erfgoedobject

Burgerhuis, windmolen, maalderij en melkerij

bouwkundig element
ID
47818
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/47818
Dit erfgoedobject heeft geen erfgoedwaarde meer. De erfgoedwaarden waarom we het object opnamen in de inventaris, zijn niet meer aanwezig, bijvoorbeeld door verbouwing of sloop.

Juridische gevolgen

Beschrijving

Hoeve met rest van stenen molenromp, teruggaand op een oude windmolensite. In 1665 verleende de meier van Denderbelle het octrooi voor de oprichting van een houten windmolen op het Meulenveld. In 1689 treft men al een De Caluwe aan als eigenaar van "de meulen van Belle". De houten staakmolen op het "moleveldt" is weergegeven op een figuratieve kaart van 1738 door landmeter J. De Deken. In de periode tussen circa 1840 en 1854 is de houten windmolen van de familie De Caluwe zeker al vervangen door een stenen windmolen. Immers volgens bewaarde aanvraag met plannen van graanmolenaar Josse Jean De Caluwe werd hem in 1854 vergund om een stoommachine te plaatsen in de stenen ronde molen die daarbij werd uitgebreid met een ketelhuis; de schouw werd voorzien tegen het alleenstaande gebouw rechts ervan aangeduid als magazijn. De stoommachine werd in 1855 vervaardigd; zijn opvolger Joan Judocus De Caluwe deed in 1865 een aanvraag om een grotere stoommachine te plaatsen. Uitbreiding van de gebouwen, namelijk van de alleenstaande boekweitpaardenmolen en de wind- en stoommolen tot een aaneensluitend geheel, gekadastreerd in 1878. Na de verkoop in 1897 aan de familie Van Damme werd in de constructie ook een woonfunctie geregistreerd; in 1898 veranderde een deel van het bedrijfsgebouw nog van bestemming in melkerij (zie kadasterarchief). De verschillende functies wisselen nadien herhaaldelijk van plaats in het gebouw, ook de melkerij die de naam Melkerij Sint-Martinus droeg. Deze veranderingen gingen wellicht gepaard met herhaaldelijke aanpassingen van het gebouw naast de molenromp. Na de laatste verkoop in 1955 gewijzigd in landbouwbedrijf.

Ingekorte ronde bakstenen molenromp, schuin afgeknot en met pannen afgedekt. Vermoedelijk waren molenkap en gevlucht voor 1921 al verdwenen. Nu een bergplaats. Het metselwerk bewaart nog enkele kleine steekboogvensters waaronder een getralied en een met sponning boven de huidige rolpoort.

Rechts aanpalende vroegere melkerij met magazijn van twee en drie bouwlagen onder golfplaten zadeldaken. Volgens resten van oud bakstenen metselwerk in de linkerzijgevel en verankerde achtergevel gaat de constructie duidelijk nog deels terug op het industriële gebouw van 1878, wellicht voornamelijk in het tweede kwart van 20ste eeuw gefaseerd verbouwd en verhoogd (1928, 1938 volgens kadasterarchief). De voorgevel bewaart typische industriële betonnen vensters uit het midden van de 20ste eeuw; linkerdeel verhoogd met droogzolder. Het rechts aanpalende eenvoudige bakstenen enkelhuis met kunstleien zadeldak dateert wellicht van omstreeks 1928. Enkelhuis van twee bouwlagen en twee traveeën onder zadeldak (kunstleien). Lijstgevel met boogvormige muuropeningen. Bredere venstertravee deels tussen lisenen en bovenaan versierd met tandlijst.

  • Rijksarchief Gent, Provinciaal Archief Oost-Vlaanderen 1851-1870, (1533,1550).
  • BAUTERS P., Eeuwen onder wind en wolken. Windmolens in Oost-Vlaanderen. De infrastructuur van eeuwenlang dagelijks, menswaardig overleven, Gent, 1985, p. 363.
  • DE KIMPE F., De kronycken van de Heerlijkheid en de gemeente Denderbelle, Denderbelle, 2002, p. 27-28.

Bron: BOGAERT C., DUCHÊNE H., LANCLUS K. & VERBEECK M. 2006: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie Oost-Vlaanderen, Gemeenten: Berlare, Buggenhout, Lebbeke, Waasmunster, Hamme en Zele, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 20n, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Bogaert, Chris; Verbeeck, Mieke
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Burgerhuis, windmolen, maalderij en melkerij [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/47818 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.