Meisjesschool met onderwijzerswoning in neoclassicistische stijl, gebouwd door de stad Antwerpen, naar een ontwerp door stadsbouwmeester Frans Stoop uit 1855, geopend in 1856.

Historiek en context

De eerste stedelijke lagere meisjesschool met volledige dagleergangen en een zogenaamde ‘noenschool’, ging in november 1849 van start in de verdwenen Broodjeskapel op de hoek van de Keizerstraat en de Prinsesstraat. Wegens het grote aantal inschrijvingen ontstond al snel de nood aan een volwaardig schoolgebouw, dat werd opgetrokken in de Bogaardestraat. Stadsbouwmeester Frans Stoop tekende in 1855 de plannen. De bouw werd op 2 april 1855 bij openbare aanbesteding voor een bedrag van 75.100 Belgische frank toegewezen aan de aannemer P.J. Van Besten. De plechtige opening van de nieuwe stedelijke meisjesschool vond plaats op 30 oktober 1856. Eind dat jaar telde de school al 665 leerlingen in dag- en 150 in middagonderwijs. Tijdens het volgende decennium werden in de verschillende wijken van Antwerpen nog vijf stedelijke lagere meisjesscholen opgericht, in 1860 in de Duinstraat, in 1862 aan de Markgravelei, in 1863 in de Blindestraat, in 1867 in de Sint-Elisabethstraat en in 1868 op het Kiel. Van de school in de Bogaardestraat is vandaag enkel de voorbouw met vroegere onderwijzerswoning bewaard, de achterliggende klassenvleugel werd gesloopt.

Ingenieur-architect Frans Jacob Stoop was sinds 1844 in dienst van de stad Antwerpen, en volgde in 1855 Pierre Bruno Bourla op als stadsbouwmeester. In deze functie realiseerde hij onder meer de verdwenen middelbare school aan de Eikenstraat, de lagere jongens- en meisjesschool in de Duinstraat, en de uitbreiding van de directeurswoning van de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten in de Mutsaardstraat. Stoop liet in 1861 het leven tijdens de blussingswerken van het Sint-Felixpakhuis, samen met twee brandweerlui, acht militairen en tien arbeiders.

Architectuur

Het gebouw met een gevelbreedte van vier traveeën, omvat twee bouwlagen onder een zadeldak. De bepleisterde en beschilderde lijstgevel met Louis-Philippe-inslag in het stucdecor, en oorspronkelijk schijnvoegen op de begane grond, rust op een plint uit blauwe hardsteen. Horizontaal geleed door de puilijst en kordonvormende lekdrempels, legt de compositie de klemtoon op het portaalrisaliet in de rechter travee. Verder beantwoordt de opstand aan een regelmatig ordonnantieschema met rondboogvensters en -poort op de begane grond. Rechthoekige vensters in geriemde omlijsting met verdiepte borstweringen en bekronend paneel gevat in lijstwerk op de bel-etage. Het venster in het risaliet wordt geaccentueerd door een balustrade en het wapenschild van de stad Antwerpen. Gekorniste houten kroonlijst, oorspronkelijk op modillons en tandlijst.

Volgens de bouwplannen werd de onderwijzerswoning in de voorbouw ontsloten door de centraal ingeplante traphal, en op de begane grond geflankeerd door de vestibule die naar de achterliggende klassenvleugel leidde. Dit langgerekte gebouw van vermoedelijk twee bouwlagen en achttien traveeën was ingeplant op het binnenterrein, parallel met de speelplaats en loodrecht op de straat. De plattegrond omvatte vier klassen per verdieping, twee aan twee ontsloten door twee inkom- en traphallen, en van de gemene muur gescheiden door een doorlopende gang. Aan beide uiteinden bevonden zich overdekte portieken.