met centrale woning, publieke toiletten en berging, met zijn voorgevel uitziend op Eeksken. Langgestrekt gebouw bestaande uit het eigenlijke stationsgebouw van negen traveeën en één bouwlaag onder pannen zadeldak, de woning, een dubbelhuis van vier traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak en een berging met openbare toiletten onder L-vormige pannen zadel- en schilddak. Opgetrokken uit donkere baksteen met verzorgd voegwerk en verlevendigd door natuurstenen gekoppelde speklagen op een plint van natuursteen met spiegels met breuksteenvulling. Getoogde muuropeningen op arduinen dorpels met natuurstenen hoek- en sluitstenen ritmeren de identieke voor- en perrongevel. Zijgevel van het stationsgebouw en beide zijgevels van de woning voorzien van identieke arduinen cartouches met opschrift "Heizijde". Grotendeels bewaard houten witgeschilderd schrijnwerk.

Woning van de stationschef met verzorgde afwerking, een uitgewerkt hoofdgestel met gelede architraaf, fries met geblokt motief en een houten kroonlijst op arduinen modillons. Oorspronkelijk aan de perronzijde voorzien van een kenmerkende glazen luifel op ijzeren schoorstukken en arduinen consoles. Enkel deze laatste bleven bewaard. Rechtervleugel met berging en toiletten met haast blinde voorgevel, zijgevel met hoge deuren en betonnen schotten aan het urinoir en kleine venstertjes aan de perronzijde.

  • DE BOT H., Spoorwegarchitectuur in België, Deel I (1835-1914), Turnhout, 2002, p. 105-106.

Bron: BOGAERT C., DUCHÊNE H., LANCLUS K. & VERBEECK M. 2006: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie Oost-Vlaanderen, Gemeenten: Berlare, Buggenhout, Lebbeke, Waasmunster, Hamme en Zele, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 20n, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Bogaert, Chris; Verbeeck, Mieke
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Stationsgebouw Heizijde [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/47692 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.