erfgoedobject

Parochiekerk Onze-Lieve-Vrouw-ten-Briel

bouwkundig element
ID
48454
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/48454

Juridische gevolgen

Beschrijving

Gelegen in de noordoostelijke uithoek van Baasrode naast de Schelde, aan de steenweg Dendermonde-Mechelen. De benaming ten Briel verwijst naar de locatie, namelijk naar de wijk Den Briel die deels op Baasrode en deels op het aangrenzende Buggenhout gelegen is en op de oude woonkern Cuytelghem zou teruggaan. Het grondgebied van de Brielparochie omvat in het zuiden en oosten de wijk Ouden Briel (Buggenhout) en in het noorden en westen de wijk Nieuwen Briel (Baasrode en Buggenhout), met de Provinciale baan als hoofdas van de bebouwing. In 1743 was er al melding van de Brielkapel of kapel van de Oude Briel die toegewijd was aan Onze-Lieve-Vrouw van Bijstand en afhing van de parochie Sint-Ursmarus te Baasrode (zie Buggenhout, Brielstraat). De sinds lang bestaande nood aan een eigen parochie op de afgelegen Brielwijk leidde in 1938 tot aankoop van bouwgrond door de toenmalige pastoor van Baasrode. Volgens besluit van 29.08.1942 werd de parochie Onze-Lieve-Vrouw-ten-Hemel-Opgenomen Briel opgericht, nadien Onze-Lieve-Vrouw van den Briel geheten. De oude Brielkapel werd aanvankelijk als noodkerk gebruikt.

Architect Frans Van Severen (Dendermonde) maakte de plannen op voor de bouw van een voorlopige kerk later te verbouwen tot parochiezaal, doch tot op heden als parochiekerk in gebruik gebleven. Bouwwerken aangevat op 4 juli 1949 en op 16 oktober 1949 werd de nieuwe kerk ingewijd. Metalen skelet van oorspronkelijk eenbeukige zaalkerk geleverd door Ateliers de Constructions Baasrode. Kerk in 1987 uitgebreid met twee zijbeuken.

Achterin gelegen vrijstaande kerk met de voorgevel naar de straat gericht. Voor de parochiekerk staat een witgeschilderd en gekroond Onze-Lieve-Vrouwebeeld op sokkel midden een in cirkelvorm gesnoeide struik binnen een grasperk Aan de achterzijde van de kerk bevindt zich een calvarie in terracotta. Achter de kerk ingeplante pastorie van 1950-1951 eveneens naar ontwerp van architect Frans Van Severen.

Eenvoudige kerk op een quasi rechthoekig grondplan met symmetrische aanleg gevormd door de aanvankelijke zaalkerk met rechthoekige uitbouwen op de vier hoeken en daartussen later aangebouwde smalle zijbeuken. Voorgevel (zuidzijde) met brede portiek rechts geflankeerd door vergaderzaaltje en links door doopkapel met trappenhuis naar doksaal; recht gesloten koor (noordzijde) geflankeerd door een sacristie en hulpsacristie.

Witgeschilderde baksteenbouw op gepikte plint en onder een laag reikend zadeldak bedekt met ruitvormige kunstleien. Op de nok achter de voorgevel voorzien van overhoeks geplaatste verjongende dakruiter met zinken naaldspits en ijzeren kruisbekroning. Toegevoegde zijbeuken onder lessenaarsdaken bedekt met kunstleien; daarboven band met lage liggende bovenlichten van de middenbeuk. Stompe voorpuntgevel met centrale rondbooggalerij van portiek voor het portaal, deels afgesloten door ijzeren hekwerk. In het portaal opgehangen gevelsteen met opschrift "O.L. VROUW TEN BRIEL/ JULI 1949/ Z.E. HEER G. BOEYKENS/ PASTOOR/ BAASRODE - BUGGENHOUT/ F. VAN SEVEREN ARCH./ J.A. JACOBS ONDERN./ L. VAN DEN BERGHE". Gevelhoeken met overhoekse schuin oplopende steunberen. Kleine rondboogvormige muuropeningen met bewaarde ramen met glas in lood (bij de zijbeuken vermoedelijk gerecupereerde ramen van 1949). Rond venster boven de toegang voorzien van glasraam met de symbolen van de vier evangelisten, ontworpen in 1981 door Guido De Graeve (° 1929) en gerealiseerd door glazenier Herman Mortier. Links daarvan is een groot kruis aan de gevel opgehangen. Volgens een foto van 1976 hing het houten kruis vroeger voor het ronde venster boven de toegang. Cirkelvormig medaillon in zijgevel van de doorkapel met voorstelling in reliëf van buste van Onze-Lieve-Vrouw met Kind, door beeldhouwer Achilles Moortgat.

  • Stadsarchief Dendermonde, Modern Gemeentearchief Baasrode, 185.31 en 861.3: Pastorij O.L.V. van den Briel, oprichting (1950-1951).
  • DE MAEYER S., De What’s in a name? De naam van de Brielparochie, in Heemkring Buggenhout ter Palen, XXI, 3, 1997, p. 128-132.
  • DE MAEYER, ‘In al vreugd en rouwen’. De parochie O.L.Vrouw-ten-hemel-Opgenomen Briel Baasrode-Buggenhout, Buggenhout, 1999.
  • MELLAERTS P., SERVAES P., TILLEN J., Erfgoed, 130 pentekeningen en 55 aanvullende tekeningen, Buggenhout, 1998.
  • STROOBANTS A., BAKELANTS I., Kleurig glas, glasramen in openbare gebouwen te Dendermonde, Dendermonde, 1996, p. 6.
  • VERSCHRAEGEN H., Fotorepertorium van het meubilair van de Belgische bedehuizen. Provincie Oost-Vlaanderen. Kanton Dendermonde, Brussel, 1982, p. 13.

Bron: BOGAERT C., DUCHÊNE H., LANCLUS K. & VERBEECK M. 2006: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie Oost-Vlaanderen, Gemeenten: Berlare, Buggenhout, Lebbeke, Waasmunster, Hamme en Zele, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 20n, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Verbeeck, Mieke; Duchêne, Helena
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Parochiekerk Onze-Lieve-Vrouw-ten-Briel [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/48454 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.