erfgoedobject

Site Hof van Peene met brouwerijgebouwen

bouwkundig element
ID
48485
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/48485

Juridische gevolgen

Beschrijving

Site met overblijfselen van het voormalig Hof van Peene en met vroegere brouwerijgebouwen. Gelegen op circa 50 meter ten westen van de dorpskerk van Baasrode, op een diep perceel aan de noordelijke straatzijde en in onmiddellijke nabijheid van de Schelde. In 2008 werd het aan straat gelegen herenhuis met neoclassicistische, gecementeerde voorgevel afgebroken. Daarbij kwam aan het licht dat de in opeenvolgende eeuwen herhaaldelijk verbouwde woning, bouwresten bewaarde uit de 15de-16de eeuw, afkomstig van het hier voorheen gelegen en verdwenen gewaande "Hof van Peene". Dit aanzienlijk verblijf was in de 15de eeuw opgericht door de adellijke heren van Halewijn. Uit de voorlopige resultaten van het kleinschalig archeologisch onderzoek op het terrein van het voormalig "Hof van Peene" door het Vlaams Instituut voor Onroerend Erfgoed (VIOE, nu Agentschap Onroerend Erfgoed) bleek dat de eerste sporen van bewoning op deze locatie uit de 14de eeuw dateren. Zo werden bouwresten van een kelder en vermoedelijke vakwerkwoning gevonden. Eind 16de eeuw zou het gebouw met de godsdienstoorlogen vernield zijn. In de 17de en 18de eeuw bevond zich hier de vergaderplaats van de Schepenbank van Baasrode. Een benedenkamer van het huis vertoonde voor de sloop nog een pleisterwerk beklede moerbalk met opschrift "Anno/ 1719". Volgens cartografische bronnen was het rechthoekige huis een rest van een wellicht groter gebouw met grillige vorm dat op het huidige en het aanpalende perceel stond. Het huis was in 1777 bezit van de erfgenamen van de heer Van Baveghem en bewoond door Joseph Leys (zie Land- en kaartenboek van Baasrode door P.F. Van Tieghem).

Volgens het kadasterarchief liet eigenaar Frederik Steeman-Verheyen in 1865 een U-vormig gebouwencomplex achter de woning oprichten als brouwerij. Na de familie Steeman (tot 1899) was de brouwerij opeenvolgend bezit van Amédée Lambrechts en C. Calonne. Sinds de jaren 1920 onder Victor en Arthur Van den Bossche bekend als "Brasserie Saint-Joseph" en "brouwerij Sint-Jozef" (tot 1954). In 1955 bezit van handelaar Frans Hertecant die de brouwerij herbestemde tot magazijn. In 2009 werd het huis aan de straat gesloopt en vervangen door een nieuw appartementsgebouw met kantoor. Een aantal overblijfselen van de oude kern werden zichtbaar geïntegreerd in de nieuwe constructie zoals: de gewelfde huiskelder, een aantal geprofileerde zandstenen deurstijlen en de aanzet van een verdwenen wenteltrap in een ronde traptoren waarvan de afronding werd teruggevonden. In de huidige nieuwbouw werd een ronde toren hernomen evenals aspecten van de bak- en zandsteenbouw.

Achterliggend ensemble van landelijke industriële gebouwen van de voormalige brouwerij. Samengesteld uit diverse volumes in verankerde baksteenbouw onder snijden pannen schilddak en zadeldaken. Ten oosten gelegen hoofdgebouw van de brouwerij onder mank zadeldak met midden op de binnenplaats een vooruitspringend volume met brede voorpuntgevel en onder haaks zadeldak. Vleugel met verhoogde begane grond op kelderverdieping met hoge, deels blinde keldervensters. Getoogde en rechthoekige muuropeningen deels met luiken. Gevel op de binnenplaats met blinde halfronde zoldervensters tussen geprofileerde bakstenen cordons. Zuidelijk deel met remise onder lessenaarsdak, voorzien van twee brede korfbogen. Achtergevel met brede getrapte daklijst en wellicht jongere brede liggende vensters onder I-latei met kleine roedeverdeling. Dubbele deur in dwarswand met brede bakstenen keldertrap. Meerdelige gewelfde kelder waaronder een ruimte met centrale vierkante bakstenen pijler. Verhoogde begane grond met samengestelde balkenlaag op twee rijen ijzeren kolommen.

Korte noordelijke vleugel met een hoog opgaand deel onder schilddak (mouttoren?).

Ondiepe lange westelijke vleugel met vroegere stallen(?) onder laag zadeldak. Gewitte erfgevel op gepikte plint met rechthoekige deuren en vensters.

  • Stadsarchief Dendermonde, Caerte Figurative der Prochie van Basserode binnen den Lande van Dendermonde (1773-1785, P. F. Van Tieghem).
  • Vlaamse Overheid, Ruimte & Erfgoed, Afdeling Oost-Vlaanderen, Onroerend erfgoed, archief.
  • FRIEDRICH M., Brauerei – Verzeichnis Belgien, Heidelberg, 1984, p. 18.

Bron: BOGAERT C., DUCHÊNE H., LANCLUS K. & VERBEECK M. 2006: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie Oost-Vlaanderen, Gemeenten: Berlare, Buggenhout, Lebbeke, Waasmunster, Hamme en Zele, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 20n, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Verbeeck, Mieke; Duchêne, Helena
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Aanvullende informatie

De familie Van den Bossche nam het handelsfonds over van Calonne, maar ze deden dit op een andere locatie, namelijk in Buggenhout (ID: 44561). De site in Baasrode kwam in 1921 in handen van de familie Van Damme (Chantier Naval Cesar Van Damme). Vanaf 1922 wordt het huis bewoond door zoon Gaston Van Damme en wordt in de achterliggende gebouwen vanaf 1924 de Mechanische weverij Van Damme - Poppé uitgebaat, ze vervaardigen scheepszeilen. De activiteiten van de weverij stoppen in 1927 en vanaf mei 1937 wordt het gebouw eigendom van de familie Hertecant.
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Site Hof van Peene met brouwerijgebouwen [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/48485 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.