erfgoedobject

Zaal en cinema Belgica

bouwkundig element
ID
48949
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/48949

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Zaal en cinema Belgica
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is deel van de aanduiding als beschermd stads- of dorpsgezicht, intrinsiek Kerkstraat
    Deze bescherming is geldig sinds

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Zaal en cinema Belgica
    Deze vaststelling was geldig van tot

Beschrijving

De NV Burgerskring liet op het puin van de in 1914 verwoeste woning van wijlen burgemeester, minister en olieslager Leo De Bruyn volgens een bouwplan van 1925 en naar plannen van stadsarchitect F. de Ruddere (Dendermonde), een complex in neobarokstijl optrekken. Dit complex omvatte een schouwburg en een "brasserie" die elk een aparte toegang hadden. Vier vergaderzalen bevonden zich op de verdieping, boven de brasserie en de diepe inkom van de schouwburg. Daar werden vanaf 1928 ook filmvoorstellingen gegeven. De naam Belgica was afkomstig van een luchtballon die in de jaren 1920 ter gelegenheid van de kermis opgelaten werd. Achtereenvolgens werd Belgica uitgebaat als Cinema Belgica (1928-1930), Ciné-Theater Belgica (1930-1931), Kinema Belgica (1934-1944) en Ciné Belgika (1930-1931). Vanaf 1933 berustte de uitbating van de cinema bij de familie Rydant die er echter nooit in slaagden de eigendom van de zaal te verwerven die bij de NV Burgerskring bleef berusten. Dit weerhield Cinema Belgica er echter niet van om sinds 1972 na het sluiten van Cinema Roxy de enige en langst geopende cinema te worden. Het was er wel de oorzaak van dat de bioscoop niet gemoderniseerd werd en in 1984 de deuren diende te sluiten. Na de sluiting stond het complex leeg tot het in 1996 na aanpassingswerken en toevoeging van een achterliggende nieuwbouw gerealiseerd door de NV Abetec als cultureel centrum heropend werd. In de polyvalente zaal van het Cultuurcentrum Belgica van de stad Dendermonde worden sporadisch filmvoorstellingen gegeven. De vergaderzalen worden gebruikt door Dendermondse verenigingen. Op begane grond bevindt zich Belgica’s Cafee.

Met de nok evenwijdig aan de Kerkstraat telt dit pand vijf traveeën en twee bouwlagen. Het is opgetrokken uit baksteen en witte natuursteen op een sokkel van blauwe hardsteen waarin langwerpige getraliede keldergaten zitten. De voorgevel bestaat uit een lijstgevel met houten kroonlijst en een combinatie van een trap- en klokgevel met dakvenster bekroond met een windwijzer boven de hoger oplopende poorttravee. Het geheel wordt afgedekt met een geknikt zadeldak van leien of kunstleien waarin twee dakkapellen vervat zitten.

De natuurstenen pui wordt geritmeerd door lisenen en tudorboogvormige vensteropeningen met vernieuwd houtwerk. De bel-etage wordt gemarkeerd door een gevelbreed balusterbalkon op gestileerde en schelpvormige consoles. De bakstenen bovenverdieping wordt verlevendigd door het gebruik van sierankers en natuursteen in de vensteromlijstingen, banden en waterlijst. Deze tweede bouwlaag wordt voorts geritmeerd door korfboogvormige vensters met kruiskozijnen en blinde boogvelden.

De structuur en het karkas van dit complex bleef behouden maar de aankleding werd bij de renovaties in de jaren 1990 grondig gewijzigd en gemoderniseerd. Enkel de trap in de inkomhal met gestileerd ijzerwerk uit 1925 bleef behouden en werd als model gebruikt voor de lichtkoker op de bovenverdieping.

  • Stadsarchief Dendermonde, Bouwplannen, 1925/4 (volume 7/4).
  • Vlaamse Overheid, Ruimte & Erfgoed, Afdeling Oost-Vlaanderen, Onroerend erfgoed, archief.
  • BUYSE P. – MEGANCK L.- VANDEWEGHE E. – VERVOORT R., De grote Markt van Dendermonde van boven tot onder bekeken, Gent, 2007, p. 66, 68.
  • STROOBANTS A., De Dendermondse cinema’s, een terugblik, Dendermonde, 1995, p. 51-58.

Bron: BOGAERT C., DUCHÊNE H., LANCLUS K. & VERBEECK M. 2006: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie Oost-Vlaanderen, Gemeenten: Berlare, Buggenhout, Lebbeke, Waasmunster, Hamme en Zele, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 20n, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Verbeeck, Mieke; Duchêne, Helena
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Zaal en cinema Belgica [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/48949 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.