erfgoedobject

Herenhuis en tegelfabriek Boudolf

bouwkundig element
ID
52107
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/52107

Juridische gevolgen

Beschrijving

Site van de voormalige tegelfabriek Boudolf bestaande uit herenhuis met voortuin en links aanpalende fabrieksgebouwen. Opgericht circa 1852 (zie mutatieschets en archief 'hinderlijke inrichtingen') door Pierre Van Marleghem ('eigenaar te Moere') als leerlooierij. Aanvankelijk dieperin gelegen woonst, met links en rechts ervan een smalle fabrieksbeuk. Aanbouw van een achterkeuken circa 1871 en uitbreiding van de linker fabrieksbeuk (zie mutatieschets). Verdere uitbreiding en nieuwbouw links van het huis circa 1898. Circa 1912 wordt het geheel gekocht door Gustave Boudolf, secretaris van de stad Gistel, die er een bouwstoffen- en tegelfabriek opricht. In de jaren 1920-1930, bouw van drie fabrieksbeuken aansluitend bij de linker beuk. Stopzetting van de productie in 1964, linker fabrieksbeuken thans gebruikt als toonzaal. De rechter fabrieksbeuk ging over in handen van een graanhandel (Vaartstraat 4), in de jaren 1950 werd links daarvan een silo van vijf bouwlagen opgetrokken (parement van gele baksteen).

Herenhuis. Dieperin gelegen vrijstaand dubbelhuis (1852) van vijf traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak (mechanische pannen, nok parallel aan de straat), ijzeren bliksemgeleider. Donkere baksteenbouw, witgeschilderde gootlijst op klossen boven geprofileerde bakstenen lijst. Voorgevel geritmeerd door middel van de licht getoogde muuropeningen, (deels blinde) kelderraampjes onder brede strek. Bewaard houtwerk met geprofileerde tussendorpel en grote roedeverdeling, (zonne)luiken op de begane grond. Bewaarde vleugeldeur met hekwerk, bovenlicht met glas in lood. In de linker zijgeveltop, rondboogvenstertje met daarboven klok onder luifel. Achtergevel: centraal (ter hoogte van de trap) blinde vensters met raamimitatie. Haakse achterkeuken (1871): gebruik van helrode baksteen voor de druiplijst van het getoogd venster en de blinde oculus in de geveltop aan de voorzijde. Voortuin met ijzeren hek en dito poort tussen bakstenen postamenten; taxus, treures en treurolm, een vijftal leibomen (appelen en peren) tegen de gevel van de linker fabrieksbeuk.

Interieur. Bewaarde indeling met centrale gang met bordestrap waarop links een smalle gang (zenitale verlichting) aansluit die het huis in twee deelt, een viertal salons. In de gangen mozaïekvloeren, in de salons plankenvloeren met merkwaardige beschildering en parketten. De aankleding dateert gedeeltelijk van na 1912 en biedt een staalkaart van de producten van de voormalige tegelfabriek: cementvloeren, gebruik van eterniet voor lambrisering en plafondafwerking. Kelders met gedrukt tongewelf onder de achterkeuken en de centrale gang, overige kelders met troggewelven, kelderdeuren met bewaard hang- en sluitwerk. Achterkeuken (dienstkeuken): betegeling van faiëncetegels met florale motieven, bewaarde pompsteen en houten meidentrap.

Voormalige tegelfabriek Boudolf. Vier fabrieksbeuken links of ten noorden van het herenhuis, geschilderde opschriften "Bouwstoffen" en "Tegelfabriek G. Boudolf" in de smalle gevels aan de straatzijde. De hogere rechter fabrieksbeuk dateert van circa 1852 en gaat terug op de voormalige leerlooierij. Donkere baksteenbouw van achttien traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak (Vlaamse en mechanische pannen, nok straat). Lange gevel aan de voortuin van het herenhuis: ritmering door middel van rondbogige muuropeningen (begane grond) en licht getoogde muuropeningen (bovenverdieping) op arduinen onderdorpels. Bewaard witbeschilderd houtwerk, waaiervormige bovenlichten op de begane grond, met kleine roedeverdeling op de verdieping, dit vermoedelijk ter vervanging van verluchtingsroosters van de leerlooierij. Deze beuk - momenteel in gebruik als opslagplaats - vertoont nog de constructieve kenmerken van een leerlooierij: een betonnen plafond op ijzeren poetrellen tussen eerste en tweede bouwlaag, een zware houten roostering tussen de tweede bouwlaag en de zolder. Op de verdieping is een merkwaardige toonzaal van cementtegels uit de jaren 1920-1930 bewaard.

Aanpalend drie lagere fabrieksbeuken uit de jaren 1920-'30, in 2001 ingericht als toonzaal met museaal bewaarde tegellift, houten riemwielen, trommel voor het mengen van de specie en tegelpers met verschillende vormen van "E. Gilliaux Tournai".

In de oksel van de fabrieksbeuk van 1852 en de kortere fabrieksbeuken uit de jaren 1920-1930, vierkante 'traptoren' met bekronend betonnen waterreservoir van circa 1953 (zie mutatieschets).

  • Brugge, Archief van het Kadaster, 207: Mutatieschetsen, 1852/2, 1853/6, 1871/12, 1872/11, 1898/5, 1902/8, 1948/18, 1951/13, 1855/28, 1957/40, 1972/16, 1991/11, 1996/23; 212: Kadastrale leggers, 573, 844, 1420, 3115, 3611, 4030, 5201.
  • Rijksarchief Brugge, Gemeente Gistel, modern archief, nummer 33: hinderlijke inrichtingen, 1854-1902.
  • Stad Gistel, Bouwdossiers, 71/72, 87/08, 89/25, 00/118.
  • DEKEYSER H., Gistel in oude prentkaarten, waarin enkele afbeeldingen van Moere en Zevekote, Zaltbommel, 1972, prentbriefkaarten 70, 71 en 72.

Bron: VANNESTE P. met medewerking van DE LEEUW S. 2003: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Gistel, Deelgemeenten Moere, Snaaskerke en Zevekote, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL3, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Vanneste, Pol
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Herenhuis en tegelfabriek Boudolf [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/52107 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.