erfgoedobject

Pastorie Sint-Gertrudisparochie met tuin

bouwkundig / landschappelijk element
ID
48856
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/48856

Juridische gevolgen

Beschrijving

Vlassenbroek werd gedurende eeuwen door pastoors uit de naburige parochies bediend. In 1664 is er volgens De Potter sprake van een verwoeste pastorie op het grondgebied van Vlassenbroek. Pas in 1775 wordt melding gemaakt van een 'deservitor'. De kerkbedienaar bewoonde een ‘huysstede’ op de plaats van de huidige pastorie.

De vrijstaande pastorie van Vlassenbroek ligt ten noordoosten van de kerk en is zuidwest georiënteerd naar de kerk. Ze bevindt zich in een straatbocht, iets van de straat verwijderd en heeft een met hekwerk afgesloten ommuurde voortuin en open achtertuin. Dit gebouw werd door de kerkfabriek in 1876 aangekocht om als pastorie dienst te doen. Volgens het Kaartboek van Vlassenbroek (1775) woonde de 'deservitor der prochie van Vlassenbroek' in 1775 al op deze plaats. Wellicht betrof het hier een pastorij in privébezit die pas in de tweede helft van de 19de eeuw door de kerkfabriek werd overgenomen.

De pastorie was oorspronkelijk een gebouw van slechts één bouwlaag met een mansardedak (zie bouwsporen in achtergevel, vlechtingen en dakvorm in zijpuntgevel) dat minstens tot 1775 opklimt. Na de aankoop in 1876 werd het met een bovenverdieping verhoogd en voorzien van een uniforme bepleisterde voorgevel. De dubbelhuisindeling en het aantal traveeën bleef behouden. Voorts werd in 1902 na een straatwijziging een nieuwe afsluitingsmuur gebouwd. De pastorie werd hersteld in 1976. Hierbij werden werken aan het interieur uitgevoerd, zoals nieuwe vloeren en de restauratie van het schrijnwerk. De gevel werd opnieuw gevoegd en er werd een betere aansluiting gerealiseerd van de na 1953 gebouwde annexen aan weerszij van het hoofdvolume.

Deels onderkelderd dubbelhuis van vijf traveeën en twee bouwlagen onder pannen zadeldak. Bepleisterde lijstgevel in neoclassicistische stijl met imitatiebanden verwerkt in de deurtravee en hoeklisenen op een groengeschilderde plint. Symmetrisch opgebouwde gevel met getoogde en op het gelijkvloers beluikte vensters op lekdrempels. Centraal een getoogde voordeur gevat in een (vernieuwde?) natuurstenen omlijsting.

De gelijkaardige gekalkte achtergevel vertoont centraal een opvallende achterdeur met een spiegelboogvormig getralied bovenlicht met sluitsteen en is voorzien van gelijkvormig houtwerk. De bovenlatei werd vernieuwd bij herstellingswerken in 1976. Op de gelijkvloerse verdieping zijn er eveneens getoogde vensters met luiken.

Interieur

Klassiek dubbelhuis met op de gelijkvloerse verdieping behouden 18de-eeuwse indeling, structuur (moerbalken) en aankleding. Centrale gang met aan weerszij salons en ten noorden een wenteltrap die van omstreeks 1870 dateert en wellicht geplaatst werd na de 19de-eeuwse uitbreiding. Op de gelijkvloerse verdieping treft men behouden 18de-eeuwse zolderingen met stuclijstwerk in gang en salons. Kwaliteitsvolle behouden 18de-eeuwse schouwboezems met rocaillemotieven in stuc, houten schouwbalk en tablet van spiegelboogvormige haardopening uit gesinterde baksteen in de drie salons.

  • Vlaamse Overheid, Ruimte & Erfgoed, Afdeling Oost-Vlaanderen, Onroerend erfgoed, archief.

Bron: BOGAERT C., DUCHÊNE H., LANCLUS K. & VERBEECK M. 2006: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie Oost-Vlaanderen, Gemeenten: Berlare, Buggenhout, Lebbeke, Waasmunster, Hamme en Zele, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 20n, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Verbeeck, Mieke; Duchêne, Helena
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Pastorie Sint-Gertrudisparochie met tuin [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/48856 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.