Oudste vermelding van een houten kapel opklimmend tot 1460. Vernield tijdens de godsdiensttroebelen en heropgebouwd in 1618, zie jaartal in de zuidgevel. Toegewijd aan Sint-Thomas van Kantelberg (Canterbury), (1117-1170) een Engelse heilige die aangeroepen werd tegen brandrampen.

Tijdelijk in gebruik als noodkerk nadat de Sint-Andrieskerk van Balen-centrum in 1684 volledig uitbrandde. Rondom de kapel werd toen zelfs een kleine begraafplaats aangelegd. Diverse malen hersteld onder meer naar ontwerp van J. Schellekens van 1951. Kapel gerestaureerd in 1989.

Deels omhaagd, deels van leilinden voorzien pleintje, heraangelegd begin jaren 1990.

Georiënteerde laatgotische kapel op rechthoekige plattegrond van twee traveeën en koor van één rechte travee met driezijdige sluiting onder leien zadeldak met barokke, zeszijdige dakruiter onder helmdak met dubbele bolbekroning, aangebracht in 1692. Ten opzichte van de straat schuin ingeplante baksteenbouw geritmeerd door versneden steunberen. De oorspronkelijke spitsboogvensters werden ten dele gedicht, ten dele verkleind. Nagenoeg gesloten westelijke tuitgevel met sporen van verbouwingen, overhoekse steunberen, aandak, schouderstukken en muurvlechtingen. Zuidgevel met jaartal 1618 van gesinterde baksteen en korfboogdeurtje in de eerste travee. Blinde noordgevel met aanduiding van een latere uitbreiding, zie verticale bouwnaad. Koor gekarakteriseerd door zandstenen waterlijst. Gekalkt kruis in het gedichte venster in de kopgevel van het koor.

Bepleisterd en beschilderd interieur met rode tegelvloer; arduinen tegels in het koor; gespelderd plafond; moerbalken met opschrift "S Thomas van Canterbury FIVBV" en bloemmotieven. Gemarmerd houten altaar, barok, 17de eeuw, met beeld van de apostel Thomas.

Mobilair

Beeldhouwwerk: Beeld van Sint-Thomas van Kantelberg met merkteken verwijzend naar de Mechelse beeldhouwer Thomas Hazart, circa 1600.

Meubilair. Gemarmerd houten altaar, 17de eeuw; marmeren doopvont.