erfgoedobject

Hoekhuis met café Sint-Joris

bouwkundig element
ID
49010
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/49010
10 m

Basis Lagen

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als beschermd monument Café Sint-Joris
    Deze bescherming is geldig sinds

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Hoekhuis met café Sint-Joris
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is deel van de aanduiding als vastgesteld bouwkundig erfgoed Grote Markt
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is deel van de aanduiding als beschermd stads- of dorpsgezicht, intrinsiek Grote Markt
    Deze bescherming is geldig sinds

  • is deel van de aanduiding als beschermd monument Grote Markt
    Deze bescherming is geldig sinds

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Hoekhuis met café Sint-Joris
    Deze vaststelling was geldig van tot

Beschrijving

Hoekhuis dat het huizenblok met nummer 33-38, dat de scheiding vormt tussen de Markt en de Kerkstraat, en dat na de totale vernieling in 1914 door de stad heropgebouwd werd in neostijl naar het ontwerp van stadsarchitect Alexis Sterck (Dendermonde) van 1920, ten oosten afsluit.

Het oorspronkelijke woningblok bestond uit acht historisch erg verschillende panden waarvan sommige benamingen tot de 14de eeuw opklimmen. Door de vernieling in september 1914 was de visuele afscheiding van de Grote Markt met de Kerkstraat verdwenen en de perceptie van het centrale marktplein volledig gewijzigd. Daarop werd beslist de huizenrij op dezelfde plaats herop te bouwen. Het eerste schetsontwerp van stadsarchitect A. Sterck uit 1915 voor de heropbouw van deze woningrij met behoud van de bestaande perceellering werd evenwel niet uitgevoerd. Het bijgestuurde project van 1920 werd in 1921 wel in uitvoering gebracht. Het bouwblok is daarmee het enige heropgebouwde ensemble in Dendermonde dat volgens een voorgeschreven geveltypologie als geheel werd ontworpen, en geldt als voorbeeld van een nostalgische, geïdealiseerde visie op een historisch gegroeid stedelijk weefsel. Architect Sterck ontwierp een ensemble gaande van neotraditionele bakstenen trapgevels tot neobarokke klokgevels met uitgewerkte vrijstaande voor- en achtergevels en zelfs een driegevelwoning ter hoogte van het Justitieplein.

Het huidige hoekhuis met Justitieplein en Kerkstraat, gekend als café "Sint-Joris" bevindt zich op de plaats van de vroegere herberg "De Zak" (1545) of "Sint-Joris" (1599). Tot het begin van deze eeuw was het een bepleisterde lijstgevel die nog voor 1914 in neobarokstijl werd herbouwd en bekend stond als het "Sint-Joris-Ouderlingenhuis" van juffrouw Josephine Verstrepen. Om het Justitieplein te kunnen vergroten werd het aanpalende hoekhuis (nummer 39) met 17de-eeuwse trapgevel, eertijds gekend als "De Groote Zak" (1556), "De Trapkens" (1586) en "Het Visschershuis" (19de eeuw) na de Eerste Wereldoorlog niet meer heropgebouwd. Bij de heropbouw werd nummer 38 bijgevolg omgevormd tot een driegevelwoning die nu het marktplein markeert.

De voormalige herberg is opgetrokken op een T-vormig perceel in neotraditionele bak- en zandsteenstijl met verspringende trapgevels en verwerking van Euvillesteen in de banden, neg- en hoekblokken, kruisvensters, plint en dergelijke. In hetzelfde materiaal werd op de gevelhoek aan de Grote Markt een opvallende nis uitgewerkt met Sint-Jorisbeeld onder baldakijn boven een gesmeed ijzeren uithangbord.

  • Stadsarchief Dendermonde, Modern gemeentearchief Dendermonde, 571.1/ 5.
  • BUYSE P., MEGANCK L., VANDEWEGHE E. & VERVOORT R. 2007: De Grote Markt van Dendermonde van boven tot onder bekeken, Gent, 59-76.
  • DE VLAMINCK A. 1998: De stad en de heerlijkheid van Dendermonde. Geschiedkundige opzoekingen, (heruitgave) Staden.
  • DUCHÊNE H., VERBEECK M. 2001: Hoekhuis met café Sint-Joris [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/49010 (geraadpleegd op 9 december 2024).
  • SMETS M., VERBRUGGEN K. 1983: De wederopbouw van Dendermonde als constructie van een artificieel decor, M&L, II, 5, 9-19.
  • STROOBANTS A. 1995: Dendermonde 1898-1914 op prentbriefkaarten, Dendermonde, 82-84.

Bron: Onroerend Erfgoed Oost-Vlaanderen, Beschermingsdossier DO002246, Dendermonde: Bouwkundig erfgoed - Grote Markt met gebouwen (DUCHÊNE H., VERBEECK M. 2004).
Auteurs: Verbeeck, Mieke; Duchêne, Helena
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is deel van
    Grote Markt


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2025: Hoekhuis met café Sint-Joris [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/49010 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.