erfgoedobject

Appartementsgebouw met kantoor in art-decostijl

bouwkundig element
ID
5001
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/5001

Juridische gevolgen

Beschrijving

Historiek en context

Appartementscomplex in art-decostijl, naar een ontwerp uit 1927 door de architect Fernand De Ruddere, in 1928 uitgevoerd door de aannemer Joannes Frans Van Damme, beide uit Dendermonde. Opdrachtgeefster was Melanie Louise Celestina Goossens-de Badts (°Groede, 1884), weduwe van bevrachter François Guillaume Victor Goossens (Antwerpen, 1885-Neuchâtel, 1918), met wie zij in 1911 te Antwerpen in het huwelijk trad. Haar ouders scheepsbevrachter en reder in de binnenvaart Emiel Achiel Gustaaf de Badts (Groede, 1862-Rotterdam, 1924) en Mathilda Maria Buyck (Biervliet, 1859-Antwerpen, 1941) hadden zich kort na haar geboorte in 1884 vanuit Zeeland te Antwerpen gevestigd. Haar jongere broer scheepsbevrachter Achiel de Badts (°Antwerpen, 1887) huwde in 1915 te Breskens met Julia Goossens, de jongere zus van haar echtgenoot.

Het geheel bestaat uit twee volumes die haaks op elkaar aansluiten, met het hoofdgebouw in de Hoornstraat en de annex in de Lange Noordstraat.nOp het perceel bevond zich een complex kantoor- en bedrijfsgebouwen uit de tweede helft van de 19de eeuw, waarvan de structuur grotendeels bewaard bleef, verhoogd met een extra bouwlaag en afgeschermd door nieuwe gevelfronten. Het betrof enerzijds een kantoor- en handelsgebouw aan de Lange Noordstraat naar een ontwerp door de architect Bartholomeus De Proost uit 1853, gebouwd in opdracht van de koopman en reder François Xavier Hubert Vrancken-Gevers, en de uitbreiding ervan uit 1880, opgetrokken door zijn zoon en opvolger Emile Vrancken naar een ontwerp door de architect Frans De Meyer. Beide gebouwen hadden een neoclassicistische opstand gemeen, het pand uit 1880 in de Hoornstraat gemarkeerd door een poortrisaliet. François Xavier Hubert Vrancken-Gevers (Antwerpen, 1815-Antwerpen, 1905), echtgenoot van Anne Joséphine Victoire Gevers (Antwerpen, 1814-Antwerpen, 1849), richtte in 1835 een firma op die aanvankelijk handelde in granen, later ook in wol en katoen. Hij startte in 1837 met de uitgave van de Revue commerciale en maritime d' Anvers, later opgegaan in Le Précurseur.

Het appartementsgebouw Goossens-de Badts is representatief voor het oeuvre van Fernand De Ruddere, die als stadsarchitect (1922-1950) van het verwoeste Dendermonde, tijdens het interbellum zijn stempel drukte op de wederopbouw van de stad. Naast de restauratie van de Lakenhal en Stadhuis en het Vleeshuis, bracht hij een aantal woningensembles tot stand aan de Grote Markt, de Koningin Astridlaan en het Statieplein, met wederopbouwwoningen overwegend in regionalistische, neotraditionele of neobarokke stijl. Daarnaast ontwierp hij tijdens de jaren 1920 en 1930 een aantal beeldbepalende openbare gebouwen zoals de neobaokke, groentenmarkt annex vismijn, badhuis en stadsmagazijn, de monumentale Koninklijke Academie in art-decostijl en de modernistische turn- en feestzaal van de Staats Middelbare School.

Architectuur

Hoofdgebouw Hoornstraat

Het zes traveeën brede hoofdgebouw in de Hoornstraat, het grootste van de twee met een hogere standing, omvat vier bouwlagen onder een plat dak. De lijstgevel heeft een gecementeerde bekleding in imitatie-natuursteen, vandaag beschilderd, op een plint uit blauwe hardsteen. Geleed door de puilijst op kraagstenen, beantwoordt de compositie aan een drieledig schema, opgebouwd uit de pui, de bovenbouw in kolossale orde en de als attiek uitgewerkte topgeleding. Verticaal geritmeerd door gelede vensternissen en gegroefde lisenen, ligt de klemtoon op de twee middentraveeën. Deze worden bekroond door een spiegelbogig pseudo-fronton met voluten, dat doorloopt in de kroonlijst, waarop een blinde attiek. Verder beantwoordt de opstand aan een regelmatige ordonnantie, met registers van rechthoekige en in de topgeleding rondbogige muuropeningen, de bovenvensters voorzien van een gestileerde balustrade. Een fries met spiraalpatroon accentueert de middenpenant en deze van de attiekverdieping. De smeedijzeren vleugeldeur en venstertralies zijn bewaard, evenals het vensterschrijnwerk met kleine roeden.

Volgens de bouwplannen biedt de begane grond ruimte aan een kantoorsuite met toegang in de Hoornstraat, met ruimte voor directie en personeel, een wachtzaal en loket. De appartementen met gespiegelde plattegrond, twee per verdieping, worden ontsloten door de centraal ingeplante traphal met ruimte voor een lift, bereikbaar via de vestibule met toegang in de Lange Noordstraat. Zij bestaan uit een centrale hal, een suite van salon en eetkamer, een keuken met terras, twee slaapkamers, een badkamer en wc.

Annex Lange Noordstraat

Van de bescheiden annex in de Lange Noordstraat, een tweeledige flat in spiegelbeeld, is enkel de linker helft bewaard. De rechter helft werd in 2004 gesloopt voor een nieuwbouwflat. Oorspronkelijk telde het pand vier traveeën en drie bouwlagen onder een zadeldak. De lijstgevel heeft een gecementeerde bekleding in imitatie-natuursteen op een plint uit blauwe hardsteen. In de pui worden het privéportaal en de garagepoort ter hoogte van de tussendorpel gemarkeerd door een trapezoïdale luifel met bolornamenten op consoles. Geleed door de puilijst en symmetrisch van opzet, markeerden oorspronkelijk twee oplopende, driezijdige erkers de bovenbouw, geflankeerd door rechthoekige vensters in oplopende omlijstingen. Verder gegroefde hoeklisenen en een fries onder de kroonlijst als beëindiging. Vernieuwd schrijnwerk

Volgens de bouwplannen bood de begane grond voor de sloop van de rechter helft ruimte aan het inkomportaal van het appartementsgebouw in de Hoornstraat, een garage, de gekoppelde inkom- en traphallen van de flats en een kantoorsuite. De bescheiden, gespiegelde huurkwartieren, twee per verdieping bestaan uit twee kamers, een keuken en wc.

  • Stadsarchief Antwerpen, bouwdossiers 1928#28900, 1853#829 en 1880#703; vreemdelingendossier 481#53574 (de Badts).

Auteurs: Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Appartementsgebouw met kantoor in art-decostijl [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/5001 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Antwerpen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.