Historiek en context

Herenhuis met gevelfront in neoclassicistische stijl naar een ontwerp door de architect Lievin Van Opstal uit 1871. Het betrof de verbouwing van een bestaand pand van twee bouwlagen, dat met een verdieping werd verhoogd. Opdrachtgever was de ondernemer Louis Van den Abeele, verbonden aan de firma G. Van den Abeele, een fabrikant van beenderkool en een maalderij van verfhout gevestigd in de Grote Pieter Potstraat, met een fabriek in de Bredastraat. Op dit perceel bevond zich de tot de 16de-eeuw opklimmende herenwoning van koopman en schepen Jan della Faille de Oude (1515-1581) en later van diens zoon Maarten della Faille (1544-1620), heer van Nevele. Ook voor de verbouwing in 1871 werd het gevelfront al geritmeerd door kolossale Ionische pilasters vanaf de sokkel, een ordonnantie in Lodewijk XIV-stijl te dateren in de late 17de of de vroege 18de eeuw. In 1921 werd het pand door de Brusselse architect Marcel Schmitz omgevormd tot bankgebouw van de Union Bancaire Belge, met toevoeging van een lokettenzaal en kantoorvleugels op de binnenplaats. Vanaf de late jaren 1920 tot de jaren 1990 was hier de bank Le Crédit Lyonnais gevestigd.

Architectuur

De statige rijwoning met een gevelbreedte van zes traveeën, omvat drie bouwlagen onder een schilddak (leien). Het pand beantwoordt aan de typologie van de bel-etagewoning, oorspronkelijk met enkelhuisopstand. Bij de gevelaanpassing in 1871, voegde Lievin Van Opstal de hardstenen pui met puilijst, plint en portaal toe, de borstwering en het balkon van de bel-etage, en de volledige tweede verdieping inclusief de guirlandepanelen op de borstwering, de Ionische kapitelen van de pilasters, het hoofdgestel en de bedaking. Het uitzicht van het herenhuis vóór deze ingrijpende verbouwing is niet gekend.

De bepleisterde en beschilderde lijstgevel rust op een geblokte hardstenen pui, oorspronkelijk met het door een balkon bekroond portaal in de rechter travee; dit laatste werd tijdens het interbellum verwijderd. Horizontaal geleed door de puilijst met tandlijst, wordt de bovenbouw verticaal geritmeerd door kolossale Ionische pilasters. Verder beantwoordt de opstand aan een regelmatig ordonnantieschema, opgebouwd uit registers van rechthoekige vensters met geprofileerde dagkanten en smeedijzeren parapet, gescheiden door panelen met guirlande op de borstwering. Een klassiek hoofdgestel met architraaf, fries en houten kroonlijst op klossen en tandlijst vormt de gevelbeëindiging. De begane grond werd in 2003 opengebroken tot winkelpui.

Van het bankinterieur van de Union Bancaire Belge uit 1921, rest de lokettenzaal, vandaag geïntegreerd in de winkelruimte. Het betreft een rechthoekige hal van drie bij vijf traveeën omringd door een Dorische colonnade, waarop een klassiek entablement en de staal- en-glaskap van het vroegere bovenlicht, oorspronkelijk vermoedelijk met een glas-in-loodkoepel. Ook twee marmeren bordestrappen met smeedijzeren leuning zijn bewaard, één uit 1921, de andere in de voorbouw wellicht onderdeel van de verbouwing uit 1871.

Statige herenwoning, eertijds de lokalen van de "Cercle Philotaxe" gebouwd op het in 1796 opgeheven karmelietenklooster. Laat-classicistische bepleisterde en beschilderde lijstgevel met Lodewijk XVI-inslag op hardstenen begane grond met zes traveeën en drie bouwlagen onder schilddak uit het vierde kwart van de 18de eeuw. Verticaal geritmeerd door kolossale Ionische pilasters (tweede en derde bouwlaag); geblokte begane grond, recent aangepast, geopend door twee brede getraliede vleugeldeuren, waartussen vier rechthoekige, eveneens getraliede vensters. Rechthoekige bovenvensters gevat in geriemde omlijstingen met afzonderlijke lekdrempels en hekken. Borstweringen versierd met plastisch uitgewerkte guirlandes. Gevelbeëindiging door middel van houten geprofileerde kroonlijst op modillons en tandlijst.