Klooster van de zusters van Maria, zogenaamd klooster de Pélichy en Basisschool "Ave Maria", het Instituut de Pélichy "Ave Maria" en de middenschool J. de Pélichy. Huidig complex gelegen tussen de Gentsestraat (ten zuiden), Dirk Martenslaan (ten oosten), Kasteelstraat (ten noorden) en Bossekouter (ten westen), bestaande uit klooster, scholencompex, directeurswoning en voormalige molen met hostiebakkerij. Ten noordoosten, resten van de voormalige kloostertuin die in de loop der tijd werd ingenomen door verscheidene klassenvleugels.

Historiek

1806: oprichting van het klooster en de school op gronden geschonken door jezuïet D. van Huerne, zoon van Baron van Huerne. Bedoeling was er kosteloos onderwijs te verstrekken en hiermee de leemte te vullen, ontstaan na de afschaffing van het klooster der grauwzusters in 1789, die sinds de 16de eeuw deze taak vervulden.

1811: inhuldiging van de nieuwe school.

1829: uitbreiding met lagere school voor betalende kinderen en pensionaat voor meisjes.

1836: oprichting van kantwerkschool. In de loop van het tweede kwart van de 19de eeuw: talrijke uitbreidingen van het het klooster onder impuls van priester Joseph de Pélichy :

1839: uitbreiding van de bestaande kapel zogenaamde "Gouden kapel.. Tussen 1843 - 1860 aankoop van gronden tussen het klooster, de Dirk Martenslaan, de Bossekouter en de Kasteelstraat.

1843-1845: toevoeging van een pensionaatsvleugel en bouw van privé-kapel voor priester J. de Pélichy, zogenaamde "Zilveren kapel".

1848: bouw van washuis, stallingen en bijgebouwen. 1853: oprichting van de directeurswoning. 1860: begin van de bouw van de molen met hostiebakkerij. 1879-1880: verdere uitbreiding van school met nieuwe vleugels ten noordwesten en ten noordoosten van het klooster voor onder meer een bewaarschool.

1894: bouw van een nieuwe vleugel zogenaamd "Germana", gesloopt in 1960. 1907, 1912 en 1914: verdere vergrotingen in het zuidoosten ten gevolge van oprichting in 1908 van beroepsschool voor naaisters en borduursters, een school voor borsteltreksters en in 1914 school voor schoenstiksters.

1912 eveneens uitbreiding van de in onbruik geraakte molen tot klaslokalen voor huishoudkunde.

1954: aansluiting van het klooster bij de orde van de zusters van Marie van Pittem.

1959: oprichting van een nieuwe klassenvleugel en feestzaal ten oosten van het klooster.

1962: nieuwe klaslokalen voor de basisschool en het Instituut de Pélichy. In loop van de jaren 1970: verdere uitbreidingen ten noordoosten. 1988: nieuw gebouw voor de middenschool, naar aanleiding van Groep Planning (Brugge) ten oosten.

Beschrijving

Klooster: dieperin gelegen complex met voorliggende en ondergrondse parking; in oorsprong U-vormig grondplan geëvolueerd tot rechthoekige plattegrond met vleugels gegroepeerd rondom een binnenplaats met verscheidene nu verdwenen kloostergangen. Oorspronkelijke toegang gelegen aan de Kasteelstraat (zie primitief kadasterplan), heden aan de Gentsestraat.

Laatclassicistisch getint bakstenen complex met bepleisterd en witgeschilderd parement; twee bouwlagen onder zadeldaken (mechanische pannen en leien); oudste vleugel, in kern van 1811, bekroond door houten dakruiter omgeven door ijzeren hek. Benadrukt middenrisaliet, na 1840 (zie schilderij) verhoogd ten gevolge van de uitbreidingen tussen 1838-1845, om aldus een eenheidsarchitectuur te bekomen. Typerende driehoekige frontons onder meer met wijzerplaat; geprofileerde rondboognis met schouderstukken en voluten; Maria met kind. Rechthoekige vensters met onder meer houten kozijnvensters met schuiframen met kleine roedeverdeling in de oudste vleugel, aan binnenplaatszijde. Rondboogdeuren met arduinen bordestrap, geflankeerd door vensters in verdiepte en geprofileerde rondboognissen met kapiteeltje, aan voorgevelzijde in arduinen omlijsting; glas-in-loodvensters; bovenlichten met waaiervormige roedeverdeling.

Interieur: centrale ingang, geflankeerd door twee salons. Hal met granitovloer met centraal mozaïek met bloemmotief, alsook een mozaïekomzoming met in de hoeken roosmotief verwijzend naar opdrachtgever J. de Pélichy (zie wapenschild). Wanden van simili-natuursteen. Links, onvangstzaal in de jaren 1930 ingericht in art-decostijl door O. Vandewalle (Izegem). Verticale wandritmering door panelen met stucwerkbloemen. Vleugeldeur met origineel hang- en sluitwerk naar verluidt naar ontwerp van N. Viaene. Bewaarde tafel en stoelen.

Kapel Ave Maria, zogenaamde "Gouden kapel": toegewijd aan Onze Lieve Vrouw Onbevlekt Ontvangen. 1838-1839: verbouwing en uitbreiding van de oorspronkelijke kloosterkapel (gelegen in de westvleugel) van 1811 in opdracht van priester J. de Pélichy.

1845: bewaarde neobarokke aankleding van het interieur. 1846: inwijding van de kruisweg naar ontwerp van J. Geefs. 1865: plaatsing van vier glas-in-loodvensters naar ontwerp van B. Capronnier (Brussel). Circa 1880: uitbreiding van de kapel, waarbij vier klaslokalen worden verbouwd. Witbepleisterd bakstenen gebouw, geïntegreerd in het klooster. Niet-georiënteerde kapel op rechthoekige plattegrond. Eenbeukig schip van vier + vijf venstertravee en een koor met rechte sluiting. Leien zadeldak. Ten noordoosten lager aanpalende sacristie onder plat dak; halve radvensters met waaiervormige roedeverdeling.

Rijkelijk en kleurrijk neobarok interieur. Wandgeleding door middel van gekorniste sokkel met ingewerkte hoog basement van de composiete pilasters; aansluitende zware consoles met gevleugelde engelenfiguren die de pseudo-gordelbogen ondervangen van het gestucte tongewelf met gietijzeren trekankers. Wanden met imitatiemarmerbeschildering geritmeerd door verdiepte rondboognissen met schilderijen op doek in de rechterwand, en rondboogvensters linkerwand, (aan binnenplaatszijde). Cartouches met Kruiswegtaferelen in de sokkel. Marmeren vloer volgens dambordpatroon.

Geplafonneerde uitbreiding met neogotische inslag met slanke gietijzeren zuilen, die de balken ondersteunen. Wanden met sjabloonschildering en rondbogige glas-in-loodramen aan binnenplaatszijde. Houten steektrap leidt naar het koor op de bovenverdieping: parketvloer met visgraatmotief en centraal kruis. Ranke houten zuilen ondersteunen de balken. Eenvoudig houten koorgestoelte. Wanden met marmerimitatiebeschildering.

Doksaal: orgel van Merklin-Schütze (Parijs) van 1857. Meubilair. Monumentaal marmeren altaar met houten Mariabeeld. Zogenaamde "Zilveren kapel", van 1843-1845, als voormalige huiskapel van priester J. de Pélichy, gelegen op de bovenverdieping van de oostvleugel. Naam verwijst naar de verzilverde hartjes die als ex-voto's op de fries van het gewelf werden geplaatst (verdwenen in 1981-1982). In 1845 ingericht als noodkapel voor het klooster, tijdens de werken aan de "Gouden Kapel". Later kapel voor congreganisten. Nu bidplaats voor de kloostergemeenschap. Fraai beschilderd verankerd spiegelgewelf met beschilderde neobarokgetinte cartouches en medaillons met teksten en scènes uit het Marialeven. Rijkelijk uitgewerkte hoofdaltaarwand met eerder eclectisch-neobyzantijnse inslag getypeerd door cabochons van glas en halfedelstenen. Harmonium van 1855, vervaardigd door Merklin-Schütze (Parijs).

Klassenvleugel en feestzaal met art-decoreminiscenties gebouwd in 1959. Onderkelderd bakstenen gebouw van vijftien venstertraveeën. Baksteenbouw met gedifferentieerd coloriet. Ritmerende pilasters van gele en lisenen van rode baksteen; witbepleisterde horizontaliserende accenten en arduinen plint. Typerende grote rechthoekige vensters en borstwering van gele baksteen in streks verband. Rechthoekige deur met vernieuwde bordestrap en luifel. Binnendeuren met geometrische glas in lood in de bovenlichten.

Directeurswoning van 1909 gelegen aan de Kasteelstraat; voortuintje afgezet door bakstenen muurtje met smeedijzeren hek. L-vormig plattegrond; onderkelderd dubbelhuis van zes traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak (nok parallel aan de straat, mechanische zwarte pannen). Baksteenbouw met verwerking van muurbanden van witte sierbaksteen voor de muurbanden en van arduin voor vensterbanken, lateien en negblokken. Vrije interpretatie van streekeigen vormen in de voorgevelordonnantie. Combinatie van lijst- en topgevels. Twee traveeën breed rechterrisaliet opgevat als trapgevel met aansluitende rechtertravee onder lessenaarsdak. Linkerrisaliet oplopend in een schoudergevel; in de top een typerend beglaasde nis met Mariabeeld op arduinen console waaronder casement met inscriptie "Ave Maria". Getoogde vensters, onder meer blind met visgraatmotief en met getraliede bovenlichten. Deels beglaasde en getraliede deur; arduinen bordes. Gelijkaardige achtergevel; twee getrapte dakkapellen. Bovenvensters met sierlijk uitgewerkte houten rolluikkasten.

Voormalige molen met hostiebakkerij van 1860 gelegen ten noordoosten van het klooster gebouwd in opdracht van priester J. de Pélichy. Bij de eerste poging om de molen in werking te stellen bleek deze geen wind te kunnen vangen, waarna de kuip verhoogd werd. Toch bleef de molen slechts korte tijd in gebruik. In 1912 uitgebreid met klaslokalen voor huishoudkunde. Eclectisch gebouwtje, deels L-vormig gebouwtje met onder meer neorenaissance en -barokelementen zie gevels met in- en uitgezwenkte top, voluten en dakkapel met palmet; trapgevels. Bakstenen volume met accenten van veelal geprofileerde gele baksteen naar traditioneel gebruik en arduin.

Achthoekige molenkuip toegankelijk via gecementeerde trap met ijzeren leuning. Cementtegels voor de vloer binnenin.