Typisch dorpsstation opgetrokken in de periode 1878-1879, geregistreerd op het kadaster in 1879. Gesloten sedert 1993 en ingericht als café "In de Statie".
Aanvankelijk had Balen slechts één spoor komende van Mol, richting Diest; circa 1930 uitgebreid met een tweede spoor met aansluiting naar Hasselt. Sedert 1993 opnieuw één spoor; de loketactiviteiten werden gestopt en Balen werd een stopplaats. Van bij de aanvang werd de lijn uitgerust met een station en bijhorigheden; bij de overwegen kwamen zogenaamde "maisonnettes" of "routehuisjes" voor de bareelwachters. Voor de dorpsstations werd door de staat in het midden van de jaren 1870 een standaardtype, zogenaamd "EB I", ontworpen, waarvan het station van Balen een bewaard voorbeeld is.
De vrijstaande, bakstenen constructie, heden deels bepleisterd en beschilderd, bestaat uit een hoofdvleugel van drie traveeën en twee bouwlagen en een rechterzijvleugel van drie traveeën en één bouwlaag, beide onder zadeldak (nok parallel aan de straat, mechanische pannen, kunstleien in het hoogste gedeelte). Het hogere gedeelte was de woning van de stationschef, het lagere gedeelte omvatte de burelen, de wachtkamer en een klein magazijn. Karakteristiek voor het type zijn de drie deuren op de begane grond van het hoofdgebouw en de drie, respectievelijk vier deuren in de zijvleugel en dit zowel aan straatzijde als aan perronzijde, heden grotendeels vervangen door vensters; ter hoogte van deze vensters is de oorspronkelijke, arduinen plint bijgewerkt met een cementlaag. De steekbogige muuropeningen zijn gevat in een bandomlijsting met arduinen sluitsteen. De hoofdvleugel wordt bovendien gekenmerkt door doorgetrokken lekdrempels op de verdieping en een linkerzijgevel met twee blinde vensters en een gemetselde lijst voor de stationsnaam "Balen".
Latere aanbouwsels ter uitbreiding. Fraaie ijzeren luifel aan perronzijde.
- Kadaster Antwerpen, Mutatieschetsen Balen, schetsen 1879/3.
- Balen en zijn ijzeren-weg, Heemkundige Kring Balen, Speciale uitgave Open Monumentendag, september 1993.
- In een klein stationneke. De stations in de provincie Antwerpen, onder leiding van De Bot H., Lier, 1988, p. 21.
- MICHIELS J. en VERMEULEN R., Balen-Centrum, historisch bekeken, (Heemkundige Kring Balen, driemaandelijks tijdschrift nummer 84, september 2000, p. 9-10).