erfgoedobject

Kantoorgebouw in beaux-artsstijl

bouwkundig element
ID
4869
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/4869

Juridische gevolgen

Beschrijving

Kantoorgebouw in beaux-artsstijl naar een ontwerp door de architect Alfried Devefer uit 1913. Opdrachtgever was Xavier Gheysens, notaris van 1912 tot 1937. Aan het nieuwbouwproject ging in 1912 een project vooraf nog opgezet door diens vader Frédéric Gheysens, notaris van 1870 tot 1912, die het bestaande pand op dit perceel door de aannemer Louis Peeters-Gowie wilde laten verbouwen. Van dit gebouw bleef uiteindelijk enkel een achterbouw bewaard, geïncorporeerd in een nieuwe dienstvleugel met garage achteraan op het perceel. Het pand werd in 1937 verbouwd door de architect Achille Nicolaïdis in opdracht van de Grain Union Company; het plan om een extra verdieping toe te voegen, werd door het stadsbestuur geweigerd.

Het gebouw behoort tot vroegste zelfstandige realisaties van Alfried Defever, na van 1899 tot minstens 1912 een gezamenlijke praktijk te hebben gevoerd met August Cols. Dit bureau liet zich opmerken door een opvallende reeks burgerhuizen in Zurenborg, alle voor rekening van de Naamlooze Maatschappij voor het Bouwen van Burgershuizen in het Oostkwartier, waarbij zowel de art-nouveau-, neo-Grec- als neorococostijl op uitbundige wijze werden toegepast. Beide partners ontwierpen ook het kantoorgebouw in de Grotehondstraat waar de bouwmaatschappij zich vanaf 1902 vestigde. Over het zelfstandige oeuvre uit het interbellum van Defever, die actief bleef tot zijn overlijden in 1929, is weinig bekend.

Het gebouw met een gevelbreedte van drie traveeën, omvat vier bouwlagen onder een plat dak. De bepleisterde en beschilderde lijstgevel met schijnvoegen op de begane grond, rust op een geprofileerde plint uit blauwe hardsteen. Geleed door de puilijst beantwoordt de gevelcompositie aan een drieledig schema, opgebouwd uit de pui, de bovenverdiepingen in kolossale orde en de als attiek opgevatte topgeleding. Een breed portaal en vensters met afgeronde hoeken, in de uiterste traveeën met voluutsleutel, doorbreken de gedrukte, als sokkel geaccentueerde pui. Aanpassingen uit 1937 betroffen het dichten van de oorspronkelijke garagepoort in de linker travee, en de opening van een nieuw inkomportaal in de rechter travee. De twee bovenverdiepingen met registers van rechthoekige vensters, worden gemarkeerd door kolossale pilasters en op de tweede verdieping onderdorpels met trigliefconsoles, beide versierd met Lodewijk XVI-guirlandes. Een klassiek hoofdgestel met houten kroonlijst op klossen, waarboven een attiekbalustrade met siervazen op de postamenten, vormt de gevelbeëindiging. De balustrade schermt de terugwijkende, onversierde topgeleding af, geopend door brede rechthoekige vensters. Bewaarde smeedijzeren vleugeldeur; vernieuwd vensterschrijnwerk.

Volgens de oorspronkelijke bouwplannen besloeg een koetspoort leidend naar de garage op de binnenplaats, de linker travee van de begane grond. Deze werd geflankeerd door de centraal ingeplante vestibule en traphal met lift, en dienstlokalen. De drie bovenverdiepingen vormden telkens suites van twee grote kantoren met een aangrenzend ‘kabinet’ en sanitair in een smalle annex achter de traphal. Bij de verbouwing van 1937 werd de koetspoort gedicht en het huidige inkomportaal geopend in de rechter travee, dat zo rechtstreeks aansloot op de traphal. Op de begane grond werd zo extra kantoorruimte gecreëerd, en boven de achterbouw een conciërgewoning.

  • Stadsarchief Antwerpen, bouwdossiers 1913#2851, 1912#1965, 18#8586 en 18#9047.

Auteurs: Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Kantoorgebouw in beaux-artsstijl [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/4869 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Antwerpen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.