Historiek en context

Herenhuis in neoclassicistische stijl op de hoek van Ambtmanstraat en Minderbroedersstraat, gebouwd naar een ontwerp door de architect Heliodore Leclef uit 1867. Opdrachtgever was Leopold Claeys, koopman en reder van beroep, en Antwerps gemeenteraadslid. Aanvankelijk was een pand met een scherpe hoek gepland, maar tijdens de bouw werd geopteerd voor een afgeschuinde hoek. Het geheel bestond oorspronkelijk uit het afgeschuinde hoofdvolume van drie bouwlagen en acht traveeën met portaal in de linker travee, een verbindingsvleugel van één bouwlaag en drie traveeën, een blinde tuinmuur (later koetspoort) en een koetshuis van twee bouwlagen en twee traveeën met tuitgevel. Claeys liet de verbindingsvleugel in 1875 door architect Victor Wittemans verhogen tot de huidige drie bouwlagen (eerste tot derde travee), als uitbreiding van het hotel. Later kreeg het hoofdvolume een extra bouwlaag (vierde tot elfde travee), en werd het koetshuis uitgebreid ter plaatse van de koetspoort.

Het hotel Claeys is representatief voor het rijpe oeuvre van Heliodore Leclef, die een succesvolle loopbaan ontplooide in dienst van de hogere burgerij. Tot zijn gekende realisaties in Antwerpen, opklimmend tot het midden van de 19de eeuw, behoren tal van winkel-, burger- en herenhuizen in neoclassicistische stijl, met invloed van achtereenvolgens de Louis-Philippe- en de second-empirestijl tijdens de jaren 1850 en 1860. Het belangrijkste ontwerp uit zijn late carrière is het Onze-Lieve-Vrouwecollege van de paters jezuïeten uit 1871 aan de Frankrijklei. In deze periode bouwde hij meerdere statige hotels op de Leien en rond het Stadspark, alleen of in samenwerking met zijn zoon Edmond Leclef, die mee het beeld van deze belangrijke 19de-eeuwse stadsuitbreiding bepalen.

Architectuur

Herenhuis (nummer 2)

Afgeschuind hoekhuis met een gevelbreedte van elf traveeën, drie tot vier bouwlagen hoog. Bepleisterde en beschilderde lijstgevels met hardtstenen plint, eerste bouwlaag met imitatiebossages afgesloten door brede puilijst waarop oorspronkelijk de balustrades van de tweede bouwlaag rustten. Rechthoekige vensters en dito deur in geriemde omlijsting, op de tweede bouwlaag met doorlopende gekorniste lekdrempels en bewerkte second-empiresleutels. Aan Ambtmanstraat, bewaarde kroonlijst met tandlijst op consoles. De opstand loopt ter hoogte van de vroegere tuinmuur door in een zijgevel van één travee.

Koetshuis (nummer 2A)

Koetshuis van drie traveeën en twee bouwlagen waarvan linkerdeel met tuitgevel op schouderstukken, twee traveeën onder zadeldak (nok loodrecht op de straat). Geritmeerd door doorlopende kordons. Segmentboogvensters in geriemde omlijsting, oogvenster in top. Gelijkvloers met rechthoekige deur en garagepoort onder ijzeren I-balk met rozetvormige bevestigingsbouten. Rechter deel: lijstgevel van één travee bekroond door balustrade.

Breed complex van acht + vijf traveeën waarvoor bouwaanvraag van 1867.

Nummer 2. Hoekhuis van vijf + vijf traveeën, aanvankelijk twee bouwlagen, later met uitzondering van eerste tot derde travee verhoogd met derde bouwlaag Bepleisterde en beschilderde lijstgevels met arduinen plint, eerste bouwlaag met imitatiebossages afgesloten door brede puilijst waarop aanvankelijk de balustrades van de tweede bouwlaag rustten. Rechthoekige vensters en dito deur in geriemde omlijsting, op tweede bouwlaag met doorlopende gekorniste lekdrempels en bewerkte sleutels. Aan Ambtmanstraat, bewaarde kroonlijst met tandlijst op consoles. Bouwwerk loopt links verder in een blinde afgeschuinde zijtravee.

Nummer 2A. Bijgebouw van drie traveeën en twee bouwlagen waarvan linkerdeel met tuitgevel op schouderstukken, twee traveeën onder pannen zadeldak (nok loodrecht op straat). Geritmeerd door doorlopende kordons. Segmentboogvensters in geriemde omlijsting, oogvenster in top. Gelijkvloers met rechthoekige deur en garagepoort onder ijzeren I-balk met rozetvormige bevestigingsbouten. Rechter deel: lijstgevel van één travee bekroond door balustrade.