erfgoedobject

Herenhuis

bouwkundig element
ID
48983
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/48983

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Herenhuis
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is aangeduid als beschermd monument Herenhuis
    Deze bescherming is geldig sinds

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Herenhuis
    Deze vaststelling was geldig van tot

Beschrijving

Het goed waarvan de herenwoning deel uitmaakt gaat terug op een grote semigesloten hoeve die minstens opklom tot het begin van de 19de eeuw. Volgens cartografische bronnen betrof het één van de grootste hoeven gelegen binnen het dorpscentrum. In het derde kwart van de 19de eeuw wijzigde de configuratie van de gebouwen en een vleugel werd volgens kadastergegevens in 1875 deels vervangen door een grotere nieuwe woning. Het imposante herenhuis staat bekend als woning van burgemeester Demeyer van Mespelare (in 1875 stond burgemeester Benedikt Demeyer van Mespelare kadastraal geregistreerd als vruchtgebruiker van het goed). Gedurende een periode in de eerste helft van de 20ste eeuw was in het rechterdeel van het landgebouw aan de straat een melkerij gevestigd van de familie Van Dooren.

Alleenstaand neoclassicistisch herenhuis uit het derde kwart van de 19de eeuw, met gebruikelijke rechthoekige plattegrond en dubbelhuisopstand. Het huis telt vijf traveeën en twee hoge bouwlagen en een lage zolderverdieping boven een souterrain afgedekt door een leien schilddak bekroond door een decoratief ijzeren sierhek met onder meer typische hartmotieven.

De bakstenen woning werd in de jaren 1960 grotendeels van haar gewitte gevelbepleistering ontdaan. Oorspronkelijke ordonnantie en muuropeningen, omlopende hardstenen plint en cordon, geprofileerd lijstwerk evenals andere gevelornamentiek en details bleven echter bewaard. De registers van rechthoekige muuropeningen op de benedenverdieping en omlijste gebogen vensters op de bovenverdieping zijn horizontaal belijnd door fijn geprofileerd lijstwerk. De pui is in horizontale banden uitgevoerd; hetzelfde metselwerk benadrukt ook het uitspringende centrale deurrisaliet waarvan de brede deur in een geprofileerde hardstenen omlijsting is gevat. De markerende geblokte hoekpilasters worden nog geaccentueerd door verkroppingen en uitgelengde modillons van de gewitte getande kroonlijst. Siersluitstenen verrijken de geprofileerde omlijstingen van de bovenvensters. Rondom de benedenvensters rest een deel van de gevelbepleistering als omlijsting met kleine diamantkopsluitsteen. Alle vensters bewaren hun origineel houtwerk, ook in de linkerzijgevel die als eenvoudiger zichtgevel met omlijste vensters werd uitgewerkt. Beide zijgevels vertonen lage zoldervensters. De achtergevel is blind.

Interieur

De kenmerkende indeling met overeenstemmende kamers aan weerszij van de brede centrale trapgang bleef bewaard evenals de rijke aankleding van beide grote salons beneden.

In de gang, marmeren tegelvloer met alternerend zwarte achthoekige en kleine vierkante witte tegels en een omlopende brede boord van zwarte vierkante en witte driehoekige tegels. Houten trap met afgeronde witte marmeren aanzettrede, fraaie geprofileerde trappaal met neoclassicistische ornamentiek (acanthusbladeren), fijn uitgewerkte spijlenleuning. Plafond met stucdecoratie, lijstwerk en centraal rond ornament; tochtportaal achter de voordeur met beglaasde dubbele deur met symmetrische motieven zoals bloemenvazen in geëtst glas. Geschilderde hoge paneeldeuren waarvan twee dubbele tegenover elkaar toegang verlenen tot beide grote kamers of salons aan de straatzijde met een neoclassicistische aankleding.

Rechtervoorkamer of zogenaamd 'salon'. Witte marmeren neoclassicistische schouwmantel met sierlijke vormgeving en fijne ornamentiek typerend voor de bouwperiode van het huis. Bepleisterde zoldering voorzien van verfijnd neoclassicistisch stucwerk met originele decoratieve beschildering zoals florale en vogelmotieven. Meerdelige binnendeuren met authentieke decoratieve beschildering. Linkervoorkamer of zogenaamd 'grote eetplaats'. Beigegrijze marmeren neoclassicistische schouwmantel. Witte tegelvloer met rood en zwart decoratief patroon. Plafond met beschildering en rijke stucornamentiek met omlopend lijstwerk, hoekversieringen en een groot symmetrisch centraal ornament. Wanden opgeluisterd met ensemble van schilderingen op doek en frescopanelen met jachttaferelen, op één ervan tegen de tussenwand met de gang gesigneerd Ernest Bogaert en A. Bogaert 1909(?).

Aanhorigheden

Toegang tot het vroegere binnenerf van de hoeve via een brede rechthoekige toegangspoort schuin tussen linkervoorgevelhoek van de herenwoning en erfgevelhoek van aan de straat gelegen vroeger bedrijfsgebouw. De poort is samengesteld uit twee bakstenen pilasters verrijkt met hardstenen lijstkapiteel en op sokkel afgewerkt met hardstenen lijst; afgedekt door een gewitte houten latei en pannen ezelsrug.

Aan de straat en zijdelings van het heden met grint verhard erf resten twee delen van de vroegere bedrijfsgebouwen die het binnenerf merendeels omsloten. Het betreft eenvoudige verankerde lage bakstenen constructies onder pannen zadeldak. In de straatgevel is een industrieel raam met kleine ijzeren roedeverdeling en deur met dito bovenlicht van het vroeger melkerijbedrijf bewaard. Het kleinste bijgebouw vormt een overblijfsel van de vroegere schuur.

Op het vroegere binnenerf staan twee grote ronde buxusstruiken met bijzonder geschoren vorm.

  • Vlaamse Overheid, Ruimte & Erfgoed, Afdeling Oost-Vlaanderen, Onroerend erfgoed, archief.

Bron: BOGAERT C., DUCHÊNE H., LANCLUS K. & VERBEECK M. 2006: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie Oost-Vlaanderen, Gemeenten: Berlare, Buggenhout, Lebbeke, Waasmunster, Hamme en Zele, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 20n, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Verbeeck, Mieke; Duchêne, Helena
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Herenhuis [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/48983 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.