erfgoedobject

Den Vergulden Pellicaen

bouwkundig element
ID
4975
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/4975

Juridische gevolgen

Beschrijving

Samenstel van twee traditionele diephuizen genaamd “Den Vergulden Pellicaen”, die in kern opklimmen tot de 16de eeuw, en vermoedelijk pas in 1890-1892 werden opgesplitst in twee winkelhuizen. Het huidige uitzicht is vermoedelijk het resultaat van een verbouwing in classicistische stijl omstreeks 1770-1780, waarbij de hardstenen deuromlijsting werd aangebracht, en de getrapte geveltoppen plaats maakten voor een bijkomende halve verdieping. Eigenaar J. Krijn liet in 1861 door de aannemer C. Kerckx de met zink beklede houten cordons van de eerste en tweede verdieping vervangen door de huidige cordonvormde lekdrempels uit blauwe hardsteen. In 1865 engageerde hij de architect Heliodore Leclef voor een nieuwe hardstenen plint. In opdracht van eigenaar J. Vogels-Vandelen werd de begane grond van beide panden verbouwd tot klassieke houten winkelpuien. Aannemer Pierre Persoons voerde in 1890 deze van het linker pand (nummer 26) uit, en aannemer J. Ed. Lommaert in 1892 deze van het rechter pand (nummer 24), met behoud van de deuromlijsting. In 1949 werden beide puien verbouwd, de deuromlijsting afgevlakt en de gevels in simili gecementeerd. Bij de renovatie van het rechter pand in 2006-2009 kwamen de deuromlijsting en het ijzeren bovenlicht opnieuw aan het licht. Zij werden vrijgelegd en gerestaureerd, samen met de reconstructie van de puivensters. Na het verwijderen van de cementbekleding werd de opstand op basis van aangetroffen sporen herschilderd in de kleur van blauwe hardsteen, naar de toestand van de verbouwing omstreeks 1770-1780. De renovatie van het interieur leverde talrijke sporen op van de 16de-eeuwse kern, zoals balk- en wandschilderingen.

Diephuizen van elk drie traveeën en oorspronkelijk twee bouwlagen waarvan de hoge pui wijst op een vroegere insteek, onder een afgesnuit zadeldak (nok loodrecht op de straat, pannen). De geveltoppen werden vervangen door een bijkomende halve verdieping. Bepleisterde lijstgevels met registers van gekoppelde, rechthoekige vensters met kwarthol geprofileerde dagkanten, op geprofileerde, cordonvormende lekdrempels uit blauwe hardsteen. Een holronde daklijst met houten gootlijst vormt de gevelbeëindiging. In nummer 24, rechthoekige deur met bovenlicht gevat in classicistische omlijsting uit blauwe hardsteen. Deze onderscheidt zich door een geprofileerd, kwarthol beloop met neuten en een gestrekt middenkalf, versierd met guirlandes en een voluutsleutel. De waaier van het bovenlicht uit smeed- en gietijzer met verguldsel, heeft een radiaal vlechtbandpatroon met een centrale rozet en bladranken; oude glaskalibers. De oorspronkelijke classicistische houten deur met bovenstuk, verrijkt met spiegels oren, neuten, rozetten en guttae, is vermoedelijk in 1949 verwijderd. De pui van nummer 26 beantwoordt nog aan de verbouwing van 1949. Achtergevels: bepleisterde puntgevels met aandak, vermoedelijk opgetrokken in bak- en zandsteenbouw, waarvan de ordonnantie is aangepast. De dakconstructie is een sporenkap.

  • Stadsarchief Antwerpen, bouwdossiers 1861#84, 1865#306, 1890#45, 1891#1542, 18#25537 en 197#20040504; foto FOTO-OF#5641.
  • GRIETEN S. 2006: Herontdekking van een poortje, Infoblad Antwerpse Vereniging voor Bouwhistorie en Geschiedenis 2006.2, 9-11.
  • GRIETEN S. 2006: Vrijlegging van een poortje, Infoblad Antwerpse Vereniging voor Bouwhistorie en Geschiedenis 2006.3, 9-11.
  • GRIETEN S. 2011: Stenen in verf. Een gevel met 18de-eeuwse imitatieschildering van blauwe hardsteen in de Gratiekapelstraat, Infoblad Antwerpse Vereniging voor Bouwhistorie en Geschiedenis 2011.1, 11-22.
  • HENDRICKX M. & VAN DER WEE P. 1997: Enkele traditionele dakconstructies in de Antwerpse binnenstad, Bulletin van de Antwerpse Vereniging voor Bodem- en Grotonderzoek 1997.3-4, 25-26.
  • SMEKENS P. 1951: Oude poortjes in Antwerpen, Antwerpen, plaat 52.

Auteurs: Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Den Vergulden Pellicaen [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/4975 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Antwerpen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.