Voormalig gemeentehuis, heden Kruiermuseum (heemmuseum) en onderkomen voor de Heemkundige Kring.

Historiek

Opgetrokken in 1906-1907 naar ontwerp van de toenmalige provinciale bouwmeester Jules Taeymans (ontwerp van 1905), ter plaatse van een deel van de vroegere openbare bleekweide en ter vervanging van het oude gemeentehuis dat tegen de Sint-Andrieskerk was gelegen; het rechter bijgebouwtje omvatte de brandspuit en de gemeentelijke gevangenis; op het kadaster ingetekend in 1908. In 1909 werden een afsluitingsmuur en smeedijzeren hekken aangebracht als scheiding tussen het openbare domein en de gemeente-eigendom, eveneens naar ontwerp van Jules Taeymans.

In 1941 werden plannen gemaakt om het gemeentehuis te vergroten naar ontwerp van Jozef Schellekens; men voorzag een vrij groot aanbouwsel achteraan met gelijkaardig uitzicht; doch de werken werden uiteindelijk niet uitgevoerd. In 1951 werd de vroegere bergplaats van de brandweer ingericht als bureel naar ontwerp van Jozef Schellekens; tegelijkertijd werden in de "hof" toiletten en een fietsenberging gebouwd. In gebruik als gemeentehuis tot 1976 toen de gemeentelijke diensten werden overgebracht naar het nieuwe administratieve complex in de Vredelaan.

In 1977 in gebruik genomen door de Heemkundige Kring met de bedoeling een heemmuseum en een heemkundig documentatiecentrum uit te bouwen. Het zogenaamde "Kruiermuseum" werd voltooid in 1994 door de ingebruikname van de nieuwe vleugel. In het voortuintje rechts: Kruiermonument als realisatie van R. Smets ter herdenking aan het tienjarig bestaan van de Heemkring in 1987.

Beschrijving

Vrijstaand, neotraditioneel complex bestaande uit verspringende volumes van twee bouwlagen met neogotische en neorenaissance-reminiscenties, onder gecombineerde leien bedaking. Voortuin omgeven door bakstenen muur met ijzeren hekwerk; rechts vooraan Kruierstandbeeld.

Verankerde baksteenbouw met verwerking van Euvillesteen voor onderbouw en traditionele elementen als speklagen en omlijstingen. Gevarieerde, overwegend rechthoekige vensters. Getrapt ingangsrisaliet (vijf treden + overhoeks topstuk), gemarkeerd door korfboogdeurtje in natuurstenen omlijsting onder druiplijst op maskerkopconsoles; hogerop deurvenster met driezijdig balkon voorzien van een neogotisch uitgewerkte balustrade van natuursteen; flankerende medaillons met gesculpteerde hoofden in halfreliëf.

Ingebouwde rechter hoektoren van drie geledingen onder uitgewerkte bekroning, bestaande uit een centraal torentje met zeszijdige houten klokkenstoel, oprijzend te midden van vier kleinere arkeltorentjes op zandstenen basis. Onderste geleding bestaande uit een hoge natuurstenen sokkel; tweede geleding gemarkeerd door neogotisch spitsboogvenster; ronde traptoren en lager bijgebouw aansluitend aan westzijde. Overige gevels met gelijkaardig, doch vereenvoudigd uitzicht.

Interieur

Hal met pitchpine zoldering en monumentale eiken trap; inhuldigingsplaat rechts met vermelding van bouwjaar 1906 en architect Jules Taeymans. Voormalige raadzaal eveneens met pitchpine zoldering en Vlaamse schouw.

Eerste verdieping ingericht als oude herberg. De zolderverdieping die oorspronkelijk de archieven bevatte, is sedert 1979 ingericht als Kruiermuseum ter illustratie van het Kempische dorpsleven voornamelijk tijdens het interbellum, met onder meer een moos (bijkeuken) van circa 1900, een woonkamer, een dorpswinkel uit 1920-1930 en een oud klaslokaal.