Huidig gemeentehuis gebouwd in 1909 naar plannen van de Gentse architect Henri Geirnaert van 1907.

Historiek

De geschiedenis en verwezenlijking van het nieuwe gemeentehuis hangt nauw samen met het oud schepenhuis en de herberg "Oud stadhuis". Tot het midden van de 19de eeuw bleken beide gebouwen te voldoen om de administratie te huisvesten. Eerste opdracht van het gemeentebestuur in 1858 aan architect Hippoliet De Smet om een nieuw gemeentehuis te ontwerpen "gezien de bouwvallige toestand van het gebouw". Vanaf de jaren 1860 werd besloten de Markt te vergroten in functie van de wekelijkse markt en nieuwe plannen gelanceerd voor de bouw van een gemeentehuis op verschillende locaties, steeds in de buurt van de Markt. Door het onteigenen en slopen van het Steen, een vroegere brouwerij met herberg en gevangenis aan de westzijde van de oude Markt, werd in 1867 een plein gecreëerd in het perspectief van de huidige Marktstraat. Architect Eugène Carpentier, die in 1865 reeds de plannen tekende voor het nieuwe hospitaal, wordt in 1876 aangesproken om een goede locatie aan te duiden en een plan te ontwerpen voor het nieuwe stadhuis. Verschillende ontwerpen voor een gemeentehuis en gemeenteschool en tekenacademie van 1880-81 werden uiteindelijk niet gerealiseerd. Definitieve plannen van 1907 door architect Henri Geirnaert. Eerstesteenlegging op 15 september 1907. Uitvoering der werken door aannemer Philibert Reychler uit Eeklo. Inhuldiging op 20 juni 1909.

Beschrijving

Nieuw gemeentehuis meer westwaarts van het nieuwe plein ingeplant met naar het oosten gerichte voorgevel in het perspectief van de Marktstraat. Openbaar gebouw in neogotische stijl, qua opbouw sterke gelijkend op het stadhuis van Sint-Niklaas, ontworpen door de Gentse architect Pieter Van Kerkhove in 1876. Een gedenkplaat in het interieur bij de hoofdingang vermeldt: "Gemeentebestuur-1907/ Charles Rotsart de Hertaing, Burgemeester/ Eduard de Pau/ Hippoliet De Jaeger/ schepenen/ Frederik Blomme/ Bernard Roels/ Augustien De Lille/ Amand Dhondt/ Gustaaf Tytgadt/ Achilles van Hoorebeke/ Ferdinand De Cuyper/ leden/ Alfonds Vermeersch, secretaris/ Bouwmeester: Henri Geirnaert/ Ondernemer: Philibert Reychler/ Inhuldiging – 1909".

Opgetrokken uit baksteen (Scheldesteen) met verwerking van blauwe hardsteen (petit granit van Soignies of Ecaussines) en afgedekt met een leien zadeldak met vorstkam en vier getrapte dakkapelletjes tussen aflijnende trapgevels. Rechthoekig strak symmetrisch gebouw van elf traveeën en twee bouwlagen boven een hoog onderbouw, vooraan gemarkeerd door een vierkante, uitspringende belforttoren met dubbele staatsietrap en speelse bekroning. Onderbouw met plint van arduinblokken, rechthoekige getraliede bolkozijnen onder een omlopende waterlijst en aflijnende puilijst. Brugse venstertraveeën met hardstenen kruiskozijnen en tudorboogvormige boogvelden ritmeren de bovenbouw, afgewerkt met een kantelenrij. De originele glas-in-loodramen bleven overal behouden.

Belfort met dubbele staatsietrap met geajoureerde arduinen leuningen en hoekpostamenten. Onderaan, steekboogdeur, erboven spitsboogportaal met bakstenen kruisriboverwelving en spiegelboogvormige toegangspoort met gemeentewapen in het boogveld. Bekronende vergulde jaarcijfers 1909 en vlaggenmast. Bovenverdieping met spitsboogvensters met neogotische tracering; luikamer met rechthoekige venstertjes onder tudorboogvormige boogvelden. Erboven uurwerkkamer met ronde uurwerkplaten (geplaatst in 1927), vier arkeltorentjes en bekronende balustrade. Speelse achthoekige bekroning met opengewerkte belvedère en naaldspits en ijzeren windvaan. In 1978 kreeg de toren een beiaard van 18 klokken, geschonken door de firma De Meyere ter gelegenheid van haar 150 jarig bestaan. In 1990 werden nog eens 17 klokken toegevoegd.

Begroeide zijtrapgevels en achtergevel met rechts acht opengewerkte traveeën met gelijkaardige Brugse traveeën met kruiskozijnen. Tegen de blinde linkertraveeën was oorspronkelijk een huis gebouwd. Tegen de linkerzijgevel stond de vroegere brandweerkazerne. Afgeschuinde rechterhoek met nis en Onze-Lieve-Vrouwebeeld naar ontwerp van beeldhouwer Albert D'Havé (Eeklo), ingehuldigd in 1954.

Een gedenkplaat in de dienstingang beneden verwijst naar de herinrichting van het interieur in 1982. Naast de houten bordestrap bleven de trouwzaal op de eerste verdieping en erboven gelegen raadzaal grotendeels behouden. Indrukwekkend zijn daar nog de houten zolderingen met zware moerbalken.