Historiek

“De Ghulde Roose” werd kort na 1550 door ridder Jan Happaert, schepen en burgemeester van Antwerpen, opgetrokken op de hoek van de Bredestraat en de Happaertstraat. De oudste vermelding dateert van 1564. Aanvankelijk waren de bewoners van “de Ghulde Roose” chirurgijnen, te verklaren door de onmiddellijke nabijheid van het Sint-Elisabethgasthuis. In 1854 liet de weduwe Maria Spruyt de deur en vensters van de voorgevel aanpassen en van cordonvormende lekdrempels voorzien door meester-timmerman Louis De Ridder. In opdracht van de beeldhouwer Ferdinand Van de Wal werd in 1874 de ordonnantie van de zijgevel gewijzigd, door het openen van vensters of blindnissen en een inkomdeur in de eerste drie traveeën, en het aanpassen van de kruiskozijnen in de laatste twee traveeën. Op het einde van de 19de eeuw en tot laat in de 20ste eeuw werd “de Ghulde Roose” uitgebaat als estaminet. Archieffoto's tonen een gecementeerde gevel met een winkelpui.

Vanaf 1966 was het behoud van “de Ghulde Roose” onzeker. Het hoekhuis zou samen met zeven aanpalende panden plaats ruimen voor een winkel- en appartementencomplex. Als reactie op de verwaarlozing werd het gebouw beschermd in 1979, maar desondanks zette het verval zich door. In april en mei 1986 voerde de Vlaamse Gemeenschap dringende instandhoudingswerken uit; enkele bouwvallige elementen werden verwijderd, zoals het getrapte dakvenster van drie treden met schouderstukken en een overhoeks topstuk in de voorlaatste travee van de zijgevel. Tientallen stutten werden aangebracht, de raam- en deuropeningen dichtgetimmerd en de daken voorlopig gedicht. Ook de reclameborden, die jarenlang de omgeving hadden ontsierd, werden verwijderd. Nadat de plannen van de projectontwikkelaar vervielen na een rechtszaak, diende een nieuwe eigenaar diende zich aan. In 1994 werd het restauratiedossier van de vzw De Gulden Roos goedgekeurd en in 1995 gingen de restauratiewerken aan “de Ghulde Roose” van start onder leiding van de architect P. Lambrechts (c.v. Stabo, Leuven), om in 1996 te worden voltooid. De gevelrestauratie betrof het herstellen en aanvullen van het al vóór 1979 gedecapeerde bak- en zandsteenparement.

Architectuur

Diephuis van drie traveeën bij vijf traveeën en drie bouwlagen onder een zadeldak (nok loodrecht op de Bredestraat, pannen). De opstanden zijn opgetrokken in bak- en zandsteenbouw met speklagen, een hoekketting en steigergaten, verankerd door smeedijzeren muurankers met gekrulde spie. Voor de aanpassingen uit 1874 werd het parement van de zijgevel grotendeels vernieuwd, wat het beperkte behoud van zandstenen constructie-onderdelen verklaart. De trapgevel zijde Bredestraat telt zes treden met een overhoeks topstuk als bekroning. Drieledige pui met geprofileerde posten en tussendorpels uit blauwe hardsteen. Registers van gekoppelde, aangepaste kruiskozijnen met kwarthol geprofileerde posten, vernieuwde dorpels en rollagen als latei. De tweeledige geveltop gemarkeerd door een omlopende waterlijst, wordt in het eerste register geopend door een wigvormig ontlast, rechthoekig drielicht met kwartholle posten en negblokken. Het lagere middenluik onderscheidt zich door een latei op korbelen. Rechthoekig luikgat met kwartholle negblokken in de topgeleding. De zijgevel beantwoordt als gevolg van de verbouwing in 1874 aan een regelmatig ordonnantieschema, opgebouwd uit registers met rechthoekige vensters met hardstenen lekdrempels, en een deur met recent middenkalf in de middentravee. Van de oorspronkelijke opstand resten de keldermonden met kwartholle negblokken, waarvan het rechter opgedeeld door een moneel, de kwartholle negblokken in de laatste travee, resten van speklagen, de steigergaten en de verankering. Bij de restauratie werd het dakvenster in de voorlaatste travee niet heropgebouwd.

Voormalige woning zogenaamd "Ghulden Roose". Hoekhuis met de Happaertstraat van drie traveeën en drie bouwlagen afgedekt met zadeldak (Vlaamse pannen, nok loodrecht op de straat); oudste vermelding in 1564. Trapgevel in traditionele bak- en zandsteenstijl (zes treden en aanzet van overhoeks topstuk), grotendeels verborgen achter reclameborden. Alleen de top is zichtbaar: drie rechthoekige, wigvormig ontlaste vensters - het middelste met latei op consooltjes - en een gedicht luik. Oudere foto's tonen ons een gecementeerde gevel met winkelpui uit de 19de eeuw en rechthoekige aangepaste vensters op doorlopende lekdrempels.

Zijgevel Happaertstraat: bakstenen lijstgevel van vijf traveeën en drie bouwlagen; sporen van speklagen en ankers met gekrulde spie. Boven de holronde zandstenen daklijst, een getrapte dakkapel (drie treden + restant van topstuk) met schouderstukken waarin rechthoekig venster met waterlijst.