Voormalig ursulinenklooster en Sint-Hedwigshuis; heden (1982) rustoord "de Pelikaan", eigendom van het O.C.M.W.

Historiek.

De Mechelse kloostergemeenschap, opgericht in 1682 door de ursulinen uit Namen, had aanvankelijk een voorlopige verblijfplaats in het refugium van de abdij van Rozendaal, en van 1689 tot 1691 in het Hof van Hoogstraten. In 1692 verwierven de ursulinen een grote woning met tuin aan de Lange Schipstraat en bouwden een kapel, ingewijd in 1699. In 1786 vestigden zij zich in het Leliëndaalklooster en verkochten hun eigendom aan Jonkheer de Melis, die het tot 1834 bewoonde.

Het pand werd in 1876 aangekocht door de Burgerlijke Godshuizen voor de herinrichting van het zogenaamde "Sint-Hedwigshuis", een vondelingentehuis in 1562 gesticht door dame Hedwig van den Nieuwenhuysen en oorspronkelijk gevestigd in het oude Hof van Egmont in de Potterstraete (zie Graaf van Egmontstraat). Sinds 1969 zijn de gebouwen ingericht als bejaardentehuis onder de benaming rustoord "de Pelikaan".

Beschrijving.

Een aquarel van J.B. De Noter en een tekening van J.F. Mardulyn geven ons een idee van de vroegere kloostergebouwen aan de straatzijde, namelijk een gekanteelde afsluitingsmuur met rondboogpoort; aansluitend rechts een kapel met voortuitgevel en vensters in barokomlijsting op de tweede bouwlaag; ernaast een breedhuis van twee bouwlagen en tien traveeën met voorgevel in laatgotische stijl: kruiskozijnen onder drielobbogen en boven de ingangsdeur, een uitgewerkt frontaal geflankeerd door fioelen met hogels en een nis in dito omlijsting onder een dakkapel met bekronende pinakeltjes.

Het huidige complex vertoont een onregelmatig grondplan resulterend van aanpassings- en verbouwingswerken tijdens de 19de en de 20ste eeuw. Zo verdwenen uiterst links de afsluitingsmuur en kloosterkapel. Enkel het 15de- of 16de-eeuwse (?) gebouw aan de Lange en Korte Schipstraat bleef min of meer bewaard. De overige gebouwen omsluiten in kruisvorm twee binnenplaatsen, een tuin en parkeerruimte, ten noorden palend met arcademuur aan het politiegebouw, ten zuiden aan de Korte Schipstraat.

Nummer 27. Bak- en natuurstenen lijstgevel in neotraditionele stijl, na 1936 opgetrokken op de plaats van vroegere afsluitingsmuur (zie oude foto's). Twee bouwlagen en drie traveeën onder een zadeldak (leien), met tuitvormig dakvenster. Deurtje in drielobbige natuurstenen omlijsting en overspannen door korfbooglijst op bladwerkconsooltjes.

Nummer 29. Gebouw op onregelmatige plattegrond. Geknikte voorgevel van veertien traveeën en twee bouwlagen; zadeldak (nok parallel aan de straat, leien) met zes dakkapellen. Gedeeltelijk vernieuwde lijstgevel op hoge zandstenen sokkel. Eerste vier traveeën volledig in neotraditionele stijl opgetrokken in het tweede kwart van de 20ste eeuw (op de plaats van de vroegere kloosterkapel). Voorts behouden zandstenen gevelwand van zeven traveeën. Kruiskozijnen met vernieuwde stijlen onder nog zichtbare drielobbige overspanning laten de oorspronkelijke bouwstijl vermoeden. Centrale ingangsdeur in vernieuwde natuurstenen gedrukte spitsboogomlijstingen, onder behouden visblaasmotief en verweerde, oorspronkelijke spitsboognis met fijne gotische traceringen. Nieuwe bovenmuren. Laatste drie traveeën van baksteen met aangepaste muuropeningen en behouden steigergaten.

Gedeeltelijk zichtbare bakstenen zijgevel in de Korte Schipstraat: twee bouwlagen en elf traveeën onder een vernieuwd zadeldak en plat dak. Behouden kruiskozijnen in de tweede travee; voorts rechthoekige vensters op arduinen lekdrempels, met behouden hoekblokken en/of dagkanten in de derde en vierde travee.

Zuidelijke binnenplaats: noord- en oostgevels van baksteen op zandstenen sokkel, respectievelijk drie en vijf traveeën, voormalige kruiskozijnen met behouden zandstenen dagkanten en hoekblokken; zuid- en westgevels verbouwd in de loop van de 20ste eeuw.

Ten noorden: een gedeeltelijk beschilderde bakstenen tuinmuur geritmeerd door rondboogarcade en met gevelsteen met jaartal 1786 vormt de scheiding tussen het politiegebouw en de Pelikaan.