erfgoedobject

Klooster en school van de zusters maricolen

bouwkundig element
ID
50591
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/50591

Juridische gevolgen

Beschrijving

Historiek

Oprichting van een klooster en school door de zusters maricolen van Deinze in 1873 op de Briel of dorpsweide ten zuiden van het in 1867 vergrote marktplein aan de waterloop de Ede. Monseigneur Brack, bisschop van Gent, verzocht in 1865 reeds de zusters van Deinze een school op te richten in Maldegem. Bij gebrek aan goede locatie duurde het tot 1873 voor de eerste zusters naar Maldegem kwamen en dit op aandringen van pastoor Petrus Teurrekens en met de geldelijke steun van de Brugse kanunnik Andries. In 1874 werd de eerste steen gelegd van het U-vormige gebouw waarin het klooster en de school, gewijd aan de Heilige Jozef, gevestigd werden. Op 23 juni werd de eerste Heilige Mis opgedragen.

Beschrijving

Oorspronkelijke kloostergebouw van 1873 met strak symmetrische aanleg met hoofdgebouw van zeven traveeën en twee bouwlagen, links en rechts geflankeerd door haakse vleugels van vier traveeën onder pannen schilddaken. Een bouwmeester kon nog niet achterhaald worden. Verzorgde decoratieve baksteenarchitectuur, kenmerkend voor de oprichtingsperiode, met sterk ritmerende getoogde benedenvensters en rondboogvormige bovenvensters onder omlopende waterlijsten. Een arduinen cordonlijst en een bakstenen getrapte daklijst geven de horizontale registers aan. Witgeschilderd houtwerk met behouden kleine roedeverdelingen geven het gebouw nog steeds een authentiek voorkomen. Hoofdgebouw gemarkeerd door een breed middenrisaliet met bekronend pseudofronton met centrale verhoogde nis met Sint-Jozefbeeldje en aflijnende klimmende boogfries. In 1890 reeds, zijvleugels uitgebreid met twee klassen van twee traveeën in dezelfde bouwstijl. Centrale binnentuin afgesloten door een muur en hek tussen vierkante pijlers, in de jaren 1920 vervangen door de nog bestaande fraaie ijzeren hekken tussen gietijzeren zuiltjes op een lage gecementeerde voet.

De scholengemeenschap groeide steeds aan met in 1891 de opening van een mandenmakerij, een weeshuis in 1892, een bloemenschool in 1896, een huishoudschool in 1904. Hiervoor werden de dwarsvleugels, steeds in dezelfde baksteenarchitectuur, achteraan verlengd waardoor het complex een H-vormige plattegrond kreeg. Afsluitende nieuwe kapel, gebouwd in 1907 naar ontwerp van priester-architect Petrus Van Loo in neogotische stijl, waardoor een vierkante binnenplaats ontstond.

Centraal kloostergebouw met nog oorspronkelijke indeling en sobere aankleding. Enkel de spreekkamer vooraan had een rijkere decoratie waarvan het beschilderd plafond en de cementtegelvloer, een mooi voorbeeld van Cerabosvloer van de n.v. Rob Bossuyt te Harelbeke, bewaard bleef.

Dwarsvleugels met klaslokalen met de klassieke indeling met lange circulatiegangen aan de buitenzijde en verschillende trappen aan de uiteinden. Op de gelijkvloerse verdieping geven de kleurrijke cementtegelvloeren een speelse nood aan de vrij strakke architectuur.

Georiënteerde eenbeukige kapel in een voor de tijd nog representatieve neogotische stijl van vijf traveeën, een koor van één travee met driezijdige sluiting en aanpalende sacristie onder zadeldak. Opgetrokken uit oranjerode baksteen op een plint van zwarte baksteen en sporadische verwerking van arduin voor dekstenen, dorpels en traceringen. Een hoog leien zadeldak, voorheen met klokkentorentje, dekt de kapel af. Zijgevels geritmeerd door versneden bakstenen steunberen waartussen rechthoekige drielichten op de begane grond en gekoppelde lancetvensters op de bovenverdieping gevat zijn. Overhoekse muizentandfriezen lijnen de gevels onder de daklijst af. Koorsluiting voorzien van drie spitsboogvensters met glasramen en neogotische tracering. Sinds 1965 inwendig opgedeeld door een betonen vloer ter hoogte van de bovenvensters. Het gelijkvloers wordt nu gebruikt als refter. Bovenkapel met houten spitstongewelf en drie figuratieve glas-in-loodramen met opschriften van links naar rechts "S. Petrus" en "S. Virgo Maria"; "sarratissimum Cor Jezu misserere nobis" en "Sanctus Joseph" en "Sancta Theresia". Eén werd geschonken door priester Van Loo, de overige door familie van kloosterzusters. Houten altaartafel met koperen tabernakel met nis en kruisbeeld. Gepolychromeerd beeld van Onze-Lieve-Vrouw en het Heilig Hart links en rechts van het koor op een neogotische sokkel. Kruisweg op doek geschilderd, achteraan in de kapel. Als enige meubel staat er nog een neogotische biechtstoel.

Nieuwe vleugels opgetrokken na de Eerste Wereldoorlog aan de recent geopende Nieuwstraat ten oosten van de oude gebouwen, gerealiseerd in 1927 in neogotische stijl door de Brugse architect Adrien Kreef. In 1947 nog, uitbreiding van de linkerzijvleugel van het oude gebouw aan de Marktzijde met vier traveeën in dezelfde stijl. Hierdoor werd de verbinding gemaakt met de iets achterin gelegen directeurswoning op de hoek met de Nieuwstraat.

Directeurswoning: typisch neoclassicistisch burgerhuis, gebouwd in 1875 en oorspronkelijk niet horend bij het scholencomplex. Voortuin afgesloten door fraaie ijzeren hekken met voetgangershek tussen gietijzeren zuiltjes in de as van de voordeur. Gepleisterde en geschilderde voorgevel van drie traveeën en twee bouwlagen, gemarkeerd door een middenrisaliet met bekronend driehoekig fronton. Bovenvenster met frontonbekroning onderbroken door een vaasmotief. Aflijnende geblokte hoekpilasters. Getoogde benedenvensters met persiennes. Omlijste bovenvensters op doorgetrokken dorpels en voorzien van een sluitstuk. Rechthoekige deur met bovenlicht en witgeschilderde paneeldeur met houten kroonlijst op klossen en voluutconsoles. Uitgewerkt klassiek hoofdgestel met tandlijst en verkropte kroonlijst op consooltjes. Zichtbare zij- en achtergevel met nog de karakteristieke beraping en vlakomlijste vensters. Achteraan, op de huidige speelplaats werd een kamer onder plat dak toegevoegd.

Interieur met de oorspronkelijke indeling en structuur, de originele zwartmarmeren vloer met ingelegde witte ruitjes in de gang, de houten bordestrap en sobere stucplafonds. In 1961, oprichting van nieuwe lagere school in een eigentijdse functionele architectuur ten westen van het oude kloostercomplex, grenzend aan de waterloop de Ede.

  • Zusters maricolen, archief.
  • DE MEULEMEESTER M., Geschiedenis der maricolen, Brugge, 1913, p. 138-139, 143.
  • NOTTEBOOM W., Het instituut van de Zusters Maricolen, Het parochiaal leven. "In onze tijd...", deel 2, Maldegem, 1989, p. 62-69.

Bron: BOGAERT C. & LANCLUS K. 2005: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie Oost-Vlaanderen, Gemeenten: Assenede, Eeklo, Kaprijke, Maldegem en Sint-Laureins, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 21n, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Bogaert, Chris; Lanclus, Kathleen
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Klooster en school van de zusters maricolen [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/50591 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.